ਭਾਰਤੀ ਮਜਦੂਰ ਬਨਾਮ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਜਦੂਰ.......... ਲੇਖ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ ‘ਮਾਧੋ ਝੰਡਾ’


ਮਜਦੂਰ ਦਿਵਸ ਜੋ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭੱਗ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ  ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਪਿਤ ਦਿਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਕੀ ਸਾਰੇ ਮਜਦੂਰ ਇਸ ਦਿਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ । ਇਹ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਜਦੂਰਾਂ ਵਲੋਂ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼  ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੇਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਜਦੂਰਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਦੇ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੋ਼ਸ਼ਣ ਬੰਦ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਮੈਂ ਜਿਆਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਦਿਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਕੁ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨੀਆਂ ਲੋੜਦਾ ਹਾਂ । ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕੀਂ ਆ ਕੇ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਤਨੀਂ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕੀਤੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਦਿਖਾਵਾ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਉਣ ਲਈ ਉਕਸਾਉਂਦੇ ਹਾਂ । ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਕਮਾਈ ਦੇ ਕਈ ਪੁੱਠੇ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ ਵੀ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ । ਜਿਸ  ਬਾਰੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮੇਰੇ ਵੀਰ ਰਾਜੂ ਹਠੂਰੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ‘ਕਿੱਥੇ ਜਾਣ ਜੋ ਆਪਣਾ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਚ ਵੱਟ ਕੇ ਆਏ ਹਨ’ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਲਿਖ ਕੇ ਬੜੇ ਸਿੱਧੇ ਸਾਧੇ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ । ਸੋ ਮੈਂ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਅੱਗੇ ਗੱਲ ਤੋਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਏਸੀ ਕਿਹੜੀ ਮਜਬੂਰੀ ਹੈ ਜੋ

ਅਖੇ “ਜਿਹੜੀ ਕੁੜੀ ਕੋਲ ਨੈੱਟ ਆ, ਸਮਝੋ ਓਹ ਕੁੜੀ ਸੈੱਟ ਆ”…..….. ਲੇਖ / ਮਨਦੀਪ ਖੁਰਮੀ ਹਿੰਮਤਪੁਰਾ


ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਕੁ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਚੱਲਦੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਰਤਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਗੀਤਕਾਰੀ ਗਾਇਕੀ ਜ਼ਰੀਏ ਗੰਦਪਾ ਰਹੇ ਅਨਸਰਾਂ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਈ ਜਾਵੇ। ਮੈਂ ਵੀ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਦੱਸ ਦੇਵਾਂ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਪਤੈ ਕਿ ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਕਈਆਂ ਦੇ ਢਿੱਡ ਪੀੜ ਹੋਊਗੀ ਤੇ ਕਈਆਂ ਦੇ ਚਲੂਣੇ ਵੀ ਲੜ੍ਹਣਗੇ, ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਨਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਤੇ ਈਮੇਲ ਐੱਡਰੈੱਸ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾਧਮਕੀਆਂ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮੱਥੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਉਡੀਕੂੰਗਾ ਨਾ ਕਿ ਵਾਹ ਵਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ। ਕਰੀਏ ਫਿਰ ਅਪੀਲ ਸ਼ੁਰੂ…? 


24ਵੀਆਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਖ਼ਾਲਸਾਈ ਜਲਾਲ ਨਾਲ਼ ਤੇ ਸਮਾਪਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਧਮਾਲ ਨਾਲ਼



ਐਡੀਲੇਡ (ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ/ਰਿਸ਼ੀ ਗੁਲਾਟੀ): ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਹਾਂਬੀਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਦੀ ਯੋਗ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਹੇਠ 24ਵੀਆਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਅੱਜ ਬੜੀ ਸ਼ਾਨੋ ਸ਼ੌਕਤ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿ 22 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ੳਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰ ਗਾਣ ਨਾਲ਼ ਹੋਈ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਗਿਆਨੀ ਪੁਸ਼ਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ ਦੁਆਰਾ ਅਰਦਾਸ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਬਦ ਗਾਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਚੇਚੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਮਾਣਯੋਗ ਮਾਇਕ ਰੈਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਰਮ-ਪਤਨੀ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸਾਸ਼ਾ ਰੈਨ ਤੇ ਮਲਟੀ ਕਲਚਰਲ ਮਨਿਸਟਰ ਮਾਣਯੋਗ ਗ੍ਰੇਸ ਪ੍ਰੋਟੋਲੇਸੀ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਰਿਵਾਇਤੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਨਕਦ ਅਤੇ ਵੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਦੀ ਅਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਚ ਮਦਦ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਾਰਚ ਪਾਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਦਾ ਵੀਜ਼ਾ.......... ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ‘ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ’ ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ


