ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਣ ਗਗਨ ਨਾਰੰਗ ........... ਸ਼ਬਦ ਚਿਤਰ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ

10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਰਾਈਫਲ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਗਨ ਨਾਰੰਗ ਨੇ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਖਾਤਾ ਖੋਲਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਨੇ 10.7, 9.6, 10.6, 10.7, 10.4, 10.6, 9.9, 9.5, 10.3,  10.7, 103.1, 701.1 ਅੰਕ ਲੈ ਕੇ ਇਹ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ । ਸਿਰਫ਼ 0.4 ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਪੱਛੜ ਕੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਮਗੇ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰਹਿ ਗਿਆ । ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਆਲੀਫ਼ਾਈ ਗੇੜ ਵਿੱਚ ਗਗਨ ਨਾਰੰਗ ਨੇ 600 ਵਿੱਚੋਂ 598 ਅੰਕ ਲੈ ਕੇ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਲਿਆ ਸੀ ।

ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮਾਣ ਦਿਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਸ਼ੂਟਰ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਪਾਨੀਪਤ ਜਿਲ੍ਹੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮਾਲਖਾ ਵਿਖੇ ਜਾ ਵਸੇ, ਜਿੱਥੋ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਚਲੇ ਗਏ । ਸ਼ੂਟਰ ਨਰੰਗ ਦਾ ਜਨਮ ਚੇਨੱਈ ਵਿੱਚ 6 ਮਈ 1983 ਨੂੰ ਹੋਇਆ । ਇਸਦਾ ਅੱਜ ਤੱਕ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਿਹਾ ਹੈ :

ਓਲੰਪਿਕ 2012 ਲੰਦਨ  ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਮਗਾ, ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ ਮੈਲਬੌਰਨ 2006 ਸਮੇਂ ਸੋਨ ਤਮਗਾ (10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਰਾਈਫਲ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ), ਸੋਨ ਤਮਗਾ (10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਰਾਈਫਲ, ਪੇਅਰਜ਼), ਸੋਨ ਤਮਗਾ (50 ਮੀਟਰ ਰਾਈਫਲ 3 ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਵਿਅਕਤੀਗਤ), ਸੋਨ ਤਮਗਾ (50 ਮੀਟਰ ਰਾਈਫ਼ਲ 3 ਪੁਜੀਸ਼ਨ, ਪੇਅਰਜ਼) ਜਿੱਤੇ ਹਨ । ਏਵੇਂ ਹੀ 2010 ਦੀਆਂ ਦਿੱਲੀ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ ਸਮੇਂ ਇਹਨਾਂ ਹੀ ਚਾਰਾਂ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸੁਨਹਿਰੀ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮਾਣ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ ।

ਸੱਚੇ ਫਨਕਾਰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਰਦੇ……… ਵਿਚਾਰਾਂ / ਵਿਵੇਕ, ਕੋਟ ਈਸੇ ਖਾਂ

31 ਜੁਲਾਈ 1980 ਦਾ ਦਿਨ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੋਗਮਈ ਦਿਨ ਸੀ । ਖਾਸ ਕਰ ਫਿਲਮੀ ਪਿੱਠਵਰਤੀ ਗਾਇਕੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦਿਨ ਧਾਹਾਂ ਮਾਰ ਮਾਰ ਰੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦਾ ਲਾਡਲਾ ਪੁੱਤਰ ਤੇ ਮਿੱਠੀ ਅਵਾਜ਼ ਦਾ ਮਾਲਿਕ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਬੇਤਾਜ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸਨ । ਉਹ ਹਰ ਉਸ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹਨ, ਜੋ ਮਿਠਾਸ ਭਰੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਨਗਮੇ ਗਾਏ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਧਰ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਮੁਰਦਾ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਨ ਜਾਗ ਉਠਦੀ  ਸੀ।

ਉਸ ਸੰਗੀਤਕ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਫਿਲਮ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸੋਚ ਨਹੀ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਰ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅਗਾਂਹ ਤੋਰਿਆ। ਦਲੀਪ ਕੁਮਾਰ, ਰਾਜਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ, ਸ਼ਮੀ ਕਪੂਰ ਦੀ ਅਸਲ ਪਹਿਚਾਣ ਹੀ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਸਨ । ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦੁਖਦ ਮੌਤ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਮੀ ਕਪੂਰ ਹੁਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, “ਮੈਂ ਕੀ ਬੋਲਾਂ ਮੇਰੀ ਤਾਂ ਅਵਾਜ਼ ਹੀ ਚਲੀ ਗਈ ਏ” ।

ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕੱਟ……… ਗੀਤ / ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬੜਿੰਗ

ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ਜੱਟਾਂ ਨੇ ਝੋਨਾ ਲਗਵਾ ਲਿਆ
ਮਰਿਆ ਸੱਪ ਜੱਟਾਂ ਨੇ ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲਿਆ
ਉਤੋ ਰੱਬ ਵੀ ਕਰ ਗਿਆ ਹੇਰਾ-ਫੇਰੀਆਂ
ਆਸ ਨਾਲੋ ਹੋਈ ਬਾਰਿਸ਼ ਘੱਟ ਜੀ
ਬਿਜਲੀ ਨੇ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਕੱਢ ਦਿੱਤੇ ਵੱਟ ਜੀ
ਲੰਬੇ ਹੋਗੇ ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕੱਟ ਜੀ

ਬਿਨ ਪਾਣੀ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਝੋਨਾ ਮੁਰਝਾਅ ਰਿਹਾ
ਜੱਟ ਦਾ ਕਾਲਜਾ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚੋ ਬਾਹਰ ਆ ਰਿਹਾ
ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ਤੇਲ ਬਾਲ ਝੋਨੇ ਨੂੰ ਪਾਲ ਰਿਹਾ
ਜੱਟ ਆਟੇ ਵਾਲੀ ਚੱਕੀ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਪਿਸ ਜੀ
ਬਿਜਲੀ ਨੇ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਕੱਢ ਦਿੱਤੇ ਵੱਟ ਜੀ
ਲੰਬੇ ਹੋਗੇ ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕੱਟ ਜੀ

ਸਾਵਣ ਆਇਆ ਨਾ……… ਗੀਤ / ਮਲਕੀਅਤ ਸਿੰਘ ਸੁਹਲ

ਮੈਂ ਹਾੜ੍ਹੇ ਕਰ ਕਰ ਥੱਕੀ ਮਾਹੀਆ ਆਇਆ ਨਾ।
ਵੇ ਚੰਨਾ! ਮੇਰੇ ਭਾ ਦਾ ਸਾਵਣ ਆਇਆ ਨਾ।

ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਕਿਉਂ ਤੜਪਾਉਂਨਾ ਏਂ।
ਕਿਉਂ ਲਾਰੇ- ਲੱਪੇ ਕਰ ਕੇ ਦਿਨ ਟਪਾਉਂਨਾ ਏਂ।
ਉਡੀਕ ਤੇਰੀ ਵਿਚ ਗੀਤ ਬ੍ਰਿਹੋਂ ਦਾ ਗਾਇਆ ਨਾ,
ਵੇ ਚੰਨਾ ! ਤੇਰੇ ਭਾ ਦਾ ਸਾਵਣ ਆਇਆ ਨਾ।
ਮੈਂ ਹਾੜ੍ਹੇ ਕਰ ਕਰ ਥੱਕੀ...

ਚਾਚਾ ਮੁਰਲੀ ਚੁਗਲ ਖੋਰ.......... ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ

ਚਾਚੇ ਮੁਰਲੀ ਪਾਏ ਪੁਆੜ
ਕਈਆਂ ਦੇ ਘਰ ਚਾਚੇ ਨੇ ਜਾੜੇ
ਚਾਚਾ ਚੁਗਲੀ ਖੋਰ ਪੁਰਾਣਾ
ਘਰ ਘਰ ਰੱਖੇ ਆਣਾ ਜਾਣਾ
ਚਾਚਾ ਸੀ ਡਾਢਾ ਚਾਲਾਕ
ਚੁਗਲੀ ਦੀ ਬੱਸ ਰੱਖੇ ਝਾਕ
ਚਾਚੇ ਦਾ ਕੰਮਾਂ ਅੱਗਾਂ ਲਾਣਾ
ਕਿਧਰੇ ਲਾਣਾ ਕਿਤੇ ਬੁਝਾਣਾ
ਬਿਨ ਪੁੱਛੇ ਕੁੰਡੀ ਖੜਕਾ ਕੇ
ਬਹਿ ਜਾਵੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਆ ਕੇ
ਏਦਾਂ ਹੀ ਬੱਸ ਫਿਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ

ਓਲੰਪਿਕ ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ.......... ਲੇਖ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ

ਉਂਝ ਤਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਖ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਲੋਹਾ ਮੰਨਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਗੱਲ ਸਿਰਫ਼ ਓਲੰਪਿਕ ਹਾਕੀ ਦੀ ਹੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਾਂ। ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਹੀ ਅਧੂਰੀ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ । ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਐਮਸਟਰਡਮ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ 1928 ਨੂੰ ਖੇਡਣ ਗਈ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਿੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਕਿਹਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਵਾਪਰਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਸਿੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ,  ਮੈਚ ਨਾ ਖੇਡ ਸਕਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਖੇਡਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 132 ਸਿੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਓਲੰਪਿਕ ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਕੁਲਾਰ ਅਜਿਹਾ ਸਿੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਅਖਵਾਇਆ,  ਜਿਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਹੁੰਦਿਆਂ ਓਲੰਪਿਕ - 1932 ਵਿੱਚ ਜਪਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਪਹਿਲਾ ਗੋਲ ਕੀਤਾ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾਕੇ ਇਸ ਨੇ 1932 ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਸਮੇਂ 8 ਗੋਲ ਕੀਤੇ। 

ਸਿੱਖ ਖਿਡਾਰੀ 9 ਓਲੰਪਿਕ ਸੋਨ ਤਮਗਿਆਂ ਸਮੇਂ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਬਣੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ 8 ਵਾਰੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਬਰਤਾਨੀਆਂ ਨੇ ਓਲੰਪਿਕ ਖ਼ਿਤਾਬ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਵੇਂ ਇਹ ਤੱਥ ਵੀ ਬੜੇ ਰੌਚਕ ਹਨ ਕਿ ਸਿੱਖ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ 9 ਮੁਲਕਾਂ ਦੀਆਂ ਹਾਕੀ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਿਆਂ,  ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ,  ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਰਤਾਨੀਆਂ,  ਕੈਨੇਡਾ,  ਕੀਨੀਆਂ,  ਮਲੇਸ਼ੀਆ,  ਹਾਂਗਕਾਂਗ,  ਯੁਗੰਡਾ,  ਤਨਜ਼ਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡੇ ਹਨ। ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਜਿਹਾ ਇਕਲੌਤਾ ਸਿੱਖ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ,  ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਂਅ ਦੋ ਓਲੰਪਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਦਰਜ ਹਨ। ਹਾਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੇ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਾਂਟਰੀਆਲ-1976 ਓਲੰਪਿਕ ਸਮੇਂ ਐਸਟਰੋਟਰਫ਼ ਉਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਨਾਲ ਉਦਘਾਟਨੀ ਮੈਚ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਐਸਟਰੋਟਰਫ਼ ਉਤੇ ਪਹਿਲਾ ਗੋਲ ਏਸੇ ਹੀ ਖਿਡਾਰੀ ਨੇ ਕਰਿਆ। ਇਹ ਗੋਲ ਮੈਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ 15 ਸੈਕਿੰਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਓਲੰਪਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਂਅ ਓਲੰਪਿਕ ਹਾਕੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਵਾਇਆ। ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ 1948,  1952 ਅਤੇ 1956 ਸਮੇਂ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ ਅਤੇ ਟੀਮ ਨੇ ਤਿੰਨੇ ਵਾਰ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਮੈਲਬੌਰਨ 1956 ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਸਮੇਂ ਇਹ ਟੀਮ ਕਪਤਾਨ ਵੀ ਸੀ।

ਮੁੰਡੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ

ਮੁੰਡੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦਲੇਰ ਹੋਈ ਜਾਂਦੇ ਨੇ
ਮਾਰਦੇ ਨੇ ਬੜ੍ਹਕਾਂ ਤੇ ਸ਼ੇਰ ਹੋਈ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਪੱਬਾਂ ਤੇ ਕਲੱਬਾਂ ਵਿਚ ਸਮਾਂ ਨੇ ਗੁਜ਼ਾਰਦੇ
ਕਾਲਜਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਫਰਲੋ ਉਹ ਮਾਰਦੇ
ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਕਿਰਤ, ਕੈਸੀਨੋ ਵਿਚ ਹਾਰਦੇ
ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੰਦੇ, ਬੋਦੇ ਜ਼ੁਲਫਾਂ ਸਵਾਰਦੇ
ਖਾਨਦਾਨੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤੇਲ ਚੋਈ ਜਾਂਦੇ ਨੇ
ਸੱਸੀਆਂ ਤੇ ਹੀਰਾਂ ਪਿੱਛੇ ਢੇਰ ਹੋਈ ਜਾਂਦੇ ਨੇ
ਮੁੰਡੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦਲੇਰ ਹੋਈ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਕਿਉਂ ਗਈਆਂ ਰੌਣਕਾਂ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਜਸਬੀਰ ਦੋਲੀਕੇ, ਨਿਊਜੀਲੈਂਡ

ਕਿਥੇ ਗਈਆਂ ਰੌਣਕਾਂ ਸਭ ਸੱਥਾਂ ਖਾਲੀ ਨੇ
ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਵੱਸਦੇ ਪਰ ਇਹ ਚਿੰਨ੍ਹ ਸਵਾਲੀ ਨੇ
ਟੀ ਵੀ ਨੇ ਆਲਮ ਪੱਟਿਆ ਕਸਰ ਕੱਢਤੀ ਫੋਨਾਂ ਨੇ
ਹਰ ਕੋਈ ਕੀਲਿਆ ਇੰਟਰਨੈਟ ਨੇ ਬਾਕੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ਨਿਰਾਲੀ ਨੇ
ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿੰਝਣਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾ ਰਲ ਕੇ ਬੈਠਣ
ਨਾ ਪੀਘਾਂ ਕਿਤੇ ਵੀ ਪੈਂਦੀਆਂ ਰੋਂਦੇ ਪਿੱਪਲ ਟਾਹਲੀ ਨੇ
ਰੰਗਲੇ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇ ਜਵਾਨੀ ਖਾ ਲਈ
ਗੱਭਰੂ ਤੁਰਦੇ ਲੱਤਾਂ ਕੰਬਦੀਆਂ ਕਿਥੇ ਵਹਾਉਣੇ ਹਲ ਪੰਜਾਲੀ ਨੇ
ਹਿੰਮਤੀ ਲੋਕੀਂ ਬਾਹਰ ਚਲੇ ਗਏ ਬਾਕੀ ਵਿਹਲੇ ਹੋ ਗਏ ਨੇ
ਏਥੇ ਉਜੜਿਆਂ ਬਾਗਾਂ ਦੇ ਗਾਲੜ੍ਹ ਹੀ ਮਾਲੀ ਨੇ

ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਰਾਮ ਮੁਹੰਮਦ ਸਿੰਘ ਅਜ਼ਾਦ……… ਲੇਖ / ਖੁਸ਼ਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸੁਨਾਮ

ਅਭੀ ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਹੂਏ ਸ਼ਹੀਦੋਂ ਕੇ ਸਪਨੇ
ਮਜ਼ਾ ਆਏਗਾ ਜਬ ਅਪਣਾ ਰਾਜ ਦੇਖੇਂਗੇ
ਕਿ ਆਪਣੀ ਹੀ ਜ਼ਮੀ ਹੋਗੀ ਆਪਨਾ ਹੀ ਆਸਮਾ ਹੋਗਾ
ਸ਼ਹੀਦੋਂ ਕੀ ਚਿਤਾਉਂ ਪਰ ਲਗੇਂਗੇ ਹਰ ਬਰਸ ਮੇਲੇ
ਵਤਨ ਪੇ ਮਿਟਨੇ ਵਾਲੋਂ ਕਾ ਬਾਕੀ ਯਹੀ ਨਿਸ਼ਾਂ ਹੋਗਾ

ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਯੋਧੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਰ ਰਾਮ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਬਿਸਮਲ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਵਲੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਦੇਖੇ ਗਏ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਝਲਕਾਰਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੌਮੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦੀ ਆਹੂਤੀ ਦੇ ਕੇ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਦੀਵੇ ਨੂੰ ਬਲਦਾ ਰਖਿਆ। ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੇ ਜਾਤ, ਧਰਮ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਦੇ ਮਸਲੇ ਤੋਂ ਉਪਰ ਉਠ, ਇਕ ਮੁੱਠ ਹੋ ਕੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਮੱਤਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਲੁੱਟ ਖਸੁੱਟ ਨਹੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰੇਕ ਬਸ਼ਿੰਦੇ ਨੂੰ ਰੋਟੀ, ਕੱਪੜਾ ਤੇ ਮਕਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਸੀਬ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਤਕਰਾ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਸੁਨਹਿਰਾ ਭਵਿੱਖ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵਰਤਮਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਨਾਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਰਾਮ ਮੁਹੰਮਦ ਸਿੰਘ ਅਜ਼ਾਦ।

ਕੌਣ ਕਹੂ ਇਹ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਨੇ……… ਗੀਤ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ

ਨਵੇਂ ਗਵੱਈਆਂ ਸੰਗ ਸ਼ਰਮ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਪਰਦੇ ਨੇ,
ਕੌਣ ਕਹੂ ਇਹ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਨੇ।

