ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ "ਘੂੰ ਘੂੰ" ਦਾ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ...


ਸਾਊਥਾਲ ’ਚ ਜੁੜੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ............ ਸਾਲਾਨਾ ਸਮਾਗਮ / ਰਾਜਿੰਦਰਜੀਤ


                ‘ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਸਾਊਥਾਲ’ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਸਮਾਗਮ ਸਥਾਨਕ ਅੰਬੇਦਕਰ ਹਾਲ ਵਿਖੇ ਪੁਸਤਕ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ । ਇਸ ਵਾਰ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਾਇਰ ਅਜ਼ੀਮ ਸ਼ੇਖ਼ਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਹਵਾ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹਦੇ ਬੂਹੇ’ ਉੱਪਰ ਭਰਵੀਂ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ । ਲਗਭਗ ਛੇ ਘੰਟੇ ਚੱਲੇ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰੀ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਵੀਆਂ ਆਈਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਵੀ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ।

ਭੂਆ ਦਿਆ ਪੁੱਤਾ ਪੈਸੇ ਬਗੈਰ ਮੁਰਦਾ ਤੇ ਬੰਦਾ ਇਕ ਸਮਾਨ……… ਵਿਅੰਗ / ਗੱਜਣਵਾਲਾ ਸੁਖਮਿੰਦਰ


ਬਹੁਤ ਬੰਦੇ ਵੇਖੀਦੇ ਜੋ ਭਾਰੀ ਜੈਦਾਦਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆ  ਕੋਠੀਆਂ ਵਾਲੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ। ਪੈਸਾ ਟਕਾ ਵਾਧੂ  ਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਜੀਪਾਂ ਕਾਰਾਂ  ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ।ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਜ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ; ਅੰਦਰੋਂ ਭੂੱਖੇ ਦੇ ਭੁੱਖੇ। ਗੁਰੁ ਘਰੀਂ ਲੰਮੇ ਪੈ ਪੈ  ਮੱਥੇ ਵੀ ਟੇਕਦੇ, ਅੰਤਰ ਧਿਆਨ ਹੋ ਕੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਵੀ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦੇ ਪਰ ਢੀਠਤਾ ਓਵੇਂ ਦੀ ਓਵੇਂ , ਐਧਰੋਂ ਵੀ ਆ ਜੇ ਔਧਰੋਂ ਵੀ ਆ ਜੇ ,ਢਿੱਡੋਂ ਭੁੱਖੇ  ਦੇ ਭੁੱਖੇ ।  

ਐਹੋ ਜੇਹਾ ਹੀ ਇਕ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਖੋਸਾ ਬੀ ਏ ਜੇਹੀ ਕਰਕੇ ਸਬੱਬੀਂ ਛਾਪੇ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਲਗ ਗਿਆ। ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੰਗੀ ਸੀ।ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਖੱਪੇ ਲਾਹੁਣ ਵਾਲਾ ਸਿਰਾ ਹੀ ਕਰਤਾ।ਸਸਪੈਂਡ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਫਿਰ ਬਹਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਲੁਧਿਆਣੇ ਪਲਾਟ ਬਠਿੰਡੇ ਪਲਾਟ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਗਲ ‘ਚ ਗੂਠਾ ਦੇ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਚੱਕਰਾਂ ‘ਚ ਪਾ ਕੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਸੌਦੇਬਾਜ਼ੀਆਂ ਹੀ ਚਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ।