ਮੁੰਡਾ ਆ ਗਿਆ ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਵਿੱਚ, ਹੱਥੋਂ ਗਈ ਜ਼ਮੀਨ
ਏਥੇ ਓਹਨੂੰ ਕੰਮ ਨਾ ਲੱਭਦਾ, ਫਿਰਦਾ ਵਾਂਗ ਮਸ਼ੀਨ

ਰੋਟੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਓਂ ਖਾ ਕੇ, ਸੌਂਦਾ ਪੁਲਾਂ ਦੇ ਥੱਲੇ
ਅੰਗ ਸਾਕ ਬਾਤ ਨਾਂ ਪੁਛਦਾ, ਗੁਰੂ ਘਰ ਨਾ ਹੁਣ ਝੱਲੇ

ਨਵੀਂ ਵਿਆਹੀ ਵਹੁਟੀ ਵਾਂਗੂੰ, ਚਿੱਤ ਨਾ ਉਸਦਾ ਲੱਗੇ
ਸੋਚਦਾ ਕੋਈ ਮਿਲੇ ਬਹਾਨਾ, ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ‘ਚੋਂ ਭੱਜੇ

ਅੱਗੇ ਖੂਹ ਪਿੱਛੇ ਹੈ ਖਾਤਾ, ਪਿਓ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਕਾਲ
ਯੂ ਐਨ ਓ ਲੁਆ ਕੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਹੈ ਮੇਰਾ ਹਾਲ

ਦੁਨੀਆਂ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਇੰਦਰਜੀਤ ਪੁਰੇਵਾਲ (ਨਿਊਯਾਰਕ)


ਦੁਨੀਆ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਵੇਖੀ
ਮਾੜੀ ਵੇਖੀ ਚੰਗੀ ਵੇਖੀ।
ਹੱਸਦੀ ਨੱਚਦੀ ਟੱਪਦੀ ਵੇਖੀ
ਸੂਲੀ ਉਤੇ ਟੰਗੀ ਵੇਖੀ।
ਮੌਤ ਦਾ ਤਾਂਡਵ ਨੱਚਦੀ ਵੇਖੀ
ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਚ ਰੰਗੀ ਵੇਖੀ।

ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ.......... ਗੀਤ / ਮਲਕੀਅਤ "ਸੁਹਲ"


ਪੰਜਾਬੀਓ ! ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਦਾ ਕਰੋ ਸਤਿਕਾਰ ।
ਮਾਂ ਬੋਲੀ  ਵਿਚੋਂ ਹੁੰਦਾ  ਰੱਬ ਦਾ  ਦੀਦਾਰ ।
              
ਮਾਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਮਿੱਟੀ , ਚੁੰਮ ਮੱਥੇ  ਲਾਈਦੀ।
ਅੰਨ ਖਾ ਕੇ ਧਰਤੀ ਦਾ, ਭੁੱਖ ਹੈ ਮਿਟਾਈਦੀ।
ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਡੀ ਮਾਂ , ਅਸੀਂ ਇਹਦਾ  ਪਰਵਾਰ,
ਮਾਂ  ਬੋਲੀ  ਵਿਚੋਂ ਹੁੰਦਾ  ਰੱਬ  ਦਾ ਦੀਦਾਰ ;
ਪੰਜਾਬੀਓ ! ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਦਾ ਕਰੋ  ਸਤਿਕਾਰ।

ਔਰਤੇ ਨੀ ਔਰਤੇ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਗੁਰਮੈਲੋ (ਇਟਲੀ )


