ਹਰ ਮੋੜ ਤੇ ਸਲੀਬਾਂ,ਹਰ ਪੈਰ ਤੇ ਹਨ੍ਹੇਰਾ……… ਅਭੁੱਲ ਯਾਦਾਂ / ਦੀਪ ਕਿਰਨਦੀਪ


ਕਲਾਕਾਰ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਣਾ ਲੋਚਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਦਾ ਰਾਹ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਕਲਾਕਾਰ ਸੌਖਾ ਰਾਹ ਭਾਲ਼ਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਣ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਗੌਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਵਧ ਤੋਂ ਵਧ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਸਿਖਰਾਂ ਉਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਤੇ ਕਲਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਕਈ ਔਕੜਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕਲਾਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਂ ਤਕ ਗਵਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਸਮਾਜ ਵਾਸਤੇ ਕੁਝ ਚੰਗਾ ਕਰ ਗੁਜ਼ਰਨ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਇੰਨੇ ਬੁਲੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ਤੇ ਆਪਣੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਛੱਡਣੀ ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਫਰੇਹਿਸਤ ਵਿਚ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਭਾਅ ਜੀ, ਸਫ਼ਦਰ ਹਾਸ਼ਮੀ, ਬਰਤੋਲਤ ਬਰੈਖਤ ਆਦਿ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਖੂਬ ਨਿਭਾਇਆ ਤੇ ਪੂਰੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਕਿਸੇ ਚਤੁਰਾਈ ਨਾਲ ਡੇਗਿਆ ਜਾਵੇ ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਸਿਰੜੀ ਰੰਗਕਰਮੀਆਂ ਦਾ ਜੇਰਾ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਮਜਬੂਤ ਹੋਇਆ। 

ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੇਵਲ ਕ੍ਰਾਂਤੀ


ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ
ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਸਾਇਮਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਛੱਡ
ਸਾਇਮਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਪਿਓ ਲਾਗੂ ਹੋ ਜਾਏ
ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਹੁਣ ਕਾਲੀਆਂ ਝੰਡੀਆਂ ਚੱਕ ਕੇ
ਗੋ ਬੈਕ, ਗੋ ਬੈਕ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਲਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ
ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਹੁਣ ਹੋਸਟਲ ਦੀ ਛੱਤ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ
ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਲਲਕਾਰੇ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ।
ਸਾਨੂੰ ਓਦੋਂ ਫਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾਂ
ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਨਰਮੇ ਨੂੰ ਔੜ ਮਾਰਦੀ ਏ
ਤੇ ਅੱਠ ਦਾ ਇੰਜਣ ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ
ਸਾਡੇ ਬਾਪੂ ਦਾ ਖੂਨ ਪਸੀਨਾ ਵੀ ਪੀ ਜਾਂਦਾ ਏ

ਮਾਂ- ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੀ ਦਿਲੋਂ ਭੁਲਾਇਉ ਨਾ……… ਗੀਤ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ


ਮਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਮਤਰੇਈ ਤਾਈਂ ਤਖਤ ਬਿਠਾਇਉ ਨਾ,
ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੀ ਦਿਲੋਂ ਭੁਲਾਇਉ ਨਾ।

ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਬੋਲੀ ਹੁੰਦੇ ਜਾਨੋਂ ਵੱਧ ਪਿਆਰੇ,
ਲ਼ੋਕ-ਗੀਤ ਖੁਸ਼ਬੋਆਂ ਵੰਡਣ ਮਹਿਕਾਂ ਦੇ ਵਣਜਾਰੇ,
ਮਹਿਕ ਏਸਦੀ ਬੋਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਦੇ ਗਵਾਇਉ ਨਾ,
ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੀ ਦਿਲੋਂ ਭੁਲਾਇਉ ਨਾ।

ਮਾਂ ਆਪਣੀ ਤੋਂ ਸੁਣੀਆਂ ਲੋਰੀਆਂ ਦਾਦੀ ਕੋਲੋਂ ਬਾਤਾਂ,
ਨਾਲ ਏਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸੀ ਆਪਣੇ ਦਿਨ ਤੇ ਰਾਤਾਂ,
ਕਦਰ ਏਸਦੀ ਮਨ ਦੇ ਵਿਚੋਂ ਮਾਰ ਮੁਕਾਇਉ ਨਾ,
ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੀ ਦਿਲੋਂ ਭੁਲਾਇਉ ਨਾ।

ਲੀਰਾਂ ਵਾਲੀ ਖਿੱਦੋ.......... ਕਹਾਣੀ / ਰਵੀ ਸਚਦੇਵਾ



ਕੰਡਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਦੇ ਲਾਗੇ, ਮੈਲੇ ਕੁਚੈਲੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ‘ਚ, ਲੀਰੋਂ ਲੀਰ ਹੋਈ ਚੁੰਨੀ ਨਾਲ, ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ  ਲਕਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ, ਪੱਬਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਬੈਠੀ ਲਾਜੋ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ ਚੋਂ ਉੱਡਦੇ ਲਹਿੰਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵੱਲ ਤੱਕ ਰਹੀ ਸੀ।  ਆਪਣੀ ਲੁੱਟ ਚੁੱਕੀ ਪਤ ਤੇ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿਛੋੜਾ ਦੇ ਗਈ, ਰੱਬ ਵਰਗੀ ਮਾਂ ਦੇ ਵਿਯੋਗ ਵਿੱਚ। ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨਵੇਂ ਰਾਹਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲ ਚੁੱਕੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਦੇ ਵਿਯੋਗ ਵਿੱਚ। ਲਾਜੋ ਦਾ ਸਾਥੀ ਉੱਚਾ-ਲੰਮਾ, ਗੋਰਾ ਨਿਸ਼ੋਹ ਅਤੇ ਸੋਹਣਾ ਸੁਨੱਖਾ, ਮੁੱਛ ਫੁੱਟ ਗੱਬਰੂ, ਨੱਥੂ ਬਾਣੀਏ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਦਲੀਪਾ ਸੀ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੱਥ ‘ਚ ਸੌਦੇ ਦੀ ਦੁਕਾਂ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਭੋਲਾ ਸੀ। ਲਾਜੋ ਦੇ ਪਿਆਰ ‘ਚ ਉਸਨੇ ਦੁਕਾਂ ਅੱਧੀ ਕਰ ਲਈ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਹੀ ਲਾਜੋ ਸੀ। ਜਦ ਲਾਜੋ  ਗੁੱਡੇ-ਗੁੱਡੀਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ‘ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਹੋਸ਼ ਆਇਆ। ਬਹੁਤ ਵਿਲਕੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਕਾਲਜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਲਾਜੋ ਦਾ ਕੱਚਾ ਹੁਸਨ, ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲਟਕਦੀ ਕਲੀ ਦੀ ਡੋਡੀ ਵਰਗਾ ਸੀ। ਜੋ ਖੁੱਲ ਕੇ ਖਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਜੋਸ਼ ਕਾਰਨ  ਲਾਜੋ ਨੂੰ ਆਪਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਉਛਾਲ ਵਾਂਗ ਕੰਢਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੁੰਦਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਉਪਜਾਊ ਦੇਹੀ ਤੇ ਕਈ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫੱਟਦੇ ਸਨ।  ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦੀ ਤਪਨ ਨੂੰ ਠੰਢਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ  ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਦੇ ਦਲੀਪੇ ਨੇ ਲਾਜੋ ਨੂੰ ਆਪਣੇ  ਪਿਆਰ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੂੰ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਬਣਨ ਦਾ ਨਿਮੰਤ੍ਰਣ ਦਿੱਤਾ।  ਲਾਜੋ ਨੇ ਇਸ ਨਿਮੰਤ੍ਰਣ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਕਬੂਲਿਆ। ਦਲੀਪੇ ਦਾ ਪਿਆਰ ਸੱਚਾ ਸੀ। ਪਰ ਲਾਜੋ ਨੂੰ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਝਾਂਸੇ ‘ਚ ਖੁਦ-ਬ-ਖੁਦ ਫਸੇ ਮੁਰਗੇ ਤੋਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ਆਂਡੇ ਘਰ ਆਉਂਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਸਨ।  

ਚੁੱਪ ਦੇ ਬੋਲ.......... ਲੇਖ / ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼

ਬੇਗਾਨੇ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਹੀ ਬੇਗਾਨਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਖ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੰਝੂ ਉਸ ਬੇਗਾਨੇ ਦੀ ਝੋਲ਼ੀ ਪਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਬਦਲੇ ਚ ਉਸ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਹਾਸੇ ਖੋਹ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਚੁਫੇਰੇ ਚੁੱਪ ਪਸਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਾਸੇ ਤੜਪ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਜ਼ਰ ਗਏ ਪਲ ਸੋਚ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਹੀ ਹੰਝੂ ਪੀਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੀਤ ਗਏ ਪਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਪਾਟ ਕੈਨਵਸ ਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਣ ਉੱਘੜ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਚ ਰੰਗ ਭਰਨ ਵੇਲੇ ਹੋਈ ਜ਼ਰਾ ਜਿੰਨੀ ਗਲਤੀ ਉਦਾਸੀ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।