ਕਲੰਡਰ.......... ਲੇਖ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੁੰਨੜ

ਸਦੀਆਂ, ਸਾਲ, ਮਹੀਨਿਆਂ, ਹਫਤਿਆਂ ਅਤੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮਿਣਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕਲੰਡਰ ਆਖਦੇ ਹਾਂ। ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਲੰਡਰ ਦੀ ਕਲੇਵਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਲੇਕਿਨ ਯੁਗ ਨੂੰ ਕਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰਾਂ ਵੀ ਕਾਬੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿਚਲੇ ਘੜੀਆਂ, ਪਹਿਰ, ਘੰਟੇ, ਮਿੰਟ, ਸਕਿੰਟਾਂ ਨੂੰ ਵੀ  ਕਲੰਡਰ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ। ਧਰਤੀ ਦਾ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਤੇ ਚੰਦ ਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਜੋ ਗਤੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ, ਉਹ ਹੀ ਕਲੰਡਰ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। ਬੀਤ ਗਏ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ, ਇਤਹਾਸ ਦੀਆਂ ਗਿਣਤੀਆਂ ਮਿਣਤੀਆਂ ਕਲੰਡਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਅਤੀਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਲੰਡਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਬੀਤ ਚੁੱਕੀ ਕਹਾਣੀ, ਬੀਤ ਰਹੀ ਕਹਾਣੀ ਜਾਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਲੰਡਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। “ਆਪਣਾ ਅਤੀਤ” ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਲੰਡਰ ਬਿਨਾ ਤਾਂ ਸਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਕਦਾ ਪਰ ਮੇਰੀ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਹੱਦ ਨਾ ਰਹੀ ਕਿ ਕਲੰਡਰ ਦਾ ਇਤਹਾਸ, ਕਲੰਡਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਇਤਹਾਸ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਮੁਤਾਬਕ ਹੀ ਲਿਖ ਲਈ। ਮਨਘੜਤ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਤਾਂ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਪਰ ਮਿਥਹਾਸ ਨੂੰ ਇਤਹਾਸ ਕਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿਦ ਬਹੁਤੀ ਚੰਗੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ। ਜੌਰਜੀਅਨ ਕਲੰਡਰ ਨੂੰ ਅੱਜ ਕੱਲ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇੱਕ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਇਕੱਤੀ ਦਿਸੰਬਰ ਦਾ ਸਾਲ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਮੰਨ ਕੇ ਬੈਠ ਗਈ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰ ਵਿਹਾਰ, ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਧਾਰਮਕ ਤਿਥੀਆਂ ਮਿਤੀਆਂ, ਦਿਨ ਦਿਹਾਰ,

ਲਾਲ ਚੰਦ ਯਮਲਾ ਜੱਟ-ਜੀਵਨ ਤੇ ਕਲਾ.........ਰੀਵਿਊ / ਬਲਜੀਤ ਖੇਲਾ (ਸਿਡਨੀ), ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ


ਮਰਹੂਮ ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਲਾਲ ਚੰਦ ਯਮਲਾ ਜੱਟ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ ਦਾ ਬੜਾ ਵੱਡਾ ਹੱਥ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਯਮਲੇ ਨੂੰ ਬਾਲ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣਾ ਉਸਤਾਦ ਧਾਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਸਦੀ ਤੂੰਬੀ ਨਾਲ ਗਾਇਆ ਵੀ ਤੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਲਿਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਉਸਤਾਦ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਉਹ ਬੁਲੰਦ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਉਸ ਪਾਸੋਂ ‘ਲਾਲ ਚੰਦ ਯਮਲਾ ਜੱਟ–ਜੀਵਨ ਤੇ ਕਲਾ’ ਨਾਂ ਹੇਠ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖਵਾਈ ਹੈ। ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ  ਨੂੰ ਇਸੇ ਲੜੀ ਤਹਿਤ ਅਜਿਹੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਕਲਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਵਾਉਣ ਤੇ ਸਾਂਭਣ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। 142 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਦਰਵੇਸ਼ ਲੋਕ-ਗਾਇਕ ਯਮਲੇ ਜੱਟ ਦੀ ਸਾਂਝ ਤੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸ੍ਰੋਤਿਆਂ ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਸਕਾਂ ਨਾਲ ਹੋਰ ਪੱਕਿਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਿੱਥੇ ਉਹ ਜੰਮਿਆਂ ਪਲਿਆ, ਕਿਹੋ-ਜਿਹੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਸਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ,