ਔਰਤੇ ਨੀ ਔਰਤੇ,
ਔਰਤੇ ਨੀ ਔਰਤੇ
ਤੂੰ ਆਦਿ ਤੋਂ, ਜੁਗਾਦਿ ਤੋਂ
ਬਣੀਂ ਹੈਂ,ਆਦਮ ਦੇ ਨਾਲ
ਰਹੀ ਹੈਂ ਆਦਮ ਦੇ ਨਾਲ
ਤੇਰੇ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਜਨਮਦੀ
ਕਦੇ ਵੀ ਆਦਮ ਦੀ, ਜਿਣਸ
ਤੂੰ ਹੈਂ ਧਰਤੀ ਵਾਂਗਰਾਂ
ਤੂੰ ਤਾਂ ਸਾਗਰ ਵਾਂਗਰਾਂ

ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮੀਡੀਆ ’ਚ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ?........... ਲੇਖ / ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ‘ਅੰਗ ਸੰਗ’


ਇਹ ਬੜੀ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਲਾਉਣ ਅਤੇ ਚਮਕਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀਆਂ, ਕਿਤੇ ਨਸ਼ਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਦਿਖਾਈਆਂ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਗਰਮਾਂ-ਗਰਮ ਅਤੇ ਜਾਇਜ਼ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਕੋਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੱਤਰਕਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਹੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੇ ਖਬਰਾਂ ਕਿਉਂ ਲਾਉਣ ਜਾਂ ਲਗਵਾਉਣ। ਕਈ ਪੱਤਰਕਾਰ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਅਖਬਾਰ / ਅਖਬਾਰਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਦੂਜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਛਪਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਖਬਰਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਹੋਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛਾਪਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦੇ ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਹੋਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੇ ਸਫਿਆਂ ਦੇ ਸਫਿਆਂ ’ਚ ਕਿਧਰੇ ਨਹੀਂ ਛਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਕਾਰਨ ਸਾਫ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਬਦਨਾਮੀ ਤੇ ਬਦਖੋਹੀ ਕਿਉਂ ਕਰਵਾਏ? ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਣਾ ਸ਼ਾਇਦ ਠੀਕ ਅਤੇ ਤਰਕਸੰਗਤ ਹੋਵੇ ਪਰ ਇਹ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਉੱਕਾ ਹੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਅਸੂਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿ ਸਭ ਦੀ ਖਬਰ ਲਉ ਅਤੇ ਸਭ ਨੂੰ ਖਬਰ ਦਿਉ ਪਰ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ।

ਗੱਲ ਤੇਰੇ ਮਤਲਬ ਦੀ, ਸੁਣਕੇ ਜਾਈਂ… ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨਾਂ…………… ਲੇਖ / ਹਰਮੰਦਰ ਕੰਗ


ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚਾਹੁਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਾਂਗ ਮੈਂ ਵੀ ਮਾਨ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਆਈ ਟੇਪ ਜੋਗੀਆ ਸੁਣ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹਰ ਗੀਤ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੱਗਭੱਗ 10-12 ਵਾਰ ਸੁਣ ਚੁੱਕਾ ਹੋਵਾਂਗਾ। ਪਰ ਇਸ ਟੇਪ ਵਿਚਲਾ ਇੱਕ ਗੀਤ ਸਾਡੀ ਜਿੱਥੇ ਲੱਗੀ ਹੈ ਤੇ ਲੱਗੀ ਰਹਿਣ ਦੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਗੀਤ ਦੇ ਬੋਲ ਆਮ ਗੀਤਾਂ ਤੋਂ ਹਟਕੇ ਹਨ। ਅਜੇ ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੋਂ ਇਸ ਗੀਤ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਖਬਰ ਜਿਹੀ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਕੁੱਝ ਦੋਸਤਾਂ ਮਿਤਰਾਂ ਨੇਂ ਵੀ ਇਸ ਗੀਤ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੇਂ ਰੋਸ ਭਰੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਜਾਹਿਰ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਸਨ।ਉਸ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਅਤੇ ਇਸ ਗੀਤ ਸੰਬੰਧੀ ਅਜਿਹੀ ਖਬਰ ਪੜ ਕੇ ਯਕੀਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਗੀਤ ਲ਼ਿਖਣ/ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦੀ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਲਿਖ ਗਾਉਣ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਮਨਸ਼ਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜੇ ਵੀ