ਸੋਨੀਆ ਅੱਗੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਦਰਖਤ ਵੀ ਬੌਣਾ ਪਿਆ.......... ਤਿਰਛੀ ਨਜ਼ਰ / ਬਲਜੀਤ ਬੱਲੀ


ਸੋਨੀਆ-ਮਨਮੋਹਨ ਨੇ ਕੀਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਐਮ ਪੀ ਨਿਰਾਸ਼


ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕੱਦ ਹੀ ਛੋਟਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਬਲਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਲਗਾਏ ਦਰਖਤ ਵੀ ਸੋਨੀਆ ਦੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਦਰਖਤਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਬੌਣੇ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੱਚਾਈ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਦੇਖਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੈਕਟਰ 3 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਭਵਨ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਖੁਦ ਦੇਖ ਲਵੋ।

ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ ਵਲੋਂ ਗੁਰਦੁਵਾਰਾ ਰਿਵਜਬੀ ਤੋਂ 24 ਘੰਟੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪ੍ਰਸਾਰਨ ਸ਼ੁਰੂ......... ਅਮਰਜੀਤ ਖੇਲਾ

ਸਿਡਨੀ : ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਇੱਕੋ ਇੱਕ 24 ਘੰਟੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਰੇਡੀਓ “ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ” ਵਲੋਂ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਮੱਦੇ-ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਕੇ ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਗੁਰੁ ਘਰ ਰਿਵਜਬੀ ਤੋਂ 24 ਘੰਟੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਗੁਰੂ ਘਰ ‘ਚ ਸੰਗਤਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ‘ਚ ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ‘ਚ ਇਸ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।“ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ” ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਟੀਮ ਤੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸੁਚੱਜੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਹੀ ਇਹ ਉਪਰਾਲਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਿਆ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁਣ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ‘ਚ ਵਸਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਘਰ ‘ਚ ਬੈਠੇ ਹੀ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ ਤੋਂ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ਤੇ ਵਾਈ ਫਾਈ ਰੇਡੀਓ ਰਾਹੀਂ 24 ਘੰਟੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੀਰਤਨ ਸੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।


ਸਿ਼ਵ ਬਟਾਲਵੀ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ "ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ" ਦੀ ਖਾਸ ਪੇਸ਼ਕਸ਼

ਗੁੰਮਸ਼ੁਦਾ ਮੁਹੱਬਤ......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸ਼ਮੀ ਜਲੰਧਰੀ


ਐ ਸ਼ਿਵ ! ਤੂੰ ਕਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ
ਇੱਕ ਗੁੰਮਸ਼ੁਦਾ ਕੁੜੀ ਦਾ
ਜੋ ਹਾਲੇ ਵੀ ਗੁੰਮ ਹੈ...
ਕਿਸੇ ਨੇ ਹੀਲਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ
ਉਹਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦਾ, ਤੇਰੇ ਤੋ ਬਾਅਦ
ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਫ਼ਕੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ
ਤੇਰੇ ਵਾਂਗ...
ਤੂੰ ਉਸ ਕੁੜੀ ਦਾ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ

ਰੱਬ ਦੀ ਚਿਤਾ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ (ਡਾ.)

ਮੀਂਹ ਦੀਆਂ ਕਣੀਆਂ ਵਾਂਗ
ਟੱਪ- ਟੱਪ ਅੱਥਰੂ
ਜਦੋਂ ਪਲਕਾਂ ਚੋਂ ਟਪਕ ਪਏ
ਮੈਂ ਦਿਲ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ
ਕੀ ਹੋਇਆ…?
ਬੀਤਿਆ ਹੋਇਆ
ਕੋਈ ਪਲ

ਸਿਡਨੀ ‘ਚ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰੋ: ਭੁੱਲਰ ਦੇ ਪੱਖ ‘ਚ ਜਬਰਦਸਤ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ........ਅਮਰਜੀਤ ਖੇਲਾ

ਸਿਡਨੀ : ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਪ੍ਰਤੀਭਾ ਪਾਟਿਲ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦਵਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਅਪੀਲ ਖਾਰਜ ਕਰਕੇ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਬਹਾਲੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਲਾਮਬੰਦੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਿਆਂ ਸਿਡਨੀ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਸਥਾਨਕ ਭਾਰਤੀ ਸਫਾਰਤਖਾਨੇ ਦੇ ਅੱਗੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ ਕੀਤਾ ।  ਸਿੱਖ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਰਿਵਸਬੀ, ਪਾਰਕਲੀ, ਮਿੰਟੋ ਅਤੇ ਪੈਨਰਿਥ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੁਪਹਿਰ 12 ਵਜੇ ਤੋਂ 2 ਵਜੇ ਤਕ ਚਲੇ ਇਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਵਿੱਚ ਬੀਬੀਆਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜੁਰਗਾਂ ਨੇ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ । ਵਿਖਾਵਾਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਨਰ ਫੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋ: ਭੁੱਲਰ ਦੇ ਕੇਸ ਦੇ ਤੱਥ, ਸਚਾਈ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੱਖ ਅਤੇ ਊਣਤਾਈਆਂ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦੇ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਪ੍ਰੋ: ਭੁੱਲਰ ਨੂੰ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਇਕੋ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਹਰੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਮੈਂ ਤੇ ਮੈਂ......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਦਿਲਜੋਧ ਸਿੰਘ

ਸੂਰਜ ਚੜਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਰੋਈ
ਸੂਰਜ ਡੁਬਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਰੋਈ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਤਾਰੇ ਬੁਝਦੇ ਦਿਸਣ
ਦਿਨ ਦੀ ਚਾਦਰ ਮੈਲੀ ਹੋਈ ।

ਦਿਲ ਪੁਛਦਾ ਇਹ ਕਿੰਝ ਦਾ ਵੇਲਾ
ਕੀ ਦਸਾਂ ਮੈਂ ਕੀ ਝਮੇਲਾ
ਬੀਤ ਚੁਕੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
ਕਰ ਕਰ ਹਾਰੀ ਖਤਮ ਨਾ ਹੋਈ ।

ਕੁੱਖ ਦੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਮਾਰ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਤੰਗੋਰੀ

ਮੈਨੂੰ ਕੁੱਖ ਦੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਮਾਰ ਨੀ ਮਾਏ ਮੇਰੀਏ,
ਤੇਰੀ ਅਣਜੰਮੀ ਧੀ ਦੀ ਏ ਪੁਕਾਰ ਨੀ ਮਾਏ ਮੇਰੀਏ।

ਦੱਸ ਇੱਡਾਂ ਕਿਉਂ ਕਹਿਰ ਕਮਾਵਏ ਤੂੰ,
ਹੋ ਕੇ ਔਰਤ ਖੁਦ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਵੇਂ ਤੂੰ।
ਪੜ-ਲਿਖ ਕੇ ਵੀ ਬਣਦੀ ਏਂ, ਕਿਉਂ ਗਵਾਰ ਨੀ ਮਾਏਂ ਮੇਰੀਏ।

ਧੀਆਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਸੇਵਾ, ਮਾਂ ਪਿਓ ਦੀ ਕਰਦੀਆਂ ਨੇ,
ਛੱਡੇ ਜਾਂਦੇ ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਉਦੋਂ ਧੀਆਂ ਹੀ ਬਾਂਹ ਫੜਦੀਆਂ ਨੇ।
ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਕਰੀਂ ਜਰਾ, ਸੋਚ ਵਿਚਾਰ ਨੀ ਮਾਏ ਮੇਰੀਏ ਨੀ।

ਕਾਹਲੀ ਅੱਗੇ ਟੋਏ……… ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ

ਬਾਪੂ ਦੇ ਸਨ ਪੁੱਤਰ ਚਾਰ,
ਚਾਰੇ ਹੀ ਸਨ ਸੇਵਾਦਾਰ ।

ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਪੂ ਪਿਆ ਬੀਮਾਰ,
ਡਾਢਾ ਸੀ ਹੋਇਆ ਲਾਚਾਰ ।

ਸਾਰੇ ਲੱਗੇ ਕਰਨ ਵਿਚਾਰ,
ਬਾਪੂ ਤੇ ਸਾਰਾ ਘਰ ਬਾਰ ।

ਮੀਆਂ ਮੀਰ ਦੀ ਪੁਕਾਰ......... ਗੀਤ / ਮਲਕੀਅਤ ਸਿੰਘ "ਸੁਹਲ"

ਮੈਂ ਇੱਟ ਨਾਲ ਇੱਟ ਖੜਕਾ ਦਿਆਂ,
ਦਿੱਲੀ ਤੇ ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ।

ਵੇਖ ਕੇ ਜ਼ੁਲਮ ਮੈਥੋਂ ਜਾਂਦਾ ਨਹੀਂ ਸਹਾਰਿਆ।
ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਨੇ ਕਹਿਰ ਕੈਸਾ ਤੁਸਾਂ 'ਤੇ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ।
ਫੂਕ ਮਾਰ ਕੇ ਮੈਂ ਪਲ 'ਚ ਬੁਝਾ ਦਿਆਂ,
ਮੱਚੀ ਹੈ ਜੋ ਅੱਗ ਕਹਿਰ ਦੀ,
ਮੈਂ ਇੱਟ ਨਾਲ ਇੱਟ ਖੜਕਾ ਦਿਆਂ........