ਤਾਂ ਫਿਰ ?........ ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਦੇਵਿੰਦਰ ਕੌਰ


ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਕੋਈ ਕਮਰਾ ਮਰ ਜਾਵੇ,
ਫਿਰ ਕਮਰੇ ਦੀ ਸੋਗੀ ਰੂਹ ਵਿਹੜੇ ਚ ਉਤਰ ਆਵੇ,
ਜੇਠ ਹਾੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਧੁੱਪਾਂ ਜਿਹੇ ਹਉਕੇ ਲਵੇ...
ਜਾਂ....
ਪੋਹ ਦੇ ਪਾਲ਼ੇ ਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵੈਣ ਪਾਏ
ਉਹ ਕਾਲ਼ੇ ਕਾਨਿਆਂ ਦੀ ਅਰਥੀ ਬਣਾਵੇ
ਫਿਰ ਕਾਲ਼ੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਕੱਫ਼ਣ ਤੇ

ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਤ ਦੇ......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਹਮਬਰਗ


ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਜ਼ਬਰ ਜਨਾਂਹ ਹੋਊ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹੇ।
ਹੁੰਦੇ ਨਹੀਂ ਸੁਚੇਤ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿਰਤੀ ਤੇ ਕਾਮੇ।

ਅਜ਼ਾਦ ਹੁੰਦਿਆਂ ਵਾਂਗ ਗੁਲਾਮਾਂ ਜਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣੀ ਪਊ,
ਪਈ ਪੰਜਾਲੀ ਲਾਹ ਧੌਣ ਤੋਂ ਜਦ ਕਰਦੇ ਨਹੀਂ ਲਾਮ੍ਹੇ।

ਲਾਲ ਬਹੀ ਚ ਜਦ ਤੱਕ ਦਰਜ ਕਮਾਈ ਹੋਊ ਕਾਮੇ ਦੀ,
ਕਦੇ ਮਜਦੂਰ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਲੱਖ ਬਦਲ ਲਏ ਜਾਮੇ।

“ਦਿਲ ਦਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰੋਂ ਡੂੰਘੇ” ਦੇ ਸਿਨੇਮਾ ਪਾਸ ਦੀ ਕਾਪੀ ਰਿਲੀਜ਼.........ਹਰਬੰਸ ਬੁੱਟਰ


ਕੈਲਗਰੀ : ਸਾਫ ਸੁਥਰੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵੱਜੋਂ ਨਾਮਣਾਂ ਖੱਟਣ ਵਾਲੇ ਸੰਦਲ ਪ੍ਰੋਡਕਸਨ ਦੀ ਆੳਣ ਵਾਲੀ ਫਿਲਮ “ਦਿਲ ਦਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰੋਂ ਡੂੰਘੇ” ਸਿਨੇਮਾਂ ਘਰਾਂ ਦਾ ਸਿੰਗਾਰ ਬਣਨ ਲਈ ਤਕਰੀਬਨ ਤਿਆਰ ਬਰਤਿਆਰ ਹੈ।ਫਿਲਮ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਅਗਾਊਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੇ ਲਈ ਫਿਲਮ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ,ਵੱਖੋ ਵੱਖ ਰੇਡੀਓ ਅਖਬਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਰੁਝੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਲੜੀ ਤਹਿਤ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਖਾਰੀ ਸਭਾ ਕੈਲਗਰੀ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਭਰਵੇਂ ਇਕੱਠ ਵਿੱਚ ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਗੁਰਬਚਨ ਬਰਾੜ ਵੱਲੋਂ “ਦਿਲ ਦਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰੋਂ ਡੂੰਘੇ” ਦੇ ਸਿਨੇਮਾ ਪਾਸ ਦੀ ਕਾਪੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤੀ

ਅਸਥਿਰ ਸਮਾਂ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕਾਕਾ ਗਿੱਲ


ਛੇਤੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਣਾ ਹੈ ਇਹ ਵਿਛੋੜਾ।
ਫਿਰ ਵੀ ਮਿੱਠਾ ਮਿੱਠਾ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਥੋੜਾ।