ਮਾਖਿਉਂ ਮਿੱਠੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਧਤੂਰੇ ਰਲ ਗਏ ਨੇ,
ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੱਚਰਤਾ ਦੇ ਕੀੜੇ ਪਲ ਗਏ ਨੇ
ਗੀਤ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਉਤੇ ਹੌੰਕੇ ਭਰਦੇ ਨੇ,
ਕੌਣ ਕਹੂ ਇਹ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਨੇ।

ਚਿੜੀਆਂ ਦੇ ਚੰਬੇ ਨੂੰ ਇਹ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭੰਡਦੇ ਨੇ,
ਊਠ ਵਢਾਕਲ ਵਾਂਗੂੰ ਇਹ ਚੱਕ ਸਭ ਨੂੰ ਵੱਢਦੇ ਨੇ,
ਗੈਰਤ-ਮੰਦ ਪੰਜਾਬੀ ਅੱਜਕ੍ਹਲ ਸਭ ਕੁਝ ਜਰਦੇ ਨੇ,
ਕੌਣ ਕਹੂ ਇਹ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਨੇ।

ਐਡੀਲੇਡ ਵਿਖੇ ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਪਾਰਸ ਦੇ ਢਾਡੀ ਜਥੇ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਹਾਲ……… ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ / ਕਰਨ ਬਰਾੜ

ਐਡੀਲੇਡ : ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਰਬੱਤ ਖਾਲਸਾ ਪ੍ਰਾਸਪੈਕਟ, ਐਡੀਲੇਡ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਢਾਡੀ ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਪਾਰਸ ਦੇ ਜਥੇ ਵਲੋਂ 26 ਤੋਂ 29 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਗੁਰੂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਗਾ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਹਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਢਾਡੀ ਵਾਰਾਂ ਸੁਨਣ ਲਈ ਦੂਰੋਂ ਨੇੜਿਓਂ ਐਡੀਲੇਡ ਦੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂਦੁਵਾਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚੀਆਂ।ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਪਾਰਸ ਦੇ ਢਾਡੀ ਜਥੇ ਨੇ ਗੁਰੂ ਇਤਿਹਾਸ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁਣਾਏ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕੇ ਨੂੰ ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਬੜੇ ਭਾਵੁਕ ਮਨ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਸੁਣਿਆ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜਣ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ।ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਗੁਰੂ ਘਰ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਦੇਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸੀਮਿਤ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੀ ਹੈ, ਓਥੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਨਸ਼ੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟਣ ਦਾ ਦੁਖ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ। 

ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ

ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲ਼ਾ
ਮੈਨੂੰ ਮਾਣ ਪੰਜਾਬੀ ਹੋਣ ਦਾ ਏ
ਸਾਨੂੰ ਗੁੜ੍ਹਤੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗ਼ੈਰਤਾਂ ਨੇ
ਮੈਨੂੰ ਮਾਣ ਇਨਕਲਾਬੀ ਹੋਣ ਦਾ ਏ
ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ…
ਮੇਰੀ ਬੋਲੀ ‘ਚ ਬੁੱਲ੍ਹਾ ਫ਼ਰੀਦ ਬੋਲੇ
ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੇ ਇਹਨੂੰ ਅਮੀਰ ਕੀਤਾ
ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਹਨੂੰ ਸਿ਼ੰਗਾਰਿਆ ਸੀ
ਹਾਕਮ ਸਮੇਂ ਦਿਆਂ ਇਹਨੂੰ ਫ਼ਕੀਰ ਕੀਤਾ
ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ…
ਨਾ ਕੋਈ ਧਾੜਵੀ ਜਦੋਂ ਦਲੀਲ ਮੰਨੇ
ਹੱਥ ਜੋੜਿਆਂ ਮੇਰਾ ਨਾ ਹੱਕ ਦਿੱਤਾ
ਉਦੋਂ ਰਣ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਸ਼ਮਸ਼ੀਰ ਵਾਹੀ
ਦਰ੍ਹਾ ਖ਼ੈਬਰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਡੱਕ ਦਿੱਤਾ
ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ …

ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕਰਨ ਬਰਾੜ

ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘਾ ਜੇ ਤੂੰ ਸੋਚਦਾ
ਇੰਡੀਆ ਨਰਕ ਹੈ… ਗਰੀਬ ਹੈ…
ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਨਾਲ
ਸਿੰਘ ਦੀ ਟੰਗੀ ਸਲੀਬ ਹੈ...
ਤੁਸੀਂ ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਉਸਦੀ
ਗਰੀਬੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਟਾਉਂਦੇ...
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ
ਹੱਥ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਵਟਾਉਂਦੇ...
ਕਈ ਵਾਰ ਇੱਕ ਹੀ ਬੰਦਾ
ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਰੁਖ ਮੋੜ ਦਿੰਦਾ...
ਆਪਣੀ ਚੰਗੀ ਸੋਚ ਨਾਲ
ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਜੋੜ ਦਿੰਦਾ...

ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਅਮਜਦ, ਗੱਬਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਨਾ ਸਕਿਆ.......... ਸ਼ਬਦ ਚਿਤਰ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ

ਸਲੀਮ ਜਾਵੇਦ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਜਦ ਰਮੇਸ ਸਿੱਪੀ ਨੇ 1975 ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਸ਼ੋਅਲੇ ਬਣਾਈ ਤਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਇਹ ਭਰਮ ਸੀ ਕਿ ਧਰਮਿੰਦਰ ਅਤੇ ਅਮਿਤਾਬ ਦੇ ਰੋਲ ਨੂੰ ਲੋਕ ਆਦਰਸ਼ ਮੰਨਣਗੇ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਜਾਂ ਬੁਰੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲਾਮਬੰਦ ਹੋਣ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਣਗੇ । ਪਰ ਜਦ ਇਹ ਫਿਲਮ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਹੀ ਉਲਟਾ-ਪੁਲਟਾ ਹੋ ਗਿਆ । ਅਮਜਦ ਖਾਨ ਜਿਸ ਨੇ ਗੱਬਰ ਦਾ ਰੋਲ ਕਰਿਆ ਸੀ, ਦੇ ਡਾਇਲਾਗ ਅਤੇ ਚਾਲ-ਢਾਲ ਦਾ ਸਟਾਈਲ ਬੱਚੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜੁਬਾਨ ‘ਤੇ ਛਾ ਗਿਆ । ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਹਦੇ ਬੋਲੇ ਡਾਇਲਾਗ ਆਡੀਓ ਕੈਸਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰਵਾ ਲਏ । ਧਰਮਿੰਦਰ ਅਤੇ ਅਮਿਤਾਬ ਵਰਗੇ ਨਾਮੀ ਕਲਾਕਾਰ ਪਿਛਾਂਹ ਰਹਿ ਗਏ । ਹੀਰੋ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਿਲੇਨ ਹੀ ਹੀਰੋ ਬਣ ਗਿਆ । ਇਸ ਰੋਲ ਵਿੱਚ ਐਨੀ ਜਾਨ ਸੀ ਕਿ ਖੁਦ ਅਮਜਦ ਖਾਨ ਵੀ ਉਮਰ ਭਰ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾ ਨਾ ਸਕਿਆ । 

ਇਸ ਅਦਾਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੋਅਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫਿਲਮ “ਮਾਇਆ” ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਦੇਵਾ ਆਨੰਦ ਅਤੇ ਮਾਲਾ ਸਿਨ੍ਹਾ ਨਾਲ ਰੋਲ ਨਿਭਾਇਆ ਸੀ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਮਾਨੰਦ ਦੀ ਫਿਲਮ “ਚਰਸ” ਵਿੱਚ ਵੀ ਰੋਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 21 ਅਕਤੂਬਰ 1949 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਅਮਜਦ ਨੇ ਕੇ. ਆਸਿਫ ਦੀ ਫਿਲਮ “ਲਵ ਐਂਡ ਗਾਡ” ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਮ ਹਬਸ਼ੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ । ਅਮਜਦ ਖਾਨ ਨੇ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾਕੇ 300 ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ।

ਸਿਆਸੀ ਗਮਲਾ........... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂੰ

ਸੁੰਦਰ ਸੁਹਣਾ ਵੇਖ ਕੇ ਗਮਲਾ, ਸੁੰਦਰ ਬੂਟਾ ਲਾਇਆ ਮੈਂ
ਨੋਟਾਂ ਬਦਲੇ ਵੋਟਾਂ ਪਾ ਕੇ, ਖੁਦਕਸ਼ੀ ਵਣਜ ਕਮਾਇਆ ਮੈਂ
ਹੱਥ ਕੁਹਾੜਾ ਚੁੱਕ ਕੇ ਆਪਣੇ, ਪੈਰੀਂ ਆਪ ਚਲਾਇਆ ਮੈਂ
ਉੱਚਾ ਸੁੱਚਾ ਲਕਸ਼ ਜੋ ਮੇਰਾ, ਭੰਗ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿਕਾਇਆ ਮੈਂ
ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਆਪਣਾ ਬੋਦਾ, ਸਿ਼ਕਾਰੀ ਹੱਥ ਫੜਾਇਆ ਮੈਂ