ਅਰਥ........ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ / ਭਿੰਦਰ ਜਲਾਲਾਬਾਦੀ

ਮਘਦੀ ਦੁਪਿਹਰੇ ਚਿੰਤ ਕੌਰ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਪਏ 'ਚੱਕਵੇਂ ਚੁੱਲ੍ਹੇ' ਨੂੰ ਤਪਾਉਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਡਾਹ ਕੇ ਫ਼ੂਕਾਂ ਮਾਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਫ਼ੂਕਾਂ ਮਾਰ ਮਾਰ ਉਸ ਦਾ ਮਗਜ਼ ਖੋਖਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਿਰਧ ਬਲਹੀਣ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸੱਤਿਆ ਸੂਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਦੇ ਉਹ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਕਾਗਜ਼ ਡਾਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਕਦੇ ਛਿਟੀਆਂ ਡਾਹ ਕੇ ਫ਼ੂਕਾਂ ਮਾਰਨ ਲੱਗਦੀ। ਪਰ ਜਿ਼ੱਦੀ ਅੱਗ ਬਲਣ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਫ਼ੂਕਾਂ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਚਿੰਤ ਕੌਰ ਅੱਕਲਕਾਨ ਹੋਈ ਪਈ ਸੀ। ਸਲ੍ਹਾਬੀਆਂ ਲੱਕੜਾਂ ਦੇ ਕੌੜੇ ਧੂੰਏਂ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀਆਂ ਜੋਤਹੀਣ ਅੱਖਾਂ 'ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਪਰਨਾਲੇ ਵਾਂਗ ਵਗ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਿਰ ਦੀਆਂ ਪੁੜਪੁੜੀਆਂ ਵੀ 'ਟੱਸ-ਟੱਸ' ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਅਜੇ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੀ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਲੱਗੇ 'ਮੁਫ਼ਤ ਕੈਂਪ' 'ਚੋਂ ਅੱਖਾਂ ਬਣਵਾ ਕੇ ਆਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਨੂੰਹ-ਪੁੱਤ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਭਾਅ ਦਾ ਤਾਂ ਬੁੱਢੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ 'ਦੱਦ' ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਤੋਂ 'ਛੁੱਟਕਾਰੇ' ਲਈ ਰੱਬ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਵੀ ਜੋੜਦੇ! ਅੱਧੋਰਾਣੇ ਸਰੀਰ ਵਾਲੀ ਚਿੰਤ ਕੌਰ ਮੰਜੇ 'ਤੇ ਬੈਠੀ ਹੀ ਚੂਕੀ ਜਾਂਦੀ। ਨਾਂ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਗਿਲਾਸ ਦਿੰਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਦੁਆਈ ਬੂਟੀ! ਇਹ ਤਾਂ ਚਿੰਤ ਕੌਰ ਦੇ ਚੰਗੇ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਅੱਖਾਂ ਦਾ 'ਮੁਫ਼ਤ ਕੈਂਪ' ਆ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਚਿੰਤ ਕੌਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਜੋਕਰਾ ਦਿਸਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ।

ਦੇਸ ਦਾ ਅੰਨਦਾਤਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਖੁਦਕੁਸੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਕਿਉਂ……… ਲੇਖ / ਰਘਵੀਰ ਸਿੰਘ ਚੰਗਾਲ

ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕਿਸਾਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅੰਨਦਾਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਤਿ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਲਮ 'ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਪੈ ਤੁਰਿਆ ਹੇ। 27 ਫਰਵਰੀ 2007 ਦਾ ਉਹ ਦਿਨ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਪਸੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਂਭਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਕ ਪਾਸੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਚੌਧਵੀਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜਿਆਂ ਵਿਚ ਧਮਾਲਾਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕੱਚੀ ਭੁੱਚੋ ਵਿਚ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਕਿਸਾਨ ਜੋੜੇ ਦਾ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਲੈਣ ਕਾਰਨ ਸਿਵਾ ਬਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਦਿਨ ਤੇ ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ, ਕੋਈ ਤਾਰੀਖ ਹੋਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੰਨ੍ਹੇ ਕਿਸਾਨ ਵੱਲੋਂ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਲੈਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਾ ਆਈ ਹੋਵੇਗੀ। 

ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਖ਼ਬਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਕਿਉਂ ਪੈ ਤੁਰਿਆ ਹੈ ? ਇਹ ਅੱਜ ਦੀ ਘੜੀ ਅਤਿ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੇ। ਭਾਵੇਂ ਇਨ੍ਹਾ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਰਾਇ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤੀ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਸੂਬਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੜੀਸਾ, ਬਿਹਾਰ ਆਦਿ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਕਰ ਗਏ ਹੁੰਦੇ। ਖੇਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਕੀਤੇ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਘਰੇਲੂ ਮਸਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕਿਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਅਸਲ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਖੇਤੀ ਲਈ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਹੀ ਮੰਤਵ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸਗੋਂ ਇਨ੍ਹਾ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਵਿਆਹਾਂ-ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਮੰਤਵ ਲਈ ਵਰਤ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਕਰਜ਼ਾ ਮੋੜਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰਥ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਸੌਖੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਕਰਜ਼ਾ ਹੀ ਉੇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ  ਜੀਅ ਦਾ ਜੰਜਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਦਾ ਝਗੜਾ-ਕਲੇਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੇ। 

ਮੈਂ ਜੁੱਤੀ ਹਾਂ……… ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ

ਮੈਂ ਜੁੱਤੀ ਹਾਂ, ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ,
ਪੈਰੀਂ ਪਾ ਪਾ ਚਾਹੇ ਘਸਾ ਲਿਆ ਕਰ ।

ਕੰਡੇ, ਰੋੜੀਆਂ, ਤਪਦਿਆਂ ਰੇਤਿਆਂ ਤੋਂ,
ਪੈਰੀਂ ਚੁਭਨ ਤੇ ਸੜਨ ਤੋਂ ਪਾ ਲਿਆ ਕਰ ।

ਜੇਬਕਤਰਿਆਂ, ਭੂਤਰਿਆਂ ਆਸ਼ਕਾਂ ਲਈ,
ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਚੋਂ ਲਾਹ ਲਿਆ ਕਰ ।

ਗੁਜਰੀ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ

ਮੂੰਹ ਹਨੇਰੇ, ਸੋਨ ਸਵੇਰੇ,
ਉਹ ਆਉਂਦੀ, ਲੰਘ ਜਾਂਦੀ,
ਦੁੱਧ ਦੀ ਕੈਨੀ ਭਰਕੇ।
ਦਰ ਦਰ ਤੇ ਦਸਤਕ ਦਿੰਦੀ,
ਡੋਕੇ ਚੋਂਦੀ, ਧਾਰਾਂ ਕੱਢਦੀ,
ਲਵੇਰੀਆਂ ਦੇ ਥਣ ਫੜਕੇ।
ਮਰਦਾਂ ਵਰਗਾ ਉਸ ਦਾ ਜਿਗਰਾ,
ਫੌਲਾਦਾਂ ਵਰਗਾ ਜੁੱਸਾ,
ਸੀਨੇ ਵਿਚ ਲਕੋਈ ਫਿਰਦੀ,
ਜੋਬਨ ਉਸ ਦਾ ਧੜ੍ਹਕੇ।
ਗੱਭਰੂ ਵੇਖ ਕੇ ਹਉਕੇ ਭਰਦੇ,

ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ ਵਲੋਂ ਰਾਜਪਾਲ ਸੰਧੂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ “ਅਨਹਦ ਨਾਦ” ਦੀ ਘੁੰਢ ਚੁਕਾਈ.......... ਪੁਸਤਕ ਰਿਲੀਜ਼ / ਬਲਜੀਤ ਖੇਲਾ


ਸਿਡਨੀ : ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਲੇਖਕ ਰਾਜਪਾਲ ਸੰਧੂ ਦੀ ਪਲੇਠੀ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਦੀ ਘੁੰਢ ਚੁਕਾਈ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਆਯੋਜਨ “ਰੂਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀ” ਭੰਗੜਾ ਅਕੈਡਮੀ ਵੱਲੋਂ  ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਕਸਬੇ ਲੇਲਰ ਪਾਰਕ ‘ਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਚ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ ਨਿੰਦਰ ਘੁਿਗਆਣਵੀ ਜੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ ਤੌਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ‘ਚ ਹੋਏ ਇਸ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਮੰਚ ਸੰਚਾਲਨਾ ਰਣਜੀਤ ਖੈੜਾ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਤੇ ਆਏ ਸਾਰੇ ਸੱਜਣਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਿਹਾ। 