ਸੁਗੰਧੀਆਂ ਭਰੇ ਸੁਨੇਹੇ ਲੈਕੇ ਖ਼ਤ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ
ਮੇਰਾ ਹਾਲ ਪੁੱਛਦੇ ਅਤੇ ਤੇਰਾ ਹਾਲ ਦੱਸਦੇ
ਚੁੰਝਾਂ ਜੋੜਕੇ ਕਲੋਲਾਂ ਕਰਕੇ ਬਨੇਰੇ ਤੇ ਬੈਠਾ
ਤੇਰੇ ਆਉਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ਾ ਦਿੰਦਾ ਕਾਂਵਾਂ ਦਾ ਜੋੜਾ।

ਐਚਕਨ......... ਕਹਾਣੀ /ਲਾਲ ਸਿੰਘ


ਅੱਜ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ  ਚ ਮੇਰੀ ਅੰਤਮ ਅਰਦਾਸ ਦਾ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਛਾਪਿਆ । ਕਿਸੇ ਚ ਦੋ ਕਾਲਮੀ ,ਕਿਸੇ  ਚ ਚਾਰ ਕਾਲਮੀ । ਪਾਠ ਦਾ ਭੋਗਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਸਭ ਦੀ ਇਬਾਰਤ  ਇਕੋ - ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਬੜੇ ਦੁਖੀ ਹਿਰਦੇ ਨਾਲ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਮੁੱਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਾਹੀ ( ਜ਼ੈਲਦਾਰ ) ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਕ ਜੋ ਥੋੜ੍ਹੇ ਕੁ ਦਿਨਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਜੀ ਦਾ ਭੋਗ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਕਵਿਤਾ – ਭਵਨ ਨੇੜੇ ਸੇਂਟਪਾਲ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ ਕੰਢੀ ਰੋਡ ਮਲਿਕਪੁਰ ਵਿਖੇ ਪਵੇਗਾ । ਆਪ ਨੇ ਅਰਦਾਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕਿਰਪਾਲਤਾ ਕਰਨੀ ਜੀ ।

ਹਾਜ਼ਰ ਜਿ਼ੰਦਗੀ......... ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ / ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਰਦੀ


ਸਵੇਰ  ਦਾ ਪੈਂਦਾ ਮੀਂਹ ਥੰਮਣ ਵਿਚ ਨਹੀ ਸੀ ਆ ਰਿਹਾ । ਬੱਚੇ ਵੀ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਨੱਕ ਬੁੱਲ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਪਏ । ਮੈਂ ਵੀ ਅੱਜ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਮੂਡ ਵਿਚ ਸੀ । ਸੋ ਘਰੇ ਰਜ਼ਾਈ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਟੀਵੀ ਵੇਖਿਆ, ਨਾਲੇ ਮਾਲ-ਪੂੜੇ, ਪਕੋੜੇ ਖਾ ਕੇ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਆਨੰਦ ਭਰਿਆ ਬਿਤਾਇਆ ।


ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਗਾਉਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਅੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਨਿਕਲ ਗਿਆ, “ਅੱਜ ਤਾਂ ਮੀਂਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ, ਫਿਰ ……?” ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੀ ‘ਫਿਰ’ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸਕੂਲੋਂ ਛੁੱਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਰ ਜਾਂਦੇ ਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਸਤੀ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਮਿਲ ਗਿਆ । ਜਿਹੜੀ ਕੱਲ ਤੋਂ ਹੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੀ ਪਈ ਸੀ । ਘਰਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਨ

ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਮਲਕੀਅਤ "ਸੁਹਲ"


ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ  ਯਾਦ ਸਦਾ  ਕਰਦੇ  ਰਹਾਂਗੇ।
ਤਵਾਰੀਖ਼  ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੀ  ਪੜ੍ਹਦੇ  ਰਹਾਂਗੇ।

