ਢਲਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ.......... ਕਹਾਣੀ / ਰਵੀ ਸਚਦੇਵਾ


ਪਟੇਲ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਇੱਕ ਮਕਾਨ 'ਚ ਦੋ ਛੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਇੱਕ ਦੋ ਸ਼ਿਫਟਾਂ, ਬਾਕੀ ਪੰਜੋ ਦਿਨ ਗਲੀਆਂ 'ਚ



ਖਾਕ  ਛਾਣਦੇ ਕੁੜੀਆਂ ਮਗਰ। ਦੋ ਦਿਨ ਦੀ ਖੱਟੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਊਠ ਤੋਂ ਚਾਨਣੀ ਲਾਉਂਣ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀ। ਥੋੜੇ ਨਾਲ ਵੀ ਉਹ ਦਾਲ ਫੁਲਕਾ ਵਧੀਆਂ ਤੋਰੀ ਰੱਖਦੇ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਤਾਂ ਖੂਹ ਵੀ ਨਿਖੁੱਟਦਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਹਲੇ ਬੈਠਿਆਂ।  ਜਿਸ ਫੈਕਟਰੀ 'ਚ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀ ਉੱਥੇ ਸਫ਼ਾਈ ਅਭਿਆਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੱਤਾਂ-ਅੱਠਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਐਨ.ਆਰ.ਆਈ. ਬੋਸ ਨੇ ਇੰਡੀਆ ਫੇਰੀ ਪਾਉਣ ਜੋ ਆਉਣਾ ਸੀ। ਪਾਪੜੀ ਲੱਥੀਆਂ  ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਰੰਗ-ਰੋਗਣ ਨਾਲ ਦਰੁਸਤ ਕਰਨਾ, ਕਾਲਸ ਜੰਮੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਲਿਸ਼ਕਾਉਣਾ 'ਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਬੰਨੀ ਘਾਹ ਦੀ ਕੱਟ-ਵੱਢ ਕਰਨਾ, ਕਾਰ ਪਾਰਕਿੰਗ 'ਚ ਖੜ੍ਹੇ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਨਾ, ਖੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਨਾ। 'ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਗੁਣੇ ਕੰਮ ਮੈਨੇਜਰ ਦਾ ਸਿਰ ਦਰਦ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚੱਲਦੇ ਇਸ ਮਹਾ ਸਫਾਈ ਅਭਿਆਨ ਕਾਰਨ ਫੈਕਟਰੀ ਦੀਆਂ  ਚੰਦ ਮਸ਼ੀਨਾਂ  ਚੰਦ ਦਿਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਬੰਦ ਕਰਨੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਸਟਾਫ਼ ਅੱਧਾ ਵਿਹਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਵੱਸ ਕੁਝ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਇਹ ਦੋਨੋਂ ਵੀ ਇਸ ਲਿਸਟ 'ਚ ਆ ਗਏ। ਪੰਜ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਲੀਆਂ 'ਚ ਠਰਕ ਭੋਰਦੇ ਖੂਬ ਲਫੈਡ ਆਸ਼ਕੀ ਕੀਤੀ। 'ਤੇ ਛੇਵੇਂ  ਦਿਨ ਬੰਦ ਕਮਰੇ 'ਚ ਫੈਸ਼ਨ ਟੀ.ਵੀ. ਤੇ ਪਰੋਸੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਤਕਰੀਬਨ ਬੇਨਕਾਬ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਾਡਲ ਨੱਢੀਆਂ ਨੂੰ ਜਗਿਆਸੀ 'ਤੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਤੱਕਦੇ ਕੱਢਿਆ।

ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰੋਧੀ ਫ਼ੈਸਲੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੋਮਬੱਤੀ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ

ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸੰਸਥਾ ਲਿਟਰੇਰੀ ਫੋਰਮ, ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਵਲੋਂ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰੋਧੀ ਫੈ਼ਸਲੇ ਖਿਲਾਫ਼
ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੋਮਬੱਤੀ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਖ਼ਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ ਤੋਂ ਟਿੱਲਾ ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਤੱਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਇਲਾਕੇ ਦੀਆਂ ਅਹਿਮ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ, ਅਧਿਆਪਕ, ਲੇਖਕ, ਕਲਾਕਾਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। ਮਾਰਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ  ਫੋਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਨੀਲ ਚੰਦਿਆਣਵੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਇਸ ਉਪਰ ਹੁੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕਰਦਿਆਂ  ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਿਆਂ 10 ਕਾਲਜਾਂ 'ਚੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਪੜ੍ਹਾਉਣੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਪਿਆਰੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਲਈ ਵੱਡਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਲੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸੁਮੇਲ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਾਂਝੀਵਾਲ਼ ਜੱਥੇ ਵਲੋਂ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਰੂ ਫੈਸਲੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਦੂਜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਣ ਦੇ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਮੋਰਚਾ ਅਪਣੇ ਤਰਤਾਲੀ਼ਵੇਂ ਦਿਨ ਵਿਚ ਪੁੱਜ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰੋਧੀ ਲੌਬੀ ਅਤੇ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਗੱਦਾਰ ਜੁੰਡਲੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਮਰਥਨ ਦਸਤਖ਼ਤਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਤੇ ਇਕੱਤਰਤਾ ਰੂਪ ਵਿਚ, ਪਰਚਾ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਫਿ਼ਰਕਿਆਂ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਂਝੀ ਲੜਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਉਣ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਲਾਮਬੰਦੀ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹਾਂ। ਸ਼ਾਇਰ ਹਰਮੀਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਸਾਜਿਸ਼ ਤਹਿਤ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਾਂਝੀਵਾਲ਼ ਜੱਥੇ ਨੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਇਕ ਨਵਾਂ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਹੁਣ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਣੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਲਈ ਹੀਣ ਭਾਵਨਾ ਤਿਆਗ ਕੇ ਮਾਣਮੱਤੇ ਢੰਗ ਨਾਲ਼ ਲੜਾਈ ਲੜ ਸਕਣਗੇ। ਕਾਮਰੇਡ ਗੁਰਦਿਆਲ ਭੱਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਰਾਜ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਖੋਹਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਲੜਾਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਰਤੀਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਜਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਹਾਇਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ ਨੇ ਵੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਪਣੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਲਈ ਮੋਢੇ ਨਾਲ਼ ਮੋਢਾ ਲਾ ਕੇ ਲੜਾਈ ਲੜਨਗੇ।