ਡਾ.ਚਮਨ ਲਾਲ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ‘ਚ ਸਨਮਾਨਿਤ.......... ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਰੋਹ / ਬਲਜੀਤ ਖੇਲਾ


ਸਿਡਨੀ : ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜਮ ਸ.ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਾਰੇ ਖੋਜ ਕਰਕੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਕਾਲਰ ਡਾ.ਚਮਨ ਲਾਲ ਜੀ ਇਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਡਾ.ਚਮਨ ਲਾਲ ਜੀ ਦੇ ਸਿਡਨੀ ਪਹੁੰਚਣ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਸਵਰਨ ਬਰਨਾਲਾ ਤੇ “ਪੰਜਾਬੀ ਵਰਲਡ ਇੰਟਰਟੈਂਨਰਜ” ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਰੂਬਰੂ ਸਮਾਗਮ ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਯੂਨੀਕ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ‘ਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਰੂਬਰੂ ‘ਚ ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਸੱਜਣ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ।ਰੂਬਰੂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮੰਚ ਸੰਚਾਲਕ ਹਰਜਿੰਦਰ ਜੌਹਲ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਬਾਅਦ ‘ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਮਰਜੀਤ ਖੇਲਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ, ਡਾ.ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੱਧੂ, ਰਣਜੀਤ ਖੈੜਾ ਤੇ ਡਾ.ਇਜਾਜ ਖਾਨ ਨੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਡਾ.ਚਮਨ ਲਾਲ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਿਹਾ। 


ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 6 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ......... ਤਿਰਛੀ ਨਜ਼ਰ / ਬਲਜੀਤ ਬੱਲੀ

ਕਿਥੇ  ਕੁ ਖੜ੍ਹਾ  ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਤਾਪਮਾਨ 

ਜਾਂ

ਸਿਆਸੀ ਉਲਝਣਾਂ ਭਰਿਆ  ਹੈ ਇਸ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਦ੍ਰਿਸ਼

ਜਾਂ

ਨਵੇਕਲਾ  ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ ਇਸ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਚੋਣ ਦ੍ਰਿਸ਼

ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਲੇਗਾ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਬਾਦਲ ਦਾ ਜਾਦੂ  ?

ਮੈਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਮਈ ਵਿਚ ਲਗਭਗ ਡੇਢ ਮਹੀਨਾ ਕੈਨੇਡਾ  ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਬਿਤਾ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ,2011 ਦੇ ਅੱਧ ਵਿਚ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਚੈਨਲ ਪੀ. ਟੀ.  ਸੀ. ਲਈ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ (ਹਾਊਸ ਆਫ ਕਾਮਨਜ਼)  ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਅਤੇ ਚੈਨਲ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ  ਸਬੰਧੀ ਕੈਨੇਡਾ ਗਿਆ ਸੀ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੰਜਾਬੀ ਐਨ. ਆਰ. ਆਈਜ਼  ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਉਤਸੁਕਤਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਅਗਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਬਾਰੇ ਦੇਖੀ ਗਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕਨੇਡਾ  ਤੇ ਫੇਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਦ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ, ਮੈਂ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਗਿਆ  ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੋਸਤਾਂ -ਮਿੱਤਰਾਂ , ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਜਾਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵਾਕਿਫ ਜਾਂ ਨਾਵਾਕਿਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕੋ ਹੀ ਸਵਾਲ ਹੁੰਦਾ ਸੀ- ਇਸ ਵਾਰ ਕੀ ਬਣੇਗਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ? ਚੋਣਾਂ ਪਿਛੋਂ ਕਿਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੇਗੀ ? ਤੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਹਰੇਕ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਤੇ ਸੀ- ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਬਾਦਲ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ ? ਉਹ ਕਿੰਨੀਆ ਕੁ ਸੀਟਾਂ ਲਵੇਗਾ ? 

ਅੰਗੂਰਾਂ ਦੇ ਪੱਤਿਆ ਦੀ ਸਾਂਝ........ ਅਭੁੱਲ ਯਾਦਾਂ / ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ

ਅੱਜ ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿੰਦੀ ਕੁਰਦਿਸ਼ ਇਰਾਕੀ ਗਵਾਂਢਣ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤੇ ਬੇਹਤਰੀਨ ਲਜ਼ੀਜ਼ ਖਾਣਾ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਸਾਨੂੰ ਪਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਕੋਲ ਦੋ ਪਤੀਲੇ  ਕੁਰਦਿਸ਼ ਖਾਣੇ ਦੇ ਵੱਖੋ  ਵੱਖ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਨੱਕੋ ਨੱਕ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਪਤੀਲੇ ਵਿੱਚ ਭੇਡ ਦੇ ਕੀਮੇਂ ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਕੇ ਭੁੰਨੇ ਹੋਏ ਬਤਾੳਂ, ਟਮਾਟਰ, ਸਿ਼ਮਲਾ ਮਿਰਚਾਂ, ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਹਰੀ ਸੈਲਰੀ ਦੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਵਿੱਚ ਅੰਗੂਰ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਲੇਟੇ ਚੌਲ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਮਸਾਲਿਆਂ ਯੁਕਤ ਕੀਮਾਂ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਖਾਣੇ ਦੀ ਦਿੱਖ  ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਮਿਹਨਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਵਿਚਾਰੀ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਹੀ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇਹ ਸਪੈਸ਼ਲ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ ਰਹੀ ਸੀ । ਇਸ ਖਾਣੇ ਦੇ ਏਵਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਉਸ ਬੀਬੀ ਰਾਣੀ ਇਰਾਕੀ ਕੁਰਦਸ਼ ਬੇਵਾ ਔਰਤ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ? ਕੀ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦਾ ਵਿਗੜਿਆ ਕੋਈ ਕੰਮ ਸਵਾਰਿਆ ਸੀ ? ਨਹੀਂ, ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਬੱਸਾਂ ਦਾ ਅੱਡਾ ਹੈ। ਬੱਸ ਨੂੰ ਉਡੀਕਦਿਆਂ ਉਸ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਬਗ਼ੀਚੇ ਵਿੱਚ ਪਲਮਦੀਆਂ ਅੰਗੂਰਾਂ ਦੀਆ ਵੇਲਾਂ ਵੇਖ ਲਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਵੇਲਾਂ ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਮਰਲੇ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਸ਼ੀਟਾਂ ਨਾਲ ਪਾਈ ਆਰਜ਼ੀ  ਛੱਤ ਤੇ  ਬੇਪਰਵਾਹ ਫੈਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਮੈਂ ਹਰ ਸਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂਗਦਾ ਹਾਂ। ਜਿੰਨਾਂ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂਗਦਾ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਇਹ ਜਿ਼ਆਦਾ ਪਲਮਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੇਰੀ ਘਰ ਵਾਲੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ  ਮੈਂ ਇਹ ਵੇਲਾਂ ਪੁੱਟ ਸੁੱਟਾਂ ਕਿੳਂਕਿ ਫਲ ਯਾਨਿ-ਕਿ ਅੰਗੂਰ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ । ਬੇ-ਸਵਾਦੇ ਅਤੇ ਖੱਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ੳੱਪਰੋਂ ਤਿੰਨਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਬੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਗੰਦ ਵੱਖਰਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਵਟਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਹਿਰਖ਼ ਸੀ। ਪਰੰਤੂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੇਲਾਂ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਮੈਂ ਕਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੇਲਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਟਣ ਦਾ ਹੀਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਬਸ ਅੱਡੇ ਤੇ ਖੜੋਤਿਆਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬੀਬੀ   ਲੱਕੜ ਦੀ ਵਾੜ  ਉੱਤੋਂ ਦੀ ਵੇਲਾਂ ਨੂੰ ਹਸਰਤ ਨਾਲ ਨਿਹਾਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਕੁਦਰਤੀ ਉਸੇ ਹੀ ਵਕਤ ਮੇਰੀ ਘਰਵਾਲੀ ਕੰਮ ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਾਇਕਲ ਸਮੇਤ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ। ਬਸ ਆਉਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਅਜੇ ਦੇਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੀ ਘਰ ਵਾਲੀ ਵੱਲ ਅੱਗਲਵਾਂਡੀ ਹੋ ਕੇ ਇੱਕ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸਿ਼ਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤੀ ਭੈਣ ਜੀ ਭੈਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਿਆਂ ਸਿੱਧਾ ਇਹ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ।

ਗੀਤ ਲਿਖੋ ਨਾ………… ਗੀਤ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ

ਕਰੋ ਸਿਰਜਣਾ ਵਾਂਗ ਲੇਖਕਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾਂ ਦੇ,
ਗੀਤ ਲਿਖੋ ਨਾ ਨਸ਼ੇ ,ਕਾਲਜਾਂ ਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ।

ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪੱਛਮ ਦੀ ਪੁੱਠ ਚਾੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇ,
ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਦਿੱਖ ਵਿਗਾੜੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇ,
ਕਿਹੜੇ ਕੰਮੀਂ ਲਾ ਦਿੱਤੇ ਨੇ ਪੁੱਤ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੇ,
ਗੀਤ ਲਿਖੋ ਨਾ ਨਸ਼ੇ, ਕਾਲਜਾਂ ਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ।

ਰਫਲਾਂ ਤੇ ਪਿਸਤੌਲਾਂ ਨੇ ਕਦ ਭਲੀ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਏ,
ਇਹਨਾਂ ਕਰਕੇ ਕਈਆਂ ਪੱਲੇ ਪਈ ਖੁਆਰੀ ਏ,
ਦੁਖੜੇ ਸੁਣਕੇ ਦੇਖੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ,
ਗੀਤ ਲਿਖੋ ਨਾ ਨਸ਼ੇ, ਕਾਲਜਾਂ ਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ।

ਗੱਜਣਵਾਲਾ ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਦੀ ਐਡੀਲੇਡ ਵਿਖੇ ਰੂ ਬ ਰੂ

ਐਡੀਲੇਡ (ਬਿਊਰੋ) : ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਗੱਜਣਵਾਲਾ ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਐਡੀਲੇਡ ਦੇ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਟ੍ਰੇਡਰਜ਼ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕਾਂ/ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਰੂ ਬ ਰੂ ਹੋਏ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸਫ਼ਰ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਰੀਬ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਇੱਕੋ ਅਖ਼ਬਾਰ ਲਈ ਕਾਲਮ ਲਿਖਦੇ ਰਹੇ । ਗੱਜਣਵਾਲਾ ਚਾਹੇ ਦਿੱਲੀ ਬੈਂਕ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਮ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਪੇਂਡੂ ਬੋਲੀ, ਵਿਰਸੇ ਦੇ ਬੇਹੱਦ ਨੇੜ ਦੀ ਹੋ ਕੇ ਲੰਘਦੀ ਹੈ । ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਕਿ ਕਿਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀਂ ਵੱਸਦੇ ਬੱਚੇ ਪੰਜਾਬੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ । ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਗੱਲ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ । ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਚ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ ਨੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਵਿਦੇਸ਼ ‘ਚ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤੇ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤਾ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ।

.....ਨਾਂ ਮੁਮਕਿਨ ਨਹੀਂ ........ ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸ਼ਮੀ ਜਲੰਧਰੀ

ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣਾ ਇੰਨਾ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ
ਜਿੰਨਾ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਚਲਣਾ ।
ਸੱਚ, ਮੁਹੱਬਤ, ਕ੍ਰਾਂਤੀ, ਵਫ਼ਾ ਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ
ਇੰਨਾ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਤੱਕ ਉਤਰਨਾ
ਜਿੰਨਾ  ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਉਤਾਰਨਾ
ਗ਼ਜ਼ਲ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਬਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬੰਨਣਾ ਇੰਨਾ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ
ਜਿੰਨਾ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਆਪਣੇ ਅਹਿਮ ਨੂੰ ਬੰਨਣਾ
ਇੰਨਾ ਔਖਾ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਦੇਣਾ
ਜਿੰਨਾ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਖੁਦ ਉਸ ਨਸੀਹਤ ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨਾ

ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ ਦਾ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਪਹੁੰਚਣ ਤੇ ਭਰਵਾਂ ਸਵਾਗਤ .......... ਸਵਾਗਤ / ਬਲਜੀਤ ਖੇਲਾ

16 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਗਰੈਨਵਿਲ ਚ ਰੂਬਰੂ

ਸਿਡਨੀ :  ਮੈਂ ਸਾਂ ਜੱਜ ਦਾ ਅਰਦਲੀਸਮੇਤ 35 ਕੁ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖ ਚੁੱਕੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ ਜੀ ਆਪਣਾ ਪੰਜਾਬ ਟੀ.ਵੀਤੇ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸੱਦੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 09 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸਿਡਨੀ ਪਹੁੰਚੇ।ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਚ ਅਮਰਜੀਤ ਖੇਲਾ,ਮਾ.ਮਨਮੋਹਣ ਸਿੰਘ,ਬਲਜੀਤ ਖੇਲਾ,ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਟੀਮ,ਚਰਨਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰੇਮੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਬਿੰਬ ਸੱਜਣਾ ਦਾ......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੁਲਦੀਪ ਸ਼ਰਮਾ

ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿੰਡਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਨੀਰ ਏਨਾ ਵਹਿ ਗਿਆ
ਦਿਲ ਮਰ ਜਾਣਾ ਸੁੱਕੇ ਖੂਹ ਜਿਹਾ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਟਿੰਡਾਂ ਮਰ ਜਾਣੀਆਂ ਨੂੰ, ਖਾ ਗਿਆ ਜੰਗਾਲ ਲੋਕੋ
ਨੀਰ ਸੁੱਕ ਗਿਆ, ਪੱਲੇ ਚਸ਼ਮਾ (ਐਨਕ) ਹੈ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਦਿਸਦਾ ਹੈ ਅੱਖੀਆਂ ‘ਚੋਂ ਹੁਣ ਭਾਵੇਂ ਝੌਲਾ ਝੌਲਾ,
ਪਰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਤੇ ਬਿੰਬ ਸੱਜਣਾ ਦਾ ਰਹਿ ਗਿਆ

ਪ੍ਰੇਮ ਓਏ ! ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਮੇਰੇ ਵੀਰ !!!........... ਰਿਸ਼ੀ ਗੁਲਾਟੀ, ਐਡੀਲੇਡ (ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ)




ਚੰਦਰੀ ਮਿਤੀ : 27 ਫਰਵਰੀ 2011
ਚੰਦਰਾ ਦਿਨ : ਐਤਵਾਰ
ਚੰਦਰਾ ਸਮਾਂ : ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਕਰੀਬ 6 ਵਜੇ (ਭਾਰਤ ‘ਚ 1 ਵਜੇ)
ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੈਠਾ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਆਈਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ “ਸ਼ਬਦ ਸਾਂਝ” ‘ਤੇ ਛਾਪ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਅਚਾਨਕ ਮੇਰੇ ਮੋਬਾਇਲ ‘ਤੇ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ । ਮੋਬਾਇਲ ‘ਤੇ ਨੰਬਰ ਨਾ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਿਸਦਾ ਫੋਨ ਹੈ । ਫੋਨ ਚੁੱਕਿਆ ਤਾਂ ਅੱਗੋਂ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਮਿੱਤਰ ਸੁਰਿੰਦਰ ਭਾਰਤੀ ਤਿਵਾੜੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ । 
“ਰਿਸ਼ੀ ! ਪ੍ਰੇਮ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ?”
“ਨਹੀਂ ਭਾ ਜੀ, ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ।”
“ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਡੈੱਥ ਹੋ ਗਈ ।”

ਰਾਈਟਰਜ਼ ਫੋਰਮ ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ.......... ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ / ਜੱਸ ਚਾਹਲ

ਕੈਲਗਰੀ : ਰਾਈਟਰਜ਼ ਫੋਰਮ ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤਰਤਾ 2 ਜੁਲਾਈ 2011 ਦਿਨ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ 2 ਵਜੇ ਕਾਊਂਸਲ ਆਫ ਸਿੱਖ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਹਾਲ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਹੋਈ। ਮੰਚ ਸੰਚਾਲਕ ਦੀਆਂ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਫੋਰਮ ਸਕੱਤਰ ਜੱਸ ਚਾਹਲ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਆਖਿਆ ਅਤੇ ਡਾ. ਦੀਪਕ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ, ਸ਼ਰੋਮਣੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਦਰਸ਼ਨ ਬੁੱਟਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਖਾਰੀ ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਅਤੇ ਫੋਰਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ । 

ਜੱਸ ਚਾਹਲ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਛਲੀ ਇਕੱਤਰਤਾ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੜ੍ਹਕੇ ਸੁਣਾਈ ਜੋ ਕੇ ਸਭ ਵਲੋਂ ਪਰਵਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਅੱਜ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਸ਼ੂਰੁਆਤ ਕਰਦਿਆਂ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮਿਨਹਾਸ ਨੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ‘ਪੋਈਂਟ ਟੂ ਪੌਂਡਰ’ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ।                      
ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿਲੋਂ ਨੇ ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਤਰੱਨਮ ਵਿਚ ਗਾ ਕੇ ਸੁਣਾਈ :