ਦਾਰੂ ਸਿੱਕੇ ਲਾਲਚ ਬਦਲੇ, ਚਰਿੱਤਰ ਈਮਾਨ ਗਵਾਇਆ ਮੈਂ
ਸੁਹਿਰਦ ਰਾਜਾ ਲੱਭਣ ਖਾਤਰ, ਅਵੈਧ ਪਥ ਅਪਨਾਇਆ ਮੈਂ
ਮਤਦਾਨ ਭਰਕੇ ਬਕਸੇ ਅੰਦਰ, ਸ਼ਾਸਕ ਇੱਕ ਬਣਾਇਆ ਮੈਂ
ਸਮਰੱਥਾ ਵੇਖੀ ਪਰਖੀ ਨਾ, ਮੂੰਹ-ਮੁਲਾਹਜਾ ਭਗਤਾਇਆ ਮੈਂ

ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਪੂਛ........... ਵਿਅੰਗ / ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ, ਇਟਲੀ

ਰੱਬ ਜਾਣੇ, ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਧੁਰੋਂ ਹੀ ਕੋਈ ਵਰ ਹੈ ਜਾਂ ਸਰਾਪ, ਇਸ ਦੀ ਪੂਛ ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ । ਏਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਛ ਉਪਰੋਂ ਵਾਹਵਾ ਛੱਲੇਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਰਥਾਤ ਕੁੱਤੇ ਵੀ ਅੱਜਕੱਲ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ੌਕੀਨਾਂ ਵਾਂਗ ਪੂਛ ਖੜੀ ਰੱਖਣ ਦੇ ਕਈ ਸਟਾਈਲ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ । ਬੇਸ਼ਕ ਡਰ ਵੇਲੇ ਕਿਸੇ ਤਗੜੇ ਕੁੱਤੇ ਕੋਲੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਵਿਚ ਕੁੱਤਾ ਪੂਛ ਦਬਾ ਕੇ ਜਦੋਂ ਕਿਤੇ ਨੱਠਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੂਛ ਦੀ ਤਾਂ ਗੱਲ ਵੱਖਰੇ ਸੁਆਲ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਸਿਵਾ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਜਾਨਵਰ ਪੂਛ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਛ ਦਾ ਸਟਾਈਲ ਵੱਖਰਾ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਹਾਥੀ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਪੂਛ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਵੱਖਰੀ ਹੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਲੰਮੀ ਪੂਛ ਦੇ ਕੇ ਰੱਬ ਨੇ ਨਿਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ । ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਪੂਛ ਦੀ ਗੱਲ ਕਈਆਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ, ਕਹਾਵਤਾਂ, ਚੁਟਕਲਿਆਂ ਵਿਚ ਬੜੇ ਬੜੇ ਕਮੇਡੀਅਨਾਂ ਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਵੇਖਣ ਸੁਨਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੁੱਤੇ ਲਈ ਬੜੇ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਜਾਪਦੀ ਹੈ । ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਆਦਮੀ ਦੀ ਕਦੇ ਪੂਛ ਹੁੰਦੀ ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ  ਓਦੋ ਆਦਮੀ ਦੀ ਪੂਛ ਦਾ ਸਟਾਈਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ।

ਕਵੀ ਜੀ............ ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ

ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਵੀ ਜੀ
ਬੜੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵੀ ਜੀ
ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣ ਕਵੀ ਜੀ
ਬਣਨ ਅਣਜਾਨ ਕਵੀ ਜੀ

ਭੁੱਖੇ ਦੀ ਆਂਦਰ ਕਵੀ ਜੀ
ਖਾ ਗਿਆ ਬਾਂਦਰ,ਕਵੀ ਜੀ
ਬਾਂਦਰ ਤੇ ਰਿੱਛ ਕਵੀ ਜੀ
ਗੂੜੇ ਨੇ ਮਿੱਤ ਕਵੀ ਜੀ

ਪਾਸਵਰਡ.......... ਕਹਾਣੀ / ਤਰਸੇਮ ਬਸ਼ਰ

ਸਰੀਆਂ ਦਾ ਜੰਗਲ.... ਜੀਵਨ ਸਾਹਮਣੇ ਬਣ ਰਹੇ ਮਾਲ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਜਿਵੇਂ ਡਰ ਗਿਆ ਸੀ । ਉਸਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਸਰੀਏ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਲਗਣ 'ਚ ਲੈ ਲੈਣਗੇ ਤੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਸੰਤਰੇ ਵਾਗੂੰ ਨਿਚੋੜ ਕੇ ਸੁੱਟ ਦੇਣਗੇ । ਜੀਵਨ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਇੰਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ । ਇਹ ਉਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ ਜੋ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਬੜੀ ਲਗਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ ਤੇ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਵੀ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਇਸੇ ਕਾਬਲੀਅਤ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਉਸਨੇ ਚੰਗੀ ਤਨਖਾਹ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ ਸੀ । ਅੱਜ ਵੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਚੰਗਾ ਸੂਟ, ਚੰਗੇ ਬੂਟ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਟਾਈ ਵੀ ਤਾਂ ਲਾਈ ਹੋਈ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਬੈਠਾ ਸੀ ਭੁੰਜੇ, ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਹਾਰਿਆ ਜਰਨੈਲ ਆਪਣੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਹਰ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਬੇਨਿਆਜ਼ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਖਿਆਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੰਮ । ਉਸ ਦੇ ਅਫਸਰ ਵੀ ਤਾਂ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਬਹੁਤੇ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਸਨ । ਉਹ ਵੀ ਉਹਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇਮ ਅਤੇ ਪਾਸਵਰਡ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਆਪਣੇ ਤਨਖਾਹ ਵਾਲੇ ਖਾਤੇ ਦਾ ਪਾਸਵਰਡ ਵੀ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਸੀ । ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ? ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀ ਨਾ ਮੁੱਕਣ ਵਾਲੀ ਭੱਜ ਦੌੜ ਦਾ ਥਕੇਵਾਂ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਪਾਸਵਰਡਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਉਲਝੀ ਉਸਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਪਰ ਉਹ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਰੁਕਦਾ ਹੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਲੈਪਟਾਪ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਕੋਈ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਸੱਪ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਉਹੀ ਲੈਪਟਾਪ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਬੜੇ ਚਾਵਾਂ ਨਾਲ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ ਤੇ ਬੜੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਦਾ ਸੀ । ਕਿਉਂਕਿ ਇਸੇ ਨਾਲ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਅੱਗੇ ਤੁਰਨੀ ਸੀ ।

ਕੁਝ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੀਆਂ........... ਅਭੁੱਲ ਯਾਦਾਂ / ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ

ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਤੀਕ ਆਪਣੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਜਾਂ ਨੇੜਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਜੀਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਹੁਣ ਤੀਕ (ਸ਼ਾਇਦ) ਜਿ਼ੰਦਾ ਨਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸੱਚ ਹੈ! ਇਹ ਲੋਕ ਕੀ ਲਗਦੇ ਨੇ ਮੇਰੇ? ਏਹ ਲੋਕ... ਚਾਹੇ ਲਾਗੇ-ਚਾਗੇ ਦੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸੱਤ-ਸਮੁੰਦਰੋਂ ਪਾਰ ਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਜੋ ਸੁਨੇਹਾ ਤੇ ਸਨੇਹ, ਸਤਿਕਾਰ ਤੇ ਸਨਮਾਨ, ਨਿੱਘ ਤੇ ਨੇੜਤਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਹਾਸਲ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਆਪਣਿਆਂ (ਖੂਨੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ‘ਚੋ) ਲੱਭਿਆਂ ਨਹੀਂ ਥਿਆਇਆ, ਬੜੀ ਦੇਰ ਟੋਲਦਾ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਮੈਂ ਇਹ ਕਲਮ ਦਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਾ ਹੀ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਚਾਹੁੰਣ ਵਾਲੇ, ਪਿਆਰਨ-ਸਤਿਕਾਰਨ (ਗ਼ਲਤ ਗੱਲ ਉਤੇ ਘੂਰਨ ਵਾਲੇ ਵੀ), ਅੱਜ ਮੇਰੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆਂ। ਮੱਥੇ ਨਾਲ ਛੁਹਾਇਆ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਦੀ ਨੋਕ ਖੁੰਢੀ ਸੀ ਤੇ ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ...!