ਮਨੁੱਖਤਾ  ਲਈ ਦਿਤੀ  ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀ
ਨਕਸ਼ੇ ਕਦਮ  ਤੇ   ਚਲਦੇ   ਰਹਾਂਗੇ।

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ,  ਦੇ ਜਿਗਰੇ ਨੂੰ ਤੱਕੋ
ਸੀਸ  ਉਹਦੇ  ਚਰਨੀ   ਧਰਦੇ  ਰਹਾਂਗੇ।

ਬੰਦੇ......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਰਾਜਿੰਦਰ ਜਿੰਦ (ਨਿਊਯਾਰਕ)


ਸਿਦਕ ਜਿੰਨਾ ਦੇ ਪੱਕੇ ਉਹ ਤਾਂ ਵਿਰਲੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ,
ਨਹੀਂ ਡਰਦੇ ਉਹ ਬੇਸ਼ੱਕ ਸਿਰ ਤੇ ਆਰੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ।

ਦੁੱਖ ਵੀ ਦੇਣ ਤੇ ਫਿਰ ਵੀ ਦਿਲ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗ਼ਣ ਜੋ,
ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਉਹ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ।

ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਮਾਰੀ ਜਾਂਦੇ ਆਂ,
ਡੋਬੀ ਜਾਂਦੇ ਜੋ ਅੱਖੀਆਂ ਦੇ ਤਾਰੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ।

ਸੁਹਜ ਕਲਾ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਮੈਲੋ (ਇਟਲੀ)


ਢੇਰ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਿਲਾ ਪਈ ਇੱਕ
ਵੇਖੀ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ
ਡਾਢੀ ਜੋ ਅਣਗੌਲੀ ਲੱਗਦੀ
ਝਾਤ ਨਾ ਕੋਈ ਨਾ ਮਾਰੇ
ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦ ਫਿਰ ਅਚਣਚੇਤ
ਨਜ਼ਰੀਂ ਪਈ ਬੁੱਤ ਘਾੜੇ
ਛੈਣੀ ਅਤੇ ਹਥੌੜਾ ਲੈ ਉਸ
ਸੁੰਦਰ ਨਕਸ਼ ਉਘਾੜੇ
ਬਣਕੇ ਮੂਰਤ ਕਿਸੇ ਇਸ਼ਟ ਦੀ
ਲੱਗ ਗਈ ਠਾਕਰ ਦੁਵਾਰੇ

ਕਭੀ ਤੋ ਕੁੜੀ ਫਸ ਜਾਏਗੀ !......... ਲੇਖ / ਸ਼ਮੀ ਜਲੰਧਰੀ


ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ  ਵਿੱਚ ਹਰ ਕੋਈ ਰਾਹਤ ਦੇ ਪਲਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ  ਹੈ ।  ਸੰਗੀਤ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਸੀਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੂਹ ਨੂੰ ਚਾਰ ਪਲ ਸਕੂਨ ਦੇ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਜੇਕਰ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਬੋਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਬੀ ਨੂਰ ਦਾ ਜਿ਼ਕਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਗੀਤ ਬੰਦਗੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਮਜ਼ਲੂਮ ਦੇ ਦਰਦ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਦੀ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਇਨਕਲਾਬ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਸੱਚੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ਤਪਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨੂੰ ਠਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਜੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚਲੇ ਬੋਲ ਲੱਚਰਤਾ ਭਰੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਜਿ਼ਹਨ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਤਰਨਾਕ ਜ਼ਹਿਰ ਵਾਂਗ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ ਵਲ ਮੋੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਲੱਚਰਤਾ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਨਸ ਨਸ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਵਰਗ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਾਂਗ ਅਜਿਹੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦਾ ਆਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ । ਫਿਰ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਦਾ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਕੌਣ ਹੈ? ਗੀਤਕਾਰ, ਗਾਇਕ ਜਾਂ ਸਰੋਤੇ ? ਅਕਸਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਲੱਚਰਤਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਕੋਈ ਕਲਮ ਉੱਠਦੀ ਹੈ