ਅਦਾਕਾਰਾ.......... ਕਹਾਣੀ / ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ

ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਅੱਜ ਆਪਣੀ ਨੇਕੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਪਛਤਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਉਸ ਕੋਲ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਚਿਆ। ਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਆਏ ਮੁੜਕੇ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਭਾਰੀ ਹਜ਼ੂਮ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੜਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦਾ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਉਸ ਦੇ ਦਾਅ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਹ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਅਜੇ ਵੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਪਿਆ ਤੜਪ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਰੋਣ ਦਾ ‘ਡਰਾਮਾ’ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਪਰ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਹਕੀਕਤ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਗਰਮ ਖੂਨ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਤਾਂ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਨੂੰ ਕੁਟਾਪਾ ਚਾੜਣ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਵੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਦੀ ਚਿੱਟੀ ਦਾੜੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਸ ਇਰਾਦੇ ਵਿੱਚ ‘ਰੋੜਾ’ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ।
“ਜਨਾਬ, ਤੁਸੀਂ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੱਸ ਗਏ ਹੋ..., ਭਲਾ ਇਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ 200-400 ਰੁਪਏ ਲੈ-ਦੇ ਕੇ ਗੱਲ ਮੁਕਾਓ।” ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
“ਕੀ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ ਭਾਈ ਸਾਹਬ, ਜੇਕਰ ਪੁਲਿਸ ਆ ਗਈ ਤਾਂ ਗੱਲ ਜਿਆਦਾ ਵੱਧ ਜਾਏਗੀ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ੇਲ ਦੀ ਹਵਾ ਵੀ ਖਾਣੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।” ਟਾਈ ਅਤੇ ਚਸ਼ਮਾ ਲਾਈ ਖੜੇ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਨੌਜ਼ਵਾਨ ਨੇ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।

ਬਾਈ ਸਿ਼ਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਨੂੰ ਸਲਾਮ......... ਰੀਵਿਊ / ਵਕੀਲ ਕਲੇਰ, ਕੈਨੇਡਾ


ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਕਿਸੇ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਨੂੰ ਪਾਠਕ ਬੜੀ ਸ਼ਿੱਦਤ ਨਾ ਉਡੀਕਦੇ ਹਨ। ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਲਿਖਿਆ ਸੱਜਰਾ ਨਾਵਲ “ਡਾਚੀ ਵਾਲਿਆ ਮੋੜ ਮੁਹਾਰ ਵੇ” ਦਾ ਖਰੜਾ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ । ਜੋ ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਉਸ ਬਾਰੇ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚਾਰ ਜੋੜਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ ਹੈ । ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਤਰਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਪਿਆਰ-ਮੁਹਬੱਤ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਅਰਥਹੀਣ ਹੋਏ ਵਿਖਾਏ ਗਏ ਹਨ । ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਗੁਰਬਤ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਐਨਾ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜ਼ਜਬਾਤਾਂ ਦਾ ਗਲਾ ਘੋਟਕੇ ਮਜਬੂਰੀ ਵੱਸ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਤਿਲਾਂਜਲੀ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਉਸ ਦਾ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ, ਮਾਂ ਬਾਪ ਦੇ ‘ਚੰਗੀ’ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਅਧੀਨ ਲਏ ਫ਼ੈਸਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕਮੀਨਗੀ ਅਧੀਨ ਉਪਜੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਧੋਖੇ ਕਰਨ ਲਈ ਪੁੱਟੇ ਕਦਮ ਵੀ ਬੜੇ ਘਿਨਾਉਣੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਜਿ਼ੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਨਿੱਬੜਦੇ ਨੇ। ਜਿਵੇਂ ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਜਿੰਮੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਣ ਉਸ ਦੀ ਕਮੀਨਗੀ ਤੇ ਲਾਲਚ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਵੀਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸਰਪੰਚ ਦਾ ਆਪਣੀ ਹੀ ਧੀ, ਸਵੀਟੀ ਦਾ, ਇਸ ਗੱਲੋਂ ਹੀ ਕਤਲ ਕਰ ਦੇਣਾ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਵਿਖਾ ਕੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਧਿਆਨ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਸੰਸਾਰ ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਕਈ ਭਲੇਮਾਣਸਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਅਜੇ ਕੱਚ ਮਕਰਾਨ ਦੇ ਟਿੱਬਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਸੱਸੀ ਦੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਹੀ ਭਾਲਦੀ ਫਿਰਦੀ ਐ। 

ਬਿਰਹਾ......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸੁਰਿੰਦਰ "ਨਾਚੀਜ਼"

ਤੇਰੇ ਬਾਝੋਂ ਸੋਹਣਿਆ ਸੱਜਣਾਂ ਵੇ, ਮੈਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਂਦੀ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ
ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਆਉਂਦੇ, ਅਸੀ ਰੋਕੀਏ ਕਿੰਝ ਬਰਸਾਤਾਂ ਨੂੰ

ਹੰਝੂ, ਹੌਕਿਆਂ, ਹਾਵਾਂ ਨੇ, ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੜਾ ਸਤਾਇਆ ਏ
ਕਿਥੇ  ਸਾਂਭ  ਕੇ  ਰੱਖੀਏ  ਵੇ, ਤੇਰੀ  ਬਿਰਹੋ  ਦੀਆਂ  ਸੌਗਾਤਾਂ  ਨੂੰ

ਤੇਰੀ ਯਾਦ 'ਚ ਬੈਠੇ ਵੇ ਸੱਜਣਾ, ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਤਾਰੇ ਗਿਣਦੇ ਹਾਂ
ਇਸ ਆਸ 'ਚ ਹਾਂ ਬਰੂਹਾਂ 'ਤੇ, ਤੂੰ ਕਿਤੋ ਆ ਜਾਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਤਾਂ ਨੂੰ

1984 ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂ ਸਵ: ਸ਼੍ਰੀ ਬਜ਼ਰੰਗ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕੀਤਾ………… ਲੇਖ / ਸੁਖਬੀਰ ਫਰੀਦਕੋਟ

ਹਰ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੰਦੇ ਸਾਰ ਹੀ ਸਿੱਖ ਮਨਾਂ ਅੰਦਰ ਅਤੀਤ ਦੇ ਕਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਗੁੱਸੇ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੌੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਗੁੱਸਾ ਹੋਵੇ ਵੀ ਕਿਉ ਨਾ ? 26 ਸਾਲ ਬੀਤ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1984 ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਦੰਗਿਆਂ ਦਾ ਦਰਦ ਹੰਢਾਇਆ ਹੈ।ਇਸ ਨੂੰ ਦੰਗੇ ਕਹਿਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਗਲਤ ਹੋਵੇਗਾ । ਕਿਉਂਕਿ ਦੰਗੇ ਤਾਂ ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਨੇ, ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਕਹਿਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਹੀ  ਧਿਰ ਸੀ । ਮੁਕਾਬਲਾ ਤਾਂ ਪੀੜ੍ਹਤ ਧਿਰ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਕਾਤਲ ਅਜੇ ਵੀ ਬੇਲਗਾਮ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਨੇ, ਤੇ ਪੀੜ੍ਹਤ ਅਜੇ ਵੀ ਦਰ ਦਰ ਧੱਕੇ ਖਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਸੇ ਇਨਸਾਫ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਮੰਜਿਲ ਅਜੇ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ ਆਈ ਤੇ ਚਲੀ ਗਈ, ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਹਨੇਰਾ ਸੀ, ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਕਾਇਮ ਹੈ ਤੇ ਕਾਤਲ ਤੇ ਮੱਕਾਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ ਦੀ ਚਕਾਚੌਂਧ ਚੋਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਵੀ ਬਾਹਰ ਨਹੀ ਨਿਕਲ ਸਕੇ।
ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਅਤੀਤ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹਨੇਰਿਆ ਨੂੰ ਫਰੋਲਣ ਤੇ ਭਾਵੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪੀੜ੍ਹਤਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ । ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਦੋਂ ਜਦੋ ਹਜਾਰਾਂ ਹੀ ਬੇਗੁਨਾਹਿਆਂ ਦੀ ਚੀਕਾਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਕਮਾਂ ਵੱਲੋ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਦਬਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹੋਣ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੁਝ 1984 ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ। ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੇਦੋਸ਼ੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬੇਘਰ ਕਰਕੇ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 26 ਸਾਲ ਬੀਤ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਖਾਮੋਸ਼ ਤੇ ਲਾਚਾਰ ਅੱਖਾਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਨਸਾਫ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਰਾਹ ਤਲਾਸ਼ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋ ਅੱਥਰੂਆਂ ਦਾ ਵਗਣਾ ਨਿਰੰਤਰ ਜਾਰੀ ਹੈ ਤੇ ਕਈਆਂ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਪੂੰਝਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ । ਤੇ ਕਈ ਇਨਸਾਫ ਨੂੰ ਉਡੀਕਦੇ ਇਸ ਫਾਨੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਅਲਵਿਦਾ ਆਖ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਵੱਡੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਹਾਕਮਾਂ ਦਾ ਇਨਸਾਫ ਦੇਣ ਤੋਂ ਟਾਲਾ ਵੱਟੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਅੱਜ ਵੀ ਉਹੀ ਹੈ, ਜੋ 1984 ਵੇਲੇ ਸੀ।

ਫਰਕ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਪ੍ਰੀਤ ਸਰਾਂ

ਵਾਹ ਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਸਿਰਜਣ ਵਾਲਿਆ
ਤੇਰੀ ਬਣਾਈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸੋਚ ਚ ਇੰਨਾ ਫਰਕ ।।
ਇੱਕ ਬੇਬੇ ਸੁਰਖੀ ਗੂੜੀ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ
ਲੰਮੇ ਨੇਲ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ
ਤੇ ਕਪੜੇ ਲਾਲ ਹੰਢਾਉਂਦੀ ਹੈ ।।
ਤੇ ਦੂਜੀ ਸੁਰਖੀ ਬਿੰਦੀ ਛਡ ਕਪੜੇ ਵੀ ਸਫੇਦ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ !
ਇੱਕ ਡਿਸਕੋ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਠੁਮਕੇ ਤੇ ਠੁਮਕਾ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ
ਬੀਅਰ ਦੇ ਗਿਲਾਸ ਨਾਲ ਗਿਲਾਸ ਖੜਕਾਉਦੀ ਹੈ
ਤੇ ਦੂਜੀ ਅੰਤ ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਜਾਣ ਕੇ , ਰੱਬ ਦਾ ਨਾਮ ਧਿਆਉਂਦੀ ਹੈ !
ਤੇ ਬਸ ਰੱਬ ਦੇ ਗੁਣ ਹੀ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ !!