ਲਿਖਣਾ ਇੰਨਾਂ ਸੌਖਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ.......... ਲੇਖ / ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼


ਲਿਖਣਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਔਖੀ ਸਾਧਨਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਆਮ ਜਾਂ ਕਹੀਏ ਸਾਧਾਰਨ ਜਹੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਵਰਗਾ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਭੁੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲਿਖਣ ਸਾਧਨਾ ਲੰਬੀ ਤਪੱਸਿਆ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਅਭਿਆਸ ਤੋਂ ਬਆਦ ਹੀ ਲਿਖਣ ਕ੍ਰਿਆ ਵਿਚ ਪ੍ਰਪੱਕਤਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਜੀਊਂਦਿਆਂ, ਨਿੱਤ-ਦਿਹਾੜੀ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦਿਆਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗਿਆਨ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਟੀਕੇ ਤਾਂ ਕਿਧਰਿਉਂ ਮਿਲਦੇ ਨਹੀਂ ਇਹਦੇ ਵਾਸਤੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੰਢਾਉਦਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਘੜੇ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਹੋਵੇਗਾ ਤਦ ਹੀ ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਕੁੱਝ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਖਾਲੀ ਘੜੇ ਨੂੰ ਲੱਖ ਵਾਰ ਵਿੰਗਾ, ਟੇਢ੍ਹਾ ਕਰੀਏ ਵਿਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਿਕਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। 

ਧੀ ਦੀ ਹੂਕ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਦੇਵਿੰਦਰ ਕੌਰ


ਮਾਤਾ ਗਊ ਤੋਂ ਵੱਛਾ ਖੋਂਹਦੇ,
ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਚੋਂ ਧੀ ਨੂੰ,
ਪੱਥਰਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਪੂਜਣ ਵਾਲੇ,
ਪੱਥਰ ਸਮਝਣ ਧੀ ਨੂੰ।

ਲੱਖਾਂ ਧੀਆਂ ਅੱਗ ‘ਚ ਸੜਦੀਆਂ,
ਕੀ ਕੀ ਜ਼ੁਲਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ,
ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਮੁੱਖ ਸਫ਼ੇ ਤੇ,
ਦਿਲ ਦਾ ਪੰਛੀ ਰੋਇਆ।

ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ -ਕੈਪਟਨ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਠ

ਮਿਲਪੀਟਸ (ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ)-ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵਸਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਭਲੀ-ਭਾਂਤ ਜਾਣੂ ਹਾਂ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੱਲ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਗੱਲ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀ ਤੇ ਆਏ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਕੈਬਿਨੇਟ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਠ ਨੇ ਨਾਰਥ ਅਮਰੀਕਨ ਪੰਜਾਬੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਦਫਤਰ ਵਿਚ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨਾਲ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਹੀ। ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਜਿਹੜੀਆਂ

ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ…ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ (ਪੁਰਬ)… ਇਨਕਲਾਬ ਤਕ......... ਲੇਖ / ਮੁਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਘੱਗ


ਅਸੂਜ ਦੀ ਬੀਜੀ ਕਣਕ ਜਦ ਸੁਨਹਿਰੀ ਭਾ ਮਾਰਨ ਲਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਬਾਲੀਆਂ ਦਾਣਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਨਾਲ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਕਿਰਸਾਨ ਅਗੇ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਬਰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਨੀਆਂ ਹਨ । ਤਾਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਚਲੀ ਆਈ ਪਰੰਮਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਰਸਾਨ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਕਬੂਲਦਾ ਹੋਇਆ ਫਸਲ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਵਿਚ ਜੁਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਰ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਬੜੀ ਕਰੜੀ ਘਾਲਣਾ ਕਰਕੇ ਹਾੜੀ ਦੀ ਫਸਲ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਲਈ, ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਕੁਝ ਕਰਜ਼ਾ ਉਤਰ ਗਿਆ, ਸਾਲ ਭਰ ਦੇ ਨਿਰਬਾਹ ਲਈ ਕਣਕ ਨਾਲ ਭੜੋਲੇ ਭਰ ਲਏ, ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਵਿਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਚੁਣਿਆ। ਵਿਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਵਿਸਾਖਾ ਨਛੱਤਰ ਤੋਂ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਵਿਸਾਖਾ 27 ਨਛਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸੋਲਵਾਂ ਨਛਤਰ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਗਰੰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰੇ ਨਛਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਿਸਾਖਾ ਨਛਤਰ ਨੂੰ ਪਵਿਤਰ ਮਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ‘ਤੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ।