ਤਾਜ਼ਾ ਤਜ਼ਰਬਾ! ਪਾਪਾ ਚਲੇ ਗਏ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੋ ਪਿਆਰ, ਇਸ ਔਖ ਦੀ ਘੜੀ ਹਾਸਲ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਹੌਸਲਾ ਵਧਿਆ। ਦੁੱਖ ਘਟਿਆ। ਲੋਕਾਈ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਤੇ ਸੇਵਾ ਲਈ ਖੜ੍ਹਨ ਜਿਹਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਰ ਸਿ਼ੱਦਤ ਨਾਲ ਹੋਣ ਲੱਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਦਾ ਦੁੱਖ ‘ਆਪਣਾ ਦੁੱਖ’ ਜਾਪਣ ਜਿਹਾ ਅਹਿਸਾਸ ਅੱਗੇ ਨਾਲੋਂ ਤਿੱਖਾ ਹੋਇਆ! ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਆਉਂਦੇ ਸਨ, ਫ਼ਰਜ਼ ਪੂਰਦੇ ਸਨ, ਮੋਢਾ ਪਲੂਸਦੇ ਤੇ ਦੋ ਕੁ ਬੋਲ ਬੋਲਦੇ ਸੀ, “ਰੱਬ ਦਾ ਭਾਣਾ ਤਾਂ ਮੰਨਣਾ ਈ ਪੈਂਦਾ ਐ ਭਾਈ ਮੁੰਡਿਆ...।” (ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਰਟੇ-ਰਟਾਏ ਇਹੋ ਬੋਲ ਦੁਨੀਆ ਬੋਲਦੀ ਆਈ ਹੈ...ਬੋਲਦੀ ਜਾਏਗੀ...) ਫਿਰ ਜਾਣ ਲਈ ਘੜੀ ਦੇਖਦੇ ਤੇ ਤੁਰ ਜਾਂਦੇ। ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੋਏਗਾ, ਜੁ ਕਹੇਗਾ...ਅਸੀਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਆਂ। ਹਾਂ, ਕੁਝ ਦੋਸਤ ਤੇ ਹੋਰ ਮਿਹਰਬਾਨ ਸੱਜਣ ਸਨ, ਜੁ ਕਦੇ ਵੀ ਭੁੱਲਣ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ, ਜੁ ਹੌਸਲਾ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਨਾਲ ਵੀ ਖਲੋਂਦੇ ਰਹੇ, ਨਾ ਉਹ ਪਾਪਾ ਨੂੰ ਜਾਣੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਸਨ ਤੇ ਨਾ ਮੈਂ। ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਪਾ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਦਿਲ ਮੰਨਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਲਗਦਾ ਕਿ ਉਹ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਚਲੋ...ਅੱਗੇ ਵਾਂਗ ਚਾਹੇ ਨਾ ਸਹੀ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਮੰਜੇ ਉਤੇ ਬਹਿਣ ਜੋਗੇ ਹੀ ਹੋਣ ਜਾਣ। (ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੰਜੇ ਉਤੇ ਬੈਠੇ ਜੀਅ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਆਸਰਾ ਹੁੰਦੈ ਤੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਛਾਵਾਂ ਤੇ ਛਾਂ ਕਿੰਨੀ ਸੰਘਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਚਲਦਾ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਗੌਲਦੇ ਨਹੀਂ) ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਵੇਲੇ ਪੈਸੇ-ਟਕੇ ਦੀ ਭਾਵੇਂ ਨਹੀਂ ਲੋੜ ਸੀ ਪਰ ਸਕੂਨ ਭਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ...ਕੁਝ ਬੋਲ ਅਜਿਹੇ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ ਜੁ ਮਨ ਨੂੰ ਠੰਢਕ ਦਿੰਦੇ! ਕਿਸੇ ਖੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਾਲੇ ਪਾਸਿਓਂ ਅਜਿਹਾ ਠੰਢੀ ਵਾਅ ਦਾ ਬੁੱਲਾ ਉਡੀਕਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਨਾ ਆਇਆ।
ਗਰਮੀ ਬਹੁਤ ਸੀ। ਝੋਨਾ ਲਾਉਣ ਦੇ ਦਿਨ ਸਨ। ਬਿਜਲੀ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਡਾਹਢੀ ਤੋਟ ਸੀ। ਪਾਪਾ ਦੀ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਸਾਹਿਬ ਘਰ ਰੱਖਵਾ ਲਿਆ। ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਪਾਰਟੀ ਬਾਜ਼ੀ ਭੁੱਲ ਕੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ-ਨਾਲੀਆਂ ਤੇ ਰਸਤੇ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆ।  ਮੈਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਪੁੱਛੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਆਪਣੀ-ਆਪਣੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਨਿਪਟਾਈ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਘਰ ਭੋਗ  ਪਾ ਕੇ ਫਿਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਵੇਂ ਬਣ ਰਹੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਾਂ। ਮਨ ਬੜਾ ਤੜਪਿਆ ਜਦ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਮੇਰੇ ਦੋ ਕਜ਼ਨ (ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸੱਕੇ ਭਰਾ, ਮੇਰੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ‘ਚੋਂ) ਚਿੱਟੇ ਕੁਰਤੇ-ਪਜ਼ਾਮੇ ਪਾਈ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਗੇਟ ਅੱਗੇ ਖਲੋਤੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮੁਸਕਰਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਡੱਬ ਵਿੱਚ ਟੰਗੇ ਰਿਵਾਲਵਰ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਮੁਸਕ੍ਰਾਉਂਦੇ ਹੀ ਜਾਪੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਕੋਲ ਦੀ ਲੰਘ ਗਿਆ। ਜਦ ਪਿੱਛਾ ਭਉਂ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਹੱਸਣ ਲੱਗੇ। ਇਸਤੋਂ ਚੰਗਾ ਸੀ ਕਿ ਨਾ ਹੀ ਆਉਂਦੇ। ਉਹ ਮੇਰਾ ਦੁੱਖ ਵੰਡਾਉਣ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮੈਨੂੰ ਜਾਲਣ ਆਏ ਸਨ। ਭੋਗ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਬਹੁਤ ‘ਨੇਕ’ ਸਲਾਹਾਂ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ, ਫਲਾਣੀ ਸਬਜ਼ੀ ਤੇ ਫਲਾਣੀ ਦਾਲ ਬਣਵਾਵੀਂ ਤੇ ਢਮਕਾਣਾ ਸਲਾਦ ਚੰਗਾ ਰਹੂ। ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਆਹ ਚੱਕ ਪੈਸੇ ਤੇ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਆਪੇ ਅੱਗੇ ਲੱਗ ਕੇ ਕਰ। ਖਹਿੜਾ ਛਡਾਉਂਦਾ ਬੋਲਿਆ, “ਮੈਂ ਤਾਂ ਭੋਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ  ਹੀ ਆਵਾਂਗਾ ਯਾਰ.. ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਪੇਪਰ ਆ.. ਓਹਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਵਾ ਰਿਹਾ ਵਾਂ।” ਅਜਿਹੇ ਮੁਫ਼ਤ ਦੇ ‘ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੱਜਣ’ ਬੜੇ ਆਏ ਤੇ ਸਲਾਹਾਂ ਦੇ ਕੇ ਤੁਰ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ।

ਹਾਏ ਗਰਮੀ, ਹਾਏ ਸਰਦੀ.......... ਲੇਖ / ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਟੱਲੇਵਾਲੀਆ (ਡਾ.)

ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹੀ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਯਾਰ ਬੜੀ ਠੰਢ ਪੈ ਰਹੀ , ਜਾਂ ਬੜੀ ਠੰਢ ਪਵਾਈ ਜਾਨੈਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੇ ਠੰਢ ਨੂੰ ਹੱਥ ਫੜਿਆ ਹੋਵੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਦੈਂ ਏਸ ਵਾਰ ਬੜੀ ਠੰਢ ਪਈ , ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਪਈ ਨੀ ਕਦੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਯਾਰ ਬੜੀ ਗਰਮੀ , ਕੀ ਕਰੀਏ, ਪੱਤਾ ਨੀ ਹਿੱਲਦਾ, ਮੀਂਹ ਮੂੰਹ ਹੀ ਪਵਾਦੇ, ਫਿਰ ਉਹੀ ਗੱਲ ਯਾਨੀ ਮੀਂਹ ਪਵਾਉਣਾ ਵੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਸਵਿੱਚ ਫੜੀ ਹੋਵੇ, ਬਟਨ ਦੱਬੀਏ ਤੇ ਮੀਂਹ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਣ ਗਈ, ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਲਹਿਜ਼ਾ ਅਸੀਂ ਮੌਸਮ ਦੀ ਬੇਰੁਖੀ ਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਪੁੱਛਣ ਤੋਂ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਭੱਜ ਨੱਠ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਵੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੱਲ ਠੰਢ ਜਾਂ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਫਿਰ ਉਹ ਰੱਟ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਵਗੈਰਾ-ਵਗੈਰਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਬੱਸ ਗੱਲਾਂ-ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਦੋਸ਼ ਤਾਂ ਮੌਸਮ ਜਾਂ ਰੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੇਦੋਸ਼ੇ ਸਿੱਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਸਰਦਾਰੀਆਂ...........ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਕੜੌਨਾ

ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਗੱਲ ਸਮੇਂ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਾਢੇ 8-8 ਮੀਟਰ ਦੀਆਂ ਪੱਗਾਂ ਨਹੀਂ ਧੋ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਪਰ ਅੱਜ ਮੇਰੀ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੋਈ ਹੱਦ ਨਾ ਰਹੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਖੁਦ 8 ਮੀਟਰ ਦੀ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹੀ ਕਿਸੇ ਕੀਰਤਨੀ ਜੱਥੇ ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਲਈ ਏਅਰਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ।