ਪੱਗ……… ਲੇਖ / ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ

ਪੱਗ, ਪਗੜੀ, ਪਾਗ, ਪਗਰੀ, ਦਸਤਾਰ ਚੀਰਾ ਸੱਭ ਦਾ ਅਰਥ ਇੱਕੋ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਹਿੰਦੂ, ਰਾਜਪੂਤ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਆਮ ਸੀ । ਅਜੇ ਵੀ ਕਈ ਪੁਰਾਣੇ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਲੋਕ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿਚ ਪੱਗ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਚਿੰਨ ਹੈ । ਪੱਗ ਸਿੱਖ ਦੀ ਨਵੇਕਲੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਪੱਗ ਉਥੋਂ ਦੇ ਬਸ਼ਿੰਦਿਆਂ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ, ਜੋ ਰੰਗ ਬਰੰਗੀ, ਜਾਂ ਛਾਪੇ ਦਾਰ ਮਲਮਲ ਵਿਚ ਵੱਟ ਚਾੜ੍ਹ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਪੱਗ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਕੀ ਲਾਡਲੀ ਫੌਜ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਦੁਮਾਲੇ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਨਾਲ ਨੀਲੇ, ਕੇਸਰੀ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗਾਂ ਵਾਲੀ ਦਸਤਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਜੁਆਬ ਨਹੀਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭਰਕਮ ਪੱਗ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦੀ ਵੀ ਕੋਈ ਹੱਦ ਨਹੀਂ ।                          

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿਚ ਪੱਗ ਲਈ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਰੰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਪਰ ਨੀਲਾ, ਕਾਲਾ, ਪੀਲਾ, ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਿਕ ਲੋਕ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹਨ । ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੀ ਪੱਗ ਬਜ਼ੁਰਗੀ ਅਤੇ ਸਿਆਣਪ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ । ਦਸਤਾਰ ਬਾਰੇ ਕਈ ਸ਼ਬਦ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਵੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ । ਸਿਰ ਤੇ ਕੇਸ ਹੋਣ ਤਾਂ ਪੱਗ ਛੇਤੀ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਬੱਝਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਇਆ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬੜੀ ਤਰਤੀਬ ਨਾਲ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹਰ ਗੁਰਸਿੱਖ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਨਵੇਂ ਸਿਰਿਓਂ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ ।

ਯਾਦ ਤੇਰੀ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਹਰਮੇਲ ਪਰੀਤ

ਯਾਦ ਜਿਸਨੂੰ ਕਰਕੇ ਨੀਰ ਨੈਣਾਂ 'ਚੋਂ ਵਹਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।
ਮੇਰੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਜਸ਼ਨ, ਓਹੀ ਮਨਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।

ਤੁਰ ਸੀ ਗਿਆ ਛੱਡਕੇ ਅਸਾਂ ਨੂੰ ਬੇਵਫਾ ਉਹ ਨਿਕਲਿਆ,
ਮੈਂ ਪਰ ਸਦਾ ਉਸਨੂੰ ਤੁਹਮਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।

ਨਾ ਆਇਆ ਨਾ ਆਉਣਾ, ਸੀ ਯਾਰ ਹੁੰਘਾਰਾ ਕੁਈ
ਹਾਲ ਦਿਲ ਦਾ ਦੀਵਾਰ ਤਾਈਂ ਸਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।

ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਸਵਾਰ ਇਸ਼ਕੇ ਦਾ ਝੱਲ ਸੀ ਜੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ,
ਉਹਦੇ ਲਈ ਦਰ ਦਰ ਅਲਖ਼, ਯਾਰੋ ਜਗਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।


ਇੱਕ ਬੇਨਤੀ ਸਮੂਹ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ.........ਗੁਰਮੇਲ ਸਿੰਘ ਸੰਤ

"ਸਪਨੇ ਮੇਂ ਮਿਲਤੀ ਹੈ, ਓ ਕੁੜੀ ਮੇਰੀ ਸਪਨੇ ਮੇਂ ਮਿਲਤੀ ਹੈ" ਅੱਜ ਤੋਂ 12 -13 ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਇਹ ਗੀਤ ਸੁਣਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅਕਲ ਤੇ ਹਾਸਾ ਵੀ ਆਇਆ ਸੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਤੇ ਤਰਸ ਵੀ । ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਗੀਤ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਵ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੰਦੀ ਜਾਂ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ/ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਗਲਤੀ ਬਹੁਤੀ ਰੜਕੀ ਨਹੀਂ ਸੀ; ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਿਲਾ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀ । ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਬੋਲੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮੁਹਾਵਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਤਰਜਮਾ ਜਾਂ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਸ਼ਬਦ ਉਲੱਥਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਬਲਕਿ ਪੂਰੇ ਵਾਕ ਦਾ ਅਰਥ ਸਮਝ ਕੇ ਦੂਜੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਮੁਹਾਵਰੇ ਵਿੱਚ ਢਾਲ ਕੇ ਤਰਜਮਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਕਤ ਗੀਤ ਦੇ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਜੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਕੁੜੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਜਾਂ ਮਾਸ਼ੂਕਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਅਰਥ ਮੇਰੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਬਲਕਿ ਮੇਰੀ ਧੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਬੇਟੀ ਲਿਖਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ 'My daughter' ਜਾਂ 'My kid' ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ 'My girl' ਮੇਰੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਦੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਭੰਬਲ਼ਭੂਸਿਆਂ ਦਾ ਚੌਰਾਹਾ ......... ਲੇਖ / ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼

ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਦਾ ਸਫਰ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ ਇਨਸਾਨ ਸੁਖ ਵੀ ਹੰਢਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਔਕੜਾਂ ਭਰੇ ਮੋੜਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਰ ਕੋਈ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਹ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੇ ਚਿਤਵਿਆ ਸੀ, ਚਾਹਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਜੀਵਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਗਿਣ ਸਕੇ। ਮਿਹਨਤ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਲੋਕ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨੂੰ ਫਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਜਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ? ਇਹ ਸਵਾਲ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਤੁਰੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕਾਇਮ ਹਨ।

ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਅੰਦਰਲੇ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਨਾਲੋਂ ਤੋੜਨ ਵਾਸਤੇ ਵੱਧ ਜਤਨਸ਼ੀਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੰਬਲਭੂਸਿਆਂ ਦੇ ਪਰਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੁਕੇ (ਅਣਦਿਸਦੇ) ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹੱਥ/ ਵਿਚਾਰ ਜਾਂ ਸਿਧਾਂਤ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜ ਕਰਦਿਆਂ ਬੜੀ ਸਰਗਰਮੀ ਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਖੇਲ ਸਮਝ ਕੇ ਵਰਤਦਿਆਂ ਉਸ ਸਿਧਾਂਤ, ਗੱਲ ਤੇ ਰੁਝਾਨ ਦਾ ਜਿ਼ਕਰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣੇ ਮੁਫਾਦ ਖਾਤਰ ਘੜਿਆ/ ਜਨਮਾਇਆ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਥਾਵੇਂ ਸੂਤ ਬੈਠਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਝੂਠ ਨੂੰ ਲੁਕਾਉਂਦਿਆਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਉਹ ਇਹ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਕੁੱਝ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਨਾਫੇਖੋਰ (ਲੋਟੂ) ਰੂਹ ਜਾਂ ਬਿਰਤੀ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਖਾਤਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਪੁੱਠੇ/ਸਿੱਧੇ ਪਰ ਤਾਬੜਤੋੜ ਜਤਨਾਂ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਕਿਸੇ ਕੁਦਰਤੀ ਵਰਤਾਰੇ ਵਜੋਂ ਹੀ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖਾਹਿਸ਼ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੰਗੀ ਜਾਂ ਉਜਾਗਰ ਹੋ ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਧੁਰਾ ਗੰਦੇ-ਮੰਦੇ ‘ਕੰਮਾਂ’ ਰਾਹੀਂ ਇਕੱਠਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੁਨਾਫਾ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਰਾਪਤੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।