ਐਡੀਲੇਡ (ਰਿਸ਼ੀ ਗੁਲਾਟੀ) : ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ, ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵੱਲੋਂ 22 ਤੋਂ 24 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਐਡੀਲੇਡ ਵਿਖੇ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ 2011 ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਹ ਸੈਮੀਨਾਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ 24 ਘੰਟੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਰੇਡੀਓ “ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ” ‘ਤੇ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਏਗਾ । ਇਸ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਾ “ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ‘ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਲਿਪੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ” ਹੋਵੇਗਾ । ਇਸ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੁੱਲ ਛੇ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਉੱਪਰ ਇਸ ਸੈਮੀਨਾਰ ‘ਚ ਚਰਚਾ ਹੋਵੇਗੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸਿ਼ਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ :

ਸਿੱਦਕ ਨੱਚਿਆ ਤੇਗ਼ ਦੀ ਧਾਰ ਉਤੇ......... ਗੀਤ / ਮਲਕੀਅਤ ਸਿੰਘ "ਸੁਹਲ"

ਜ਼ਬਰ, ਜੁਲਮ ਦੀ ਜਾਲਮਾ  ਅੱਤ ਚੁੱਕੀ,
ਪਾਪ  ਝੁੱਲਿਆ  ਸਾਰੇ  ਸੰਸਾਰ  ਉਤੇ ।
ਗਲ ਘੁੱਟਿਆ ਪਿਆ  ਮਜ਼ਲੂਮ  ਦਾ ਸੀ,
ਝੱਪਟੇ ਬਾਜ, ਚਿੱੜੀਆਂ ਦੀ ਡਾਰ ਉਤੇ।
ਧਰਤੀ ਉਤੇ ਸੀ ਕਹਿਰ ਦੀ ਅੱਗ ਵਰ੍ਹਦੀ,
ਤੁਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ ਖ਼ੂਨੀ ਅੰਗਿਆਰ ਉਤੇ।
ਬੱਚੇ,  ਬੁੱਢੇ, ਜਵਾਨ  ਦੀ   ਗੱਲ  ਛਡ੍ਹੋ,
ਤਰਸ ਕੀਤਾ  ਨਾ ਦੇਸ਼ ਦੀ  ਨਾਰ ਉਤੇ ।

ਅਰਜ਼ੋਈ......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਪ੍ਰਭਜੀਤ ਨਰਵਾਲ, ਇਟਲੀ


ਰੱਬ ਕਰੇ ਨਿੱਤ ਮਾਰੇ ਠਾਠਾਂ, ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸਾਗਰ
ਨਿੱਤ ਲਿਖਣ ਲਈ ਗੀਤ ਮਾਲਕਾ, ਬਿਰਤੀ ਰਹੇ ਇਕਾਗਰ।

ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਮੇਰੇ ਹੱਥੋਂ, ਬੁਰਾ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੋਵੇ
ਐਸੀ ਰੱਖੀਂ ਮੇਰੀ ਮੇਰਿਆ, ਰੱਬਾ ਸੋਚ ੳਜਾਗਰ।

ਵੱਡੀ ਹਸਤੀ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਜੀਵਿਆ ਮੈਥੋਂ ਜਾਣਾ
ਛੋਟਾ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਦੁਖੀ ਹੋਊਂ, ਬੱਸ ਰੱਖੀਂ ਰਤਾ ਬਰਾਬਰ।

ਗ਼ਮ-ਸੁੰਦਰੀ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕਾਕਾ ਗਿੱਲ


ਸੁਭਾ ਉੱਠਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਮੈਂ ਵੈਣ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹਾਂ
ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਜ਼ਹਿਰ ਪਿਆਲੇ ਪੀਕੇ ਆਥਣੇ ਮਰਦਾ ਹਾਂ