****

ਦੱਲ੍ਹਾ, ਦਿਲਾਵਰ ਨਾ ਬਣ ਸਕਿਆ……… ਕਹਾਣੀ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦਾ ਨਾਮ ਭਾਗਦੇਈ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਪਰ ਜੱਲ੍ਹੇ ਲੰਬੜਦਾਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਭਾਗਦੇਈ ਲੰਬੜ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲੀ ਲੰਬੜੋ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਜਾਣੀ ਪਹਿਚਾਣੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ। ਮਾਪਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਨਾਮ ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਲੰਬੜੋ ਦੀ ਯਾਦ ਚੰਗੇਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵਿਸਰ ਹੀ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਜੱਲ੍ਹਾ ਲੰਬੜਦਾਰ ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸੀ ਪਰ ਮੁਖਬਰ ਪੱਕਾ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਮੁਖਬਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤ ਪੁਲਿਸ ਆਈ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜੱਲ੍ਹੇ ਦੀਆ ਕਰਤੂਤਾਂ ਤੋ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਦੀਆਂ ਵਿਉਤਾਂ ਬਣਾਉਦੇ ਰਹਿੰਦੇ। ਜੱਲ੍ਹੇ ਤੇ ਲੰਬੜੋ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਪੁੱਤ ਦੀ ਦਾਤ ਬਖਸ਼ੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਤਾਂ ਦਿਲਾਵਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਪਰ ਲੰਬੜੋ ਨੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਦੱਲ੍ਹਾ ਹੀ ਕਹਿਣਾ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਇਹੀ ਨਾਮ ਪੱਕਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਤਿਊੜੀ, ਇੱਕ ਅੱਖ ਛੋਟੀ ਤੇ ਖਚਰਾ ਹਾਸਾ ਇਵੇਂ ਜਚਦੇ ਜਿਵੇਂ ਦੱਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸੁਹੱਪਣ ਉਤੇ ਨਜਰਵੱਟੂ ਦਾ ਕੰਮ ਦਿੰਦੇ ਹੋਣ। ਬਚਪਨ ਦੇ ਸਾਥੀ ਫੀਲਾ, ਫੱਗੂ, ਸੁੱਚਾ, ਤੇਲੂ, ਛੱਜੂ ਅਤੇ ਭੋਲੇ ਨਾਲ ਖੇਡਦਿਆਂ ਆਦਤ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਪਲੂਸ, ਮਕਾਰੀ ਅਤੇ ਚੁਗਲਖੋਰ ਸੁਮੇਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਸਾਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟ ਪਾ ਕੇ, ਆਪ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਆਗੂ ਬਣਿਆ ਰਹਿਣਾ ਦੱਲ੍ਹੇ ਦਾ ਅਸਲ ਕਿਰਦਾਰ ਸੀ। ਦੱਲ੍ਹਾ ਹਾਲੀ ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲ ਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਜੱਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਧੁਰ ਦਰਗਾਹੋਂ ਸੱਦਾ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੱਲੋਂ ਫੁੰਡਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੱਲ੍ਹਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਸਾਏ ਤੋਂ ਸੱਖਣਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੱਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਬਾਲਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੰਬੜਦਾਰੀ ਭਾਗਦੇਈ ਨੂੰ ਮਿਲ ਗਈ।

ਜੇ ਸੋਨੂੰ ਆਪਣਾ ਫੇਸ ਬੁਕ ਪੇਜ਼ ਵੇਖ ਲੈਂਦਾ........... ਲੇਖ / ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ

ਪਵੇ ਹੱਤਿਆ ਕੌਮ ਉਹ ਨਸ਼ਟ ਹੋਵੇ, ਚਾੜ੍ਹੇ ਤੋੜ ਨਾ ਉਸ ਖੁਦਾ ਕਾਜੀ
ਜਿੰਨਾਂ ਬੇਟੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਰੋਜ਼ ਕਿਆਮਤ, ਸਿਰ ਤਿਨਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਂਹ ਕਾਜੀ਼।  ਵਾਰਸ਼ ਸ਼ਾਹ
 
ਉੱਪਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈਡਿੰਗ  ਨਵਾਂ ਜ਼ਮਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ‘ਡੱਬੀ ਬੰਦ’ ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ। ਖ਼ਬਰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜੇ ਸੋਨੂੰ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾਂ ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਕਾਊਂਟ ਵੇਖ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਅੱਜ ਜਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ.... । ਅਸਲ ਕਹਾਣੀ ਇਹ ਹੈ ਸੋਨੂੰ ਨਾਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਜੋ ਕਿਸੇ ਦੂਸਰੀ ਜਾਤੀ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਹੁਣ ਹੁਸਿ਼ਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੁਸਿ਼ਆਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਕਾਰਨ ਕਤਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਬਚ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਫੇਸਬੁੱਕ ਖਾਤਾ ਵੇਖ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ... । ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਕੁੜੀ ਨੇ ਅਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰਦਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਮੇਰੀ ਖਾਤਰ ਤੈਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤੇਰੇ ਵੱਲ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪਏ ਹਨ। ਵਾਰ ਵਾਰ ਫੋਨ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਕਾਰਨ ਕੁੜੀ ਨੇ ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਦੋਸਤ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਿਆ। ਜਦੋਂ ਕੁੜੀ ਦਾ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਾ ਚੱਲਿਆ ਤਾਂ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਅਪਣੇ ਦੋਸਤ ਦੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ‘ਤੇ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਛੱਡਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਹੁਣ ਗੋਲੀ ਪਸਤੌਲ ਵਿੱਚੋ ਨਿਕਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਸੋਨੂੰ ਕਤਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ । ਕੁੜੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਇਸ ਕਤਲ ਦੇ ਪਾਪ ਬਨਾਮ ਜ਼ੁਰਮ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਤਿਲ ਤਿਲ ਹੋ ਕਚਿਹਰੀਆਂ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਹੋਵੇਗਾ ।

ਹਰਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕਮਲ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਉਜਾੜ ਪਈਆਂ ਰਾਹਾਂ” ਲੋਕ ਅਰਪਣ........... ਪੁਸਤਕ ਰਿਲੀਜ਼

ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਕਰੂੰਬਲਾਂ ਕੱਲ ਦੇ ਰੁੱਖ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਛਾਵਾਂ ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖੀ ਆਸਰਾ ਹੋਣਗੀਆਂ।  ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ (ਰਜਿ:), ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਹਰਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕਮਲ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਉਜਾੜ ਪਈਆਂ ਰਾਹਾਂ” ਯੂਥ ਹੋਸਟਲ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵਿਖੇ ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਡਾ:ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।  ਡਾ:ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਸਾਹਿਤਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਿ਼ਰਕਤ ਕੀਤੀ।  ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਫੁੱਲਵਾੜੀ ਅੰਦਰ ਮਹਿਕ ਰੂਪੀ ਫੁੱਲ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪਲੇਠੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਉਜਾੜ ਪਈਆਂ ਰਾਹਾਂ” ਦੀ ਘੁੰਡ ਚੁਕਾਈ ਰਸਮ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭਰਵੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ ਗਈ।  ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਜੁਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਫੁੱਲ, ਨਰੇਸ਼ ਕੋਹਲੀ, ਐਡਵੋਕੇਟ ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ, ਰਘਬੀਰ ਸਿੰਘ ਤੀਰ, ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਭੈਲ, ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਰਸ਼ੀ ਅਤੇ ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਝਬਾਲ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। ਜੁਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਫੁੱਲ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਬਾਰੇ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ “ਉਜਾੜ ਪਈਆਂ ਰਾਹਾਂ” ਹਰਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕਮਲ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀਆਂ ਅਤੇ ਗੁਰਬਤ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਇਸ ਸਿਰਜਨਾ ਦੀਆਂ ਬਹੁ ਸੰਖਿਅਕ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਰਾਈਟਰਜ਼ ਫੋਰਮ, ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ..........ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ / ਜੱਸ ਚਾਹਲ

ਕੈਲਗਰੀ : ਰਾਈਟਰਜ਼ ਫੋਰਮ, ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ ਕਾਊਂਸਲ ਆਫ ਸਿੱਖ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੇ ਹਾਲ ਵਿਚ ਹੋਈ। ਫੋਰਮ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜੱਸ ਚਾਹਲ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਆਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਤੇ ਜਨਾਬ ਸਬ੍ਹਾ ਸ਼ੇਖ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਪਿਛਲੀ ਇਕੱਤਰਤਾ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸੁਣਾਈ, ਜੋ ਕਿ ਸਭਾ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪ੍ਰੋ। ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਹੋਰਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲਗੋ ਅਜਾਇਬ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਦੀ ਦੁਖਦਾਈ ਖ਼ਬਰ ਸਾਂਝਿਆਂ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਅਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਸਭਾ ਵਲੋਂ 1 ਮਿੰਟ ਦਾ ਮੌਨ ਰਖਕੇ ਅਜਾਇਬ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਅਪਣੀ ਇਸ ਗ਼ਜ਼ਲ ਨਾਲ ਅੱਜ ਦਾ ਸਾਹਿਤਕ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ :

'ਵੇਖੋ  ਦਰਸ  ਤਿਹਾਈਆਂ   ਅਖੀਆਂ
ਛਮ ਛਮ ਛਹਿਬਰ ਲਾਈਆਂ ਅਖੀਆਂ।
ਸਦਕੇ    ਜਾਵਾਂ    ਦਿਲਬਰ    ਤੇਰੇ
ਨਾਲ ਜਿਦ੍ਹੇ  ਮੈਂ  ਲਾਈਆਂ  ਅਖੀਆਂ।
ਬੰਦਾ    ਬੰਦੇ   ਦਾ    ਕਿਉ   ਵੈਰੀ
ਤਕ ਤਕ ਨੇ  ਸ਼ਰਮਾਈਆਂ  ਅਖੀਆਂ'।

ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਣ ਤੇ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਸੁਰੀਤਮ ਰਾਏ ਨੂੰ ਚਿੱਤਰ ਭੇਂਟ.......... ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ / ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ

ਬ੍ਰਹਮਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਲੁੱਡੂ ਗਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਦਾ ਸੱਦਾ ਪੱਤਰ ਸਭਾ ਨੂੰ ਦੇਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਪੁੱਜੇ

ਕੈਲਗਰੀ : ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਖ਼ਾਰੀ ਸਭਾ ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸਾਹਿਤਕ ਇਕੱਤਰਤਾ ਕੋਸੋ ਹਾਲ ਕੈਲਗਰੀ ਵਿਚ ਹੋਈ । ਸਭਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ ਨੇ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆ ਪ੍ਰਧਾਨ  ਮਹਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਾਲ, ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਹਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜ਼ਨਾਗਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਖ਼ਸ਼ੀਅਤ ਸੁਰੀਤਮ ਰਾਏ (ਪੰਜਾਬੀ ਲਿੰਕ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਬੈਠਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ ਨੇ ਸਦੀਵੀ ਵਿਛੋੜਾ ਦੇ ਗਈਆਂ ਮਹਾਨ ਹਸਤੀਆਂ, ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਕਰਨੈਲ ਗਿੱਲ, ਕਾਮਰੇਡ ਸੁਰਜੀਤ ਗਿੱਲ, ਆਜਿੲਬ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸ਼ਖਸ਼ੀਅਤ ਦਾਰਾ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਸਭਾ ਵੱਲੋ ਸ਼ੋਕ ਮਤੇ ਪਾਏ ਗਏ। ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਹਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਾਲ ਨੇ ਅਜਾਇਬ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਦਾਰਾ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਝੇ ਕੀਤੇ। ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਜ਼ੋਵਰਾਵਰ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਕਰਨੈਲ ਗਿੱਲ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ । ਪ੍ਰੋ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਕਾਮਰੇਡ ਸੁਰਜੀਤ ਗਿੱਲ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਬਲਵੀਰ ਗੋਰੇ ਨੇ ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰੋਗਾਰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤਰਕਪੂਰਨ ਗੀਤ ਨਾਲ ਕੀਤੀ, ਹਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਢਿਲੋਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗੀਤ ‘ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਗੂਹੜਾ-ਗੂਹੜਾ ਪਿਆਰ ਸੋਹਣੀਏ’ ਸੁਰੀਲੀ ਅਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰਬਚਨ ਬਰਾੜ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਣ ਤੇ ਆਪਣਾ ਭਾਵਪੂਰਤ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ 14 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਹੈ,ਹੋਰਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਸ਼ਬਦ ਇਸ ਵਿਚ ਸਮਾਅ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਬੋਲੀ ਦੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦਾ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ। ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਵਿਚਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਰੇਕ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਆਪਣਾ-ਆਪਣਾ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਣ ਢੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਹਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਾਲ ਅਤੇ ਕੁਲਬੀਰ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਨੇ ਕੁਝ ਸਵਾਲ ਕੀਤੇ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਗੁਰਬਚਨ ਬਰਾੜ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ।

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਡੀਕੋਟਾ (ਫਰਿਜਨੋ) ਵਿਖੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਸਟਾਲ ……… ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ / ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ

ਬੀਤੇ ਹਫਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਡੀਕੋਟਾ ਰੋਡ (ਫਰਿਜਨੋ) ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ, ਸੰਗਤਾਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ, “ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਪ੍ਰਚਾਰ ਮਿਸ਼ਨ ਆਫ ਯੂ .ਐੱਸ .ਏ .ਵੱਲੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਕਥਾ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਸਟਾਲ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੱਖ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਰਾਗੀ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਸੰਗਤ ਚੋਂ ਇੱਕ ਬੱਚੀ ਸੀਰਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਡਾ . ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਵੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਰਸਭਿੰਨਾ ਕੀਰਤਨ ਕੀਤਾ ਇਹ ਸਾਰਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਭੰਗੜਾ ਅਕੈਡਮੀ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਗੁਰਮਤਿ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿਖੇ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਬਠਿੰਡੇ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਰਾਗੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿਦਿਆ ਵੀ ਰਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿਰੋਲ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਥਾਵਾਚਕ, ਰਾਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਵੀ ਹਾਜਰੀਆਂ ਭਰਦੇ ਹਨ

ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਹਾਲੇ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ - ਡਾਕਟਰ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂੰ……… ਵਿਚਾਰ-ਗੋਸ਼ਟੀ / ਜੌਲੀ ਗਰਗ

ਐਡੀਲੇਡ : ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਐਡੀਲੇਡ ਵਿਖੇ ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮਹਿਕਮਾ-ਏ-ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ, ਇਨਵੈਂਸ਼ਨ, ਟਰੇਡ, ਰੀਸੋਰਸਿਜ਼ ਅਤੇ ਐਨਰਜੀ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਚੀਫ਼ ਐਗਜ਼ਕਟਿਵ ਮਿਸਟਰ ‘ਲਾਂਸ ਵੋਰਲ’ ਅਤੇ ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੂਤ ਮਿਸਟਰ ‘ਬ੍ਰਾਇਨ ਹੇਸ’ ਨੇ ਉੱਘੇ ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਵੀਹ ਸਾਲ ਤੋਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ‘ਡਾਕਟਰ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂੰ’ ਨਾਲ ਇਕ ਗ਼ੈਰ ਰਸਮੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਐਡੀਲੇਡ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ‘ਚਾਰ ਮੀਨਾਰ’ ਵਿੱਚ ਪਾਲਮ ਮਨੇਸ਼ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਮੁਲਕਾਂ ਦੇ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੋਇਆ। ਆਸਟ੍ਰੇਲਿਆਈ ਨੁਮਾਂਦਿਆਂ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਪੰਨੂੰ ਦੀਆਂ ਤਰਕ ਭਰਪੂਰ ਦਲੀਲਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ। ਡਾਕਟਰ ਪੰਨੂੰ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੀਆਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਉਤੇ ਰਿਸਰਚ ਭਰਪੂਰ ਲੇਖਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ’ਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ “ਕੀਕਣ ਲਿਖਾਂ ਹਰਫ਼ ਨਵੇਂ” ਦਾ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਤੇ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਸੰਪੰਨ........... ਪੁਸਤਕ ਰਿਲੀਜ਼