ਨਵੇਂ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ‘ਅਦਬੀ ਮਹਿਫ਼ਿਲ’ ਕਰ ਗਈ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਅਨੰਦਿਤ.......... ਜਸਬੀਰ ਕੌਰ

“ਅੱਜ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਨਵੇਂ ਸ਼ਾਇਰ ਸਮਾਜਿਕ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨਾਂ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾ, ਵਿਆਕਰਨ ਅਤੇ ਰਵਾਨਗੀ ਦੀ ਪੂਰਨ ਸਮਝ ਹੈ”, ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਡਾ. ਦਵਿੰਦਰ ਸੈਫ਼ੀ ਨੇ ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ “ਅਦਬੀ ਮਹਿਫਿ਼ਲ” ‘ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਦ ਕਿ ਉਹ ਸਾਹਿਤਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸੰਸਥਾ ਲਿਟਰੇਰੀ ਫੋਰਮ, ਫਰੀਦਕੋਟ ਵੱਲੋਂ ਰਚੇ ਗਏ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ‘ਚ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ । ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਰ ਕਵੀ ਦੀ ਵਿੱਲਖਣਤਾ ਬਾਰੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਨੁਕਤੇ ਵੀ ਦੱਸੇ।
ਡਾ. ਮਹਿੰਦਰ ਬਰਾੜ ਸਾਂਭੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਲੜਕੀਆਂ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਵਿਖੇ ਕਰਵਾਏ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ’ਚ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਹਰਮੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁਹਾਰਵਾਲਾ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਢੁੱਡੀ, ਡਾ. ਦੇਵਿੰਦਰ ਸੈਫ਼ੀ, ਪ੍ਰੋ. ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਨਾਵਲਕਾਰ ਬਾਬੂ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੋਏ। ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਖੂਬਸੂਰਤ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਵਿਜੈ ਦੇਵਗਨ ਨੇ ਰਾਜਿੰਦਰਜੀਤ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ .ਗਜ਼ਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਉਭਰਦੇ ਗਾਇਕ ਸੁਖਜਿੰਦਰ ਸੰਧੂ ਨੇ ਸਾਹਿਤਕ ਗੀਤ ਤੇ ਮਿੱਠੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਨਾਲ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਆਨੰਦਿਤ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਫ਼ੋਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਨੀਲ ਚੰਦਿਆਣਵੀ ਨੇ ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਆਖਿਆ ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਦਾ ਸਮਾਗਮ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਉਭਰ ਰਹੇ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਨੂੰ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਰੂਬਰੂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਾਇਰ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ‘ਸਹਿਯੋਗ’ ਅਤੇ ‘ਅੰਤਰ ਸਹਿਯੋਗ’, ਕਾਗਜ਼ ਚੁਗਣ ਵਾਲਾ ਰਚਨਾਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੀਆਂ ਅੰਤਰੀਵ ਪਰਤਾਂ ਬਾਖੂਬੀ ਖੋਲੀਆਂ। ਸ਼ਾਇਰ ਨਵੀ ਨਿਰਮਾਣ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਖ਼ਸੂਸ ਅੰਦਾਜ਼ ’ਚ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚੇ ਉਪਰ ਚੋਟ ਕਰਦਿਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ ‘ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾਮਿਨੀ ਦੇ ਨਾਮ’, ਅਤੇ ‘ਕੌਣ’ ਕਮਾਲ ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ ’ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ। ਫ਼ਿਰ ਵਾਰੀ ਆਈ ਸ਼ਾਇਰਾ ਅਨੰਤ ਗਿੱਲ ਦੀ, ਜਿਸ ਨੇ ‘ਕ੍ਰਾਂਤੀ’, ‘ਇਨਸਾਨੀਅਤ’ ਅਤੇ ‘ਔਰਤ ਦੀ ਤ੍ਰਸਾਦੀ ’ ਰਾਹੀਂ ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਾਇਰ ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਵਿਰਕ ਅਤੇ ਜਗਦੀਪ ਹਸਰਤ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਮਾਂ ਨਾਲ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨਾਲ ਇਕਮਿਕਤਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਭਰਪੂਰ ਦਾਦ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।