ਗ਼ਮ-ਸੁੰਦਰੀ ਗਲ਼ ਬਾਹਾਂ ਪਾਕੇ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਜਾਵਾਂ
ਸੀਨੇ ਵਿੰਨਿਆਂ ਗੀਤ ਗਾਕੇ ਉਸਦਾ ਮਨ ਪਰਚਾਵਾਂ
ਰੁੱਸੇ ਤਾਂ ਹੰਝੂਆਂ ਦੇ ਕਮਲ ਫ਼ੁੱਲ ਦੇਕੇ ਮਨਾਵਾਂ
ਰੀਝ ਉੱਠੇ ਕੋਈ ਚੰਚਲਝੁਕਕੇ ਬੁੱਲ੍ਹ ਚੁੰਮਦਾ ਹਾਂ

ਸੱਸ ਨਾ ਬਣਦੀ ਮਾਂ, ਨੂੰਹ ਨਾ ਬਣਦੀ ਧੀ..........ਲੇਖ / ਯੁੱਧਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸਪਰਿੰਗਵੇਲ


ਹਾਏ ਰੱਬਾ, ਆਹ ਕਿਹੜੀ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ | ਸੌਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸ਼ਿੰਦਾ ਤੜਥੱਲੀ ਬਣ ਕੇ ਲੱਖਾਂ ਕਰੌੜਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਬਣਾਵਾਂਗੇ ਤੇ ਐਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ | ਪਰ ਐਥੇ ਤਾਂ ਲੈਣੇ ਦੇ ਦੇਣੇ ਹੌਏ ਪਏ ਹਨ | ਲੌਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਹੀ ਸਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਣ ਦਿੰਦੀਆ | ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਿਹੜੀ ਵੱਡੀ ਮੁਸੀਬਤ ਉੱਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ | ਉਹ ਹੈ ਨੂੰਹ- ਸੱਸ ਦਾ ਪਿਆਰ, ਵੈਸੇ ਪਿਆਰ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਤਕਰਾਰ ਵਿਚ ਬਦਲ ਲਈਏ ਤਾਂ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ |
ਸੱਸ ਸ਼ਬਦ ਕੌਈ ਉਪਾਧੀ ਜਾਂ ਡਿਗਰੀ ਨਹੀਂ  ਹੈ | ਹਰ ਸੱਸ ਨੂੰਹ ਬਣ ਕੇ ਹੀ ਸੱਸ ਬਣਦੀ ਹੈ | ਏਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਔਰਤ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਔਰਤ ਹੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਨੂੰਹ- ਸੱਸ ਦੀ ਆਪਸੀ ਤਕਰਾਰ ਇਸ ਹੱਦ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੇ ਕਿ ਬਾਬਿਆ ਕੌਲ ਧਾਗੇ ਤਵੀਤ ਲੈਣ ਲਈ ਪਹੁੰਚ

ਪਾਸ਼ -ਮੈਂ ਤਾਂ ਕੀ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ (ਡਾ.)


ਪਾਸ਼ -ਮੈਂ ਤਾਂ ਕੀ ਤੈਨੂੰ ਤਾਂ ਰਾਹ, ਰਾਹਾਂ ਦੇ ਕੱਖ,


ਪੰਛੀ ਫੁੱਲ,ਤੇ ਰੁੱਖ ਵੀ ਨਹੀਂ ਭੁਲਾ ਸਕਦੇ-
ਇੰਜ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਹਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਭੁੱਲ ਜਾਣੀ ਹੈ-
ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣੀ-ਤੇਰੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਤਰਜ਼-
ਜਿਸ ਵਾਸਤੇ ਤੂੰ ਆਹਡਾ ਲਿਆ ਸੀ-ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ

ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਅਨਸਰ ਤੇਰੀ ਸੋਚ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਮਾਰ ਸਕੇ-
ਤੂੰ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰਫ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿਛਾਈਆਂ-
ਸੀਨਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਮੇਚਦੇ ਖੰਜ਼ਰ ਲੱਭੇ-

ਯਾਰ-ਤੇਰੇ ਦੋਸਤ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਨੂੰ 'ਵਾਜ਼ਾਂ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ-
ਆ ਯਾਰਾ ਕਿਤਿਓਂ! ਆ ਆਪਣੀ ਮੀਟੀ ਤਾਂ ਦੇ-