ਸਾਹਿਤ ਕਲਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਚ (ਰਜਿ:) ਮੋਹਾਲੀ ਵੱਲੋਂ ਪੈਰਾਗਾਨ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਸੈਕਟਰ 71 ਮੋਹਾਲੀ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ਼ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਤੇ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਉਕਤ ਸਕੂਲ ਦੇ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ ਵਿਚ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਸ੍ਰ. ਸੁਖਚੈਨ ਸਿੰਘ ਭੰਡਾਰੀ (ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਹਰਿਆਣਾ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ), ਉਸਤਾਦ ਗ਼ਜ਼ਲ ਗੋ ਸਰਦਾਰ ਪੰਛੀ ਅਤੇ ਮੈਡਮ ਕੁਲਵੰਤ ਕੌਰ (ਪ੍ਰਧਾਨ, ਪੈਰਾਗਾਨ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਸੁਸਾਇਟੀ) ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਸਨ । ਜਦ ਕਿ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਉਘੀ ਹਸਤੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਡੂੰਗਰ (ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਸ੍ਰੋ਼ਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) ਤਸ਼ਰੀਫ਼ ਲਿਆਏ। ਸ਼੍ਰੀ ਸੱਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂਰ (ਪ੍ਰਧਾਨ, ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਮੰਡਲ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ) ਅਤੇ ਸ. ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਭੱਲਾ (ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ) ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹਿਮਾਨ ਸਨ। ਮੰਚ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਾਬੂ ਰਾਮ ਦੀਵਾਨਾ ਨੇ ਹਾੜ੍ਹ ਸਾਵਣ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੱਸਦਿਆਂ ਮੰਚ ਦੀਆਂ ਗਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਜਿ਼ਕਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਸਵਾਗਤੀ ਸ਼ਬਦ ਆਖੇ। ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵੱਲੋਂ ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ‘ਹਿਰਦੇ‘ ਦੀ ਦੂਜੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ ‘ਕੀਕਣ ਲਿਖਾਂ ਹਰਫ਼ ਨਵੇਂ‘ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਉਪਰੰਤ ਇਸ ‘ਤੇ ਪਰਚਾ ਡਾ. ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਪਤੰਗ ਨੇ ਬਹੁਤ ਵਿਦਵਤਾਪੂਰਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ‘ਹਿਰਦੇ‘ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੂਖ਼ਮਭਾਵੀ ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕਵਿੱਤਰੀ ਗਰਦਾਨਿਆ । ਪੁਸਤਕ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਕਵੀ ਡਾ. ਸੁਰਿੰਦਰ ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਵਿੱਤਰੀ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਦੇ ਮੀਰੀ ਗੁਣ ਦਾ ਜਿ਼ਕਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾਊਂ ਨੇ ਪੁਸਤਕ ਬਾਰੇ ਨਿੱਗਰ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸੁਚੱਜੇ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਕਵਿੱਤਰੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ। ਸੁਮਨ ਕੁਮਾਰੀ ਅਤੇ ਰੁਖ਼ਸਾਨਾ ਬੇਗ਼ਮ ਨੇ ‘ਹਿਰਦੇ‘ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਰੀਲੀ ਅਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾ ਕੇ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀਲ ਲਿਆ।

ਕਿਵੇਂ ਕਰਾਂ ਧੰਨਵਾਦ, ਮੈਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵੀਰਾਂ ਦਾ……… ਹੱਡਬੀਤੀ / ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤੀਮਾਨ

ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਬਹੁਤ ਉਤਰਾਅ-ਚੜਾਅ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ ਮੁੱਠੀ 'ਚ-ਕਦੇ ਥੱਬੇ 'ਚ, ਕਦੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ 'ਚ, ਕਦੇ ਗਮੀਆਂ 'ਚ। ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਗੇੜ ਹੈ, ਇਸ ਗੇੜ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਔਖਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਮਨੁੱਖ ਹੱਸਦਾ ਹੈ, ਕਦੇ ਰੋਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਰੰਗ ਨਿਆਰੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕੁਦਰਤ ਹੈ ਕਦੇ ਗੁੱਡੀ ਅਕਾਸ਼ 'ਤੇ ਚੜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਡੋਰ ਕੱਟ ਫਰਸ਼ ਤੇ ਮੂਧੇ ਮੂੰਹ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੋਂ ਉਠਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਕੁਦਰਤ ਮੇਹਰਬਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘੀ ਖਾਈ 'ਚ ਡਿੱਗੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਖਾਲਿਆ ਹੀ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।

ਅੱਜ ਦੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੇ ਪਾਠਕਾਂ, ਹਮਦਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਮੁਦੱਈਆਂ ਲਈ ਦੋ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਬਦ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਰਹੇ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮੈਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਟਿ-ਕੋਟਿ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਾਂ ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਕੁਝ ਲਿਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜਰੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।

ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚੇ ਤਨ ਮਨ ਅਤੇ ਧੰਨ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਜਰੂਰ ਕਦੇ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਮੈਂ ਨੇਤਰਦਾਨ, ਖੂਨਦਾਨ, ਸਰੀਰਦਾਨ, ਵਿਦਿਆਦਾਨ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਕੇ ਤਿੰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਮਰਨ ਕਿਨਾਰਿਓਂ ਬਚਾਏ ਹਨ ਜੋ ਅੱਜ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਪਾਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੇਵਾ ਨਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਨਾ ਕੁਝ ਲੈਣ ਲਈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਹ ਸੇਵਾ ਕਰਕੇ, ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਜੁੰਮੇ ਕੋਈ ਅਹਿਸਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੇ ਤੌਰ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ।

ਚੇਤੰਨ ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਆਗੂ ਤਾਂ ਸਦਾ ਈ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ.......... ਘੁਣਤਰਾਂ / ਜਗਸੀਰ ਸੰਧੂ, ਬਰਨਾਲਾ

“ਅਮਲੀਆ! ਆਹ ਦੇਖ ਲੈ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦਾ ਫਿਕਰ ਹੁੰਦੈ, ਉਹ ਕਿਵੇ ਸੋਚਦੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਬਾਰੇ, ਆਹ ਹੁਣ ਪਾਰਸੀਆ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤੈ ਬਈ ਜੀਹਦੀ ਆਮਦਨ ਨੱਬੇ ਹਜਾਰ ਰੁਪਈਆ ਤੋਂ ਘੱਟ ਐ, ਉਹਨੂੰ ਗਰੀਬ ਮੰਨ ਕੇ ਸਬਸਿਡੀ ਵਾਲਾ ਘਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਇਆ ਕਰੂ”, ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੂੰ ਟੋਕਦਿਆਂ ਬਿੱਕਰ ਨੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ

“ਯਾਰ ਕਾਮਰੇਡਾ! ਇਹ ਪਾਰਸੀ ਕੌਣ ਹੁੰਦੇ ਨੇ”, ਬਿੱਕਰ ਦੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਿਆਂ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ।

“ਅਮਲੀਆ! ਪਾਰਸੀ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਵਾਗੂੰ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਕੌਮ ਐ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵਸੋਂ ਐ, ਮਹਾਂਰਾਸਟਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ ਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਸੂਬੇ ’ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਅੱਛੀ ਖਾਸੀ ਅਬਾਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਾਰਸੀਆਂ, ਪਰ ਹੁਣ ਖਾਸੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਥੋਂ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਘੱਟ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਵਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਐ ਤੇ ਪਾਰਸੀ ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਰਲ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਕੁਝ ਫ਼ੈਸਲੇ ਕੀਤੇ ਨੇ”

ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੁੱਚੜਖਾਨਿਆਂ ’ਚ ਗਊਆਂ ਤੇ ਬੰਦਿਆਂ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਈਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ........... ਘੁਣਤਰਾਂ / ਜਗਸੀਰ ਸੰਧੂ, ਬਰਨਾਲਾ

“ਭਾਈ! ਆਹ ਤਾਂ ਲੋਹੜਾ ਈ ਆ ਗਿਐ, ਇਹ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਈ ਬੁਚੱੜਖਾਨਾ ਖੋਲੀ ਬੈਠੇ ਸੀ, ਪਤਾ ਨਈਂ ਕੰਜਰਾਂ ਨੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁ ਗਊਆਂ ਉਥੇ ਵੱਢੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ”,  ਬਾਬਾ ਲਾਭ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਫਸੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਮਾਰਿਆ।

“ਬਾਬਾ ਜੀ! ਅਸਲ ਸਵਾਲ ਤਾਂ ਇਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੈ, ਬਈ ਉਥੇ ਲਿਆ ਲਿਆ ਗਊਆਂ ਸ਼ਰੇਆਮ ਕਤਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਏਨਾ ਚਿਰ ਪਤਾ ਈ ਨਈਂ ਲੱਗਿਆ, ਜੇਹੜੇ ਪੁਲਸ ਠਾਣੇ ’ਚ ਇਹ ਬੁਚੜਖਾਨਾ ਪੈਦਾ ਸੀ, ਉਥੋਂ ਦੀ ਪੁਲਸ ਨੇ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਈ ਮੀਚੀ ਰੱਖੀਆਂ”

ਸ਼ਿੰਦੇ ਦੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਬਿੱਕਰ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, “ਕਾਮਰੇਡਾ! ਜੋਗੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲੀ ਇਸ ਫੈਕਟਰੀ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਤਾਂ ਪੁਲਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸਿਆਸੀ ਲੀਡਰਾਂ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਰਾਖਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾ ਜੁੜਦੀਆਂ ਨੇ”, ਬਿੱਕਰ ਦੀ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਉਸ ਵੱਲ ਤੱਕਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੇ ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਪੁਛਿਆ

“ਅਮਲੀਆ! ਇਹ ਕੀ ਕਹੀ ਜਾਨੈਂ, ਖੋਲਕੇ ਦੱਸ ਤੈਨੂੰ ਇਹੋ ਜਹੀ ਕੇਹੜੀ ਅਸਲ ਕਹਾਣੀ ਪਤਾ ਲੱਗੀ ਐ?” ਸ਼ਿੰਦੇ ਦੇ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਬਿੱਕਰ ਪੈਰਾਂ ਭਾਰ ਹੋ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