ਵੈਸਾਖ......... ਕਾਵਿ ਕਲੰਡਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੁੰਨੜ


ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਵੈਸਾਖ ਵੀ, ਬਹੁਤਾ ਦੂਰ ਨਹੀਂ,
ਜਾਗ ਲੱਗ ਕੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ, ਬਣਿਆਂ ਅਜੇ ਦਹੀਂ।

ਸਾਖਾਂ ਅਜੇ ਕਰੂੰਬਲਾਂ, ਨੱਨ੍ਹੇ ਨੈਣ ਨਕਸ਼,
ਲੋਭ ਮੋਹ ਨਹੀਂ ਜਨਮਿਆਂ, ਹੈਂਕੜ ਕ੍ਰੋਧ ਹਵਸ।

ਕੱਟਣਾ ਪੈਣਾ ਖਾਣ ਨੂੰ, ਜੋ ਆਪ ਪਕਾਇਆ ਖੇਤ,
ਬਾਗਵਾਨ ਫੁੱਲ ਤੋੜਦਾ, ਕਿਸਤੋਂ ਪੁੱਛੀਏ ਭੇਤ।

ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਦੀ ਉਦਾਸ ਚਿੱਠੀ..........ਬਾਵਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ / ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ



ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਵੱਲੋਂ ਪੀਲੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਉੱਤੇ ਕਾਲੇ ਅੱਖਰਾਂ ਤੇ ਵਿਲਕਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਪਟੀ ਚਿੱਠੀ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦਿਲ ਉਦਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੱਠੀ ਰਾਮਪੁਰਾ ਫੂਲ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ‘ਪ੍ਰੀਤੀਮਾਨ’ ਨੇ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਦਿਲ ਪਸੀਜ ਗਿਆ  ਹੈ, ਜਦ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਿ ਇਹ ਚਿੱਠੀ  ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜਾਨੋ ਵੱਧ ਪਿਆਰੇ ਤੇ ਨਿੱਕੇ ਜਿਹੇ, ਇਕਲੌਤੇ ਅੱਠ ਸਾਲਾ ਪੁੱਤਰ ਚੀਨੂੰ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾ ਕੇ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਪ੍ਰੀਤੀਮਾਨ ਦੇ ਲਿਖੇ ਗੀਤ ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ ਸਮੇਤ ਲੱਗਭਗ ਇਕ ਦਰਜਨ ਕਲਾਕਾਰ ਗਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪ੍ਰੀਤੀਮਾਨ ਨੇ ਹੁਣ ਤੀਕ  ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ, ਨਾਵਲ ਵੀ ਲਿਖੇ, ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਇਹ ਹਨ, “ਫਸਟ ਅਪ੍ਰੈਲ”, “ਇਹ ਅੱਗ ਕਦੋਂ ਬੁਝੇਗੀ”, “ਝਬੂਲੀਆਂ ਵਾਲੇ ਕਾਂਟੇ”, “ਸਾਕਾ ਗੁਰਦੁਵਾਰਾ ਸਹਿਬ ਦੀ ਲਹਿਰ”, “ਹੱਕ ਮੰਗਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀ”(ਗੀਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ), “ਜਾਗੋ ਭੈਣੋ-ਜਾਗੋ ਵੀਰੋ” ਹੁਣ ਤੀਕ ਉਹ 45 ਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰਾਂ, ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਤੇ ਸੂਰਮਿਆਂ ਦੇ  ਕਾਵਿ-ਰੇਖਾ ਚਿਤਰ ਲਿਖ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਲਗਭਗ ਉਸਦੇ ਲੇਖ ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੇਪਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਕਈ ਖਰੜੇ ਛਪਣ ਖੁਣੋਂ ਪਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਪ੍ਰੀਤੀਮਾਨ ਇਕੱਲਾ ਕਲਮਕਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਵੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦੋ ਬੰਦੇ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਚਾਏ। ਇੱਕ ਹੋਟਲ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਅੱਗ ਬੁਝਾਈ ਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ। ਇੱਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਸੂਰ ਮਰਨੋਂ ਬਚਾਏ। ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦਾਨ, ਵਿੱਦਿਆ ਦਾਨ, ਸਾਹਿਤ ਦਾਨ, ਖੂਨਦਾਨ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ  ਨੇਤਰਦਾਨ ਕਰਨ ਤੇ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਦਾਨ ਵੀ ਉਹ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇ ਚੁੱਕਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੋ ਵਾਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਤੀਕ ਕਬੱਡੀ ਵੀ ਖੇਡ੍ਹਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਦੇ ਧੱਕੇ ਤੇ ਭੁੱਖ-ਦੁੱਖ ਤੇ ਗਰੀਬੀ ਉਸਨੂੰ ਔਝੜ ਰਾਹਾਂ ‘ਤੇ ਲੈ ਗਈ।


ਵਰਦੀ ਵਾਲੇ ਯਮ .......... ਅਭੁੱਲ ਯਾਦਾਂ / ਵਕੀਲ ਕਲੇਰ


ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਗੱਲ ਐ, ਕੋਈ ਵੇਖ ਲਾ ਬਈ ਦੋ-ਵੀਹਾਂ ਤੇ ਸੱਤ ਵ੍ਹਰਿਆਂ ਦੀ । ਉਦੋਂ ਤਾਏ ਬਿਸ਼ਨੇ ਕੀ ਮੱਝ ਨੇ ਕੱਟੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਬਲਾ ਸੋਹਣੀ । ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਗੁੜ ਵੰਡਿਆ ਸੀ । ਮੇਰਾ ਤਾਇਆ ਸੀ ‘ਸਰਪੈਂਚ’ ਤੇ ਪੁਲਸ ਆਲੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਿੰਡ ਦਾ ਕੇਸ ਭੁਗਤਣ ਆਏ ਵੀ ਸਾਡੇ ਘਰੇ ਹੀ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸੀ । ਆਉਂਦੇ ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ? ਆਉਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ, ਖਾਣ ਨੂੰ ਕੁੱਕੜ ਦੀ ਦਾਲ ਨਾਲ਼ “ਮਹਾਰਾਜਾ ਧੀਰਾਜ” ਆਲੀ ਰੱਤੀ-ਸੰਤਰਾ ਮਾਰਕਾ ਦਾਰੂ । ਗੱਲ ਮੁਕਾ, ਜੇ ਕਿਤੇ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦਿਆਂ ਨੇ ਰੁਕਣਾ ਤਾਂ ਤਾਇਆ ਜੀ ਨੇ ਸੁਲਹਾ ਮਾਰਨੀ “ਰੋਟੀ-ਪਾਣੀ” ਦੀ ਦਿਉ ਗੱਲ । ਪੁਲਸ ਆਲੇ ਭਾਵੇਂ ਦੁਜੇ ਪਿੰਡੋਂ ਐਨ ‘ਕੇਰਾਂ ਕੁੱਖਾਂ’ ਕੱਢਕੇ ਆਏ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਵੀ ਕਹਿਣਾ “ਰੋਟੀ ਤਾਂ ਬ੍ਹੋਘ ਸਿਆਂ ਖਾ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ । ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਆਖ ਦੋ ਕੁੱਕੜ ਬਣਾ ਲੈਣ । ਚੱਲ ਤੇਰਾ ਮਾਣ ਰਹਿ ਜੂ । ਐਂ ਨਾ ਆਖੀਂ, ਬਈ ਮੇਰੇ ਘਰੋਂ ਕੁਸ਼ ਖਾਧਾ ਪੀਤਾ ਨੀਂ ।

ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਆਪਣੇ ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਖ੍ਹੈਰੇ ਵਰਗੇ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲਿਆਏ । ਉਸ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਡਾਇਰੀ (ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੂਹ ਦੇਣੀ) ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਬਈ ਉਹ ਦਾਰੂ ਕੱਢਦਾ ਐ । ਚੇਤ ਵਿਸਾਖ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸੀ । ਸਾਡੀਆਂ ਟਾਹਲੀਆਂ ਹੇਠ ਆ ਬੈਠੇ । ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਪਿੱਛੋਂ ਠਾਣੇਦਾਰ ਉਸਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ “ਹਾਂ ਬਈ ਦੱਸ ‘ਫੇ ਜ੍ਹਿੜੇ ਤੂੰ ਦਾਰੂ ਦੇ ਘੜੇ ਪਾਏ ਐ, ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਐ ? ਜੇ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਤਰਾਂ ਦੱਸ ਦਏਂਗਾ ਤੇਰਾ ਛੇਤੀ ਖ੍ਹੈੜਾ ਛੁੱਟ ਜੂ । ਨਹੀਂ ‘ਫੇ ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਈ ਐ । ਸਾਡੇ ਮ੍ਹੂਹਰੇ ਤਾਂ ਯਮਰਾਜ਼ ਵੀ ਕੱਥਕ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਐ ।”