ਸੰਤ ਸਿਪਾਹੀ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ.......... ਲੇਖ / ਡਾਕਟਰ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੋਟਕਪੂਰਾ


ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਜਿਨ੍ਹਾ ਨੇ ਮੀਰੀ ਅਤੇ ਪੀਰੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ ਧਾਰਨ ਕੀਤੀਆਂ, ਨੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਸਿਪਾਹੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ  । ਸੰਤ ਤੋਂ ਭਾਵ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਸਿਪਾਹੀ ਤੋਂ ਭਾਵ ਯੁਧ ਲਈ ਤਤਪਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ  ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਸ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਸਾਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਸਿਖੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਬਿਤਾਈ ਅਤੇ ਅੰਤਲੇ ਸਮੇਂ ੧੩ ਨਵੰਬਰ ੧੭੫੭  ਨੂੰ  ਲੜਦੇ ਲੜਦੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ।

ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੁਆਰਾ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ।


ਐਡੀਲੇਡ  (ਰਿਸ਼ੀ ਗੁਲਾਟੀ) : ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ “ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ, ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ” ਵੱਲੋਂ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ‘ਚ ਇੱਕ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਚ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਵਾਗਤੀ ਭਾਸ਼ਣ ‘ਚ ਸਭ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਲੇਖਕਾਂ ਤੇ ਕਵੀਆਂ ਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ “ਸ਼ਬਦ ਸਾਂਝ” ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਭੇਜਣ ਦਾ ਖੁੱਲਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ । ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ‘ਚ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਸੀ ਜਦ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹਸਤੀਆਂ, ਲੇਖਕ ‘ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਾਕਾਰ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਇੱਕ ਮੰਚ ‘ਤੇ ਇੱਕਠੇ ਹੋਏ । ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉੱਘੇ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਕੀਤੀਆਂ । 

ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ‘ਚ ਉੱਘੇ ਲੇਖਕ ਗਿਆਨੀ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ, ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਾਹੀ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 24 ਘੰਟੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ ਤੋਂ ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਰੇਡੀਓ ਸੰਚਾਲਕ ਦਲਵੀਰ ਹਲਵਾਰਵੀ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਡੇਨੀਅਲ ਕੌਨਲ, ਲਿਬਰਲ ਨੇਤਾ ਗੋਲਡੀ ਬਰਾੜ, ਇੰਡੋਜ਼ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਰਾਏ, ਚੜ੍ਹਦੀਕਲਾ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ, ਗੁਰਦੀਪ ਨਿੱਝਰ, ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਖੈਹਰਾ, ਪੰਜਾਬ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਰਾਜਵੰਤ ਸਿੰਘ, ਦ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਮਨਜੀਤ ਬੋਪਾਰਾਏ, ਦ ਪੇਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਹਰਬੀਰ ਕੰਗ, ਇੰਡੋ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਤਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਕਬੱਡੀ ਕਮੈਂਟੇਟਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਖੈਹਰਾ ਤੇ ਚਰਨਾਮਤ ਸਿੰਘ, ਵਿਦਵਾਨ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੱਬੀ, ਜੱਗਬਾਣੀ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਮਰਜੀਤ ਖੇਲਾ ਤੇ ਬਲਜੀਤ ਖੇਲਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਤੇਜਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਅਜੀਤ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਰਤਾਜ ਧੌਲ, ਗਾਇਕ ਵਿਨੇਪਾਲ ਬੁੱਟਰ, ਲੇਖਕ ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ, ਹਰਜਿੰਦਰ ਜੌਹਲ,  ਮਲਵਿੰਦਰ ਪੰਧੇਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ, ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨਾਗੀਆ, ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ, ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ , ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ, ਡਾ. ਪ੍ਰੀਤਇੰਦਰ ਗਰੇਵਾਲ,  ਸ਼ਾਮ ਕੁਮਾਰ, ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸਵਰਨ ਬਰਨਾਲਾ, ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ । 

ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕਾਂ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵੀ ਪੱਕੇ ਨਾ ਹੋਏ.......... ਲੇਖ / ਬੇਅੰਤ ਗਿੱਲ ਮੋਗਾ


ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਅਨੇਕਾਂ ਐਸੇ ਲੇਖਕ, ਸ਼ਾਇਰ, ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਰਾਹੀ ਭਾਰਤ ਦਾ, ਪੰਜਾਬ ਦਾ, ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਂ ਪਿੰਡ ਦਾ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਨਾਮ ਚਮਕਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਦਾ ਮੁੱਲ ਸ਼ੌਹਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ ਜੋ ੳੇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਲੋਕ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਾ ਗਈ ।


ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਦੇ ਲੇਖਕ, ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਵੱਲ ਨਿਗ੍ਹਾ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ । ਅੱਜਕੱਲ ਕਿਸੇ ਨਵੇਂ ਗੀਤਕਾਰ ਕੋਲੋਂ ਉਸਦੀ ਕਲਾ ਬਾਰੇ ਪੁਛੀਏ ਤਾਂ ਉਹ ਬੜਾ ਹੀ ਮਾਯੂਸ ਜਿਹਾ ਹੋ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਬੜਾ ਹੀ ਔਖਾ ਹੈ ਭਰਾਵਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਾ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਏਸ ਕਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਲਦੀ ਸ਼ੌਹਰਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਪੈਸਾ । ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਕੱਲੀ ਕਲਾ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ, ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦਾ ਹੋਣਾ ਵੀ ਬੇ-ਹੱਦ ਜਰੂਰੀ ਹੈ । ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਲਾ ਦੇ ਜਰੀਏ ਸ਼ੌਹਰਤ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਗਲਤ ਹੈ । ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਨਾ ਕਿ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ।

ਅਸ਼ਲੀਲ ਐਮ ਐਮ ਐਸ ਅਤੇ ਅਸੀਂ.......... ਲੇਖ / ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ


ਕੁੜੀਆਂ ਭੋਲ਼ੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੋਲ਼ੀਆਂ ਰੱਖ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਏਸੇ ਲਈ ਉਹ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਤਰਸ ਦੇ ਪਾਤਰ ਦੇ ਤੋਰ ਤੇ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਆਪ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਚਾਹਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਅਖਵਾਉਣ। ਜੇ ਕਰ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਜੰਮਦੇ ਸਾਰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਰਗੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਹ ਕੁੜੀਆਂ ਹਨ, ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰਾ ਮੁੰਡੇ। ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ 'ਤੇ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਬੰਦਿਸ਼ਾਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਘਾਤਕ ਸਾਬਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਬੰਦਿਸ਼ਾਂ ਹੀ ਬਗਾਵਤ ਉਪਜਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਬਗਾਵਤਾਂ ਹਾਨੀ-ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦੀਆਂ।

ਯੂ.ਕੇ. ਨਿਵਾਸੀ ਡਾ. ਰਤਨ ਰੀਹਲ ਦੀ ਪੁਸਤਕ "ਦਾਇਰੇ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ" ਸ਼ਬਦ ਸਾਂਝ 'ਤੇ...

ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਪਾਠਕ ਵੀਰੋ !

ਅੱਜ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਯੂ.ਕੇ. ਨਿਵਾਸੀ ਡਾ. ਰਤਨ ਰੀਹਲ ਦੀ ਪੁਸਤਕ "ਦਾਇਰੇ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ" ।
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਲੜੀਵਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ । ਆਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਲੜੀਵਾਰ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਸਹਿਯੋਗ ਮਿਲੇਗਾ । ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਭੇਜਣ ਲਈ ਡਾ. ਰਤਨ ਰੀਹਲ ਦਾ ਤਹਿ ਦਿਲੋਂ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਹਾਂ ।

ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੜਨ ਲਈ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਬਣੇ ਨਵੇਂ ਬਟਨ "ਦਾਇਰੇ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ - ਡਾ. ਰਤਨ ਰੀਹਲ" 'ਤੇ ਜਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ ।




ਰਿਸ਼ੀ ਗੁਲਾਟੀ

ਦੋ ਨੰਬਰੀ......... ਲੇਖ / ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼

ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵੇਖ ਕੇ ਚੱਲਣ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਨਵੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਲੋਕ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸੱਚਮੁੱਚ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਿਆਂ/ਮਸਲਿਆਂ ਵਲ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਤੇ ਸੋਝੀ ਭਰੀ ਰੁਚੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਣ। ਬਹੁਤੇ ਤਾਂ ‘ਵਗਦੀ ਗੰਗਾ’ ਵਿਚ ਹੱਥ ਧੋ ਕੇ ਆਪਣਾ ਆਪ ਛੱਡ ਹੋਰਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋਏ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫੇਰ ਉਸ ਵੱਗ ਵਿਚ ਰਲ਼ਿਆ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜਾ ਵੱਗ ਗਲ਼ ਪਈ ਪੰਜਾਲੀ ਦਾ ਭਾਰ ਢੋਣ ਅਤੇ ਖੋਪੇ ਲੱਗੀ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਹੰਢਾਉਣ ਦਾ ਆਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਵਾ ਦੇ ਰੁਖ ਚੱਲਣਾ ਸੌਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਦਾ ਰੁਖ ਮੋੜਨਾ ਔਖਾ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਸੰਭਵ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਸਾਲਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਆਡੋਲਫ਼ ਹਿਟਲਰ.......... ਸ਼ਬਦ ਚਿੱਤਰ / ਆਸਾ ਸਿੰਘ ਘੁੰਮਣ

20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਚੌਥਾਈ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਭਾਵ 1925 ਤੇ 1950 ਦੇ ਵਿਚਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਦੋ-ਚਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਵਜਾਹ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਿਸਟਮ, ਜਿਸ ਸਿਸਟਮ ਵਿਚ ਇਕ ਡਿਕਟੇਟਰ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਕਰੜਾ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਵਿਰੋਧੀ ਵਿਚਾਰ ਉਭਰਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਸੀਹੇ ਦੇ ਕੇ ਜਾਂ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦਾ ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਹੋਵੇ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਡੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਵੀ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਹਰ ਵਿਰੋਧੀ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਅਡੋਲਫ ਹਿਟਲਰ। ਉਂਜ ਯਾਦ ਰਹੇ ਹਿਟਲਰ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦਾ ਮੋਢੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹਿਟਲਰ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1889 ਵਿਚ ਆਸਟਰੀਆ ਦੇ ਇਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਸਬੇ ਬਰਾਨਾਓ-ਐਮ-ਇਨ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਵਿੱਦਿਆ ਵਿਚ ਉਹ ਐਵੇਂ-ਕੈਵੇਂ ਹੀ ਸੀ। ਵੈਸੇ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਸੀ। ਪਰ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਨਾ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਦਾਖਲਾ ਨਾ ਮਿਲਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹ ਆਸਟਰੀਆ ਵਿਚ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਡਰੋਂ ਜਰਮਨੀ ਵੱਲ ਭੱਜ ਨਿਕਲਿਆ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਮਹਾਂਯੁੱਧ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਮਿਲਟਰੀ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਿਆ।

ਮਹਾਨ ਚਰਚਿਲ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਣਛੋਹੇ ਪੱਖ.......... ਸ਼ਬਦ ਚਿੱਤਰ / ਜੋਹਨ ਹੈਰੀ

ਵਿੰਸਟਨ ਚਰਚਿਲ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਬਿਹਤਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਤਿ ਦੇ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਸਮੇਂ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕੀ ਹੋਇਆ, ਜੇ ਉਸ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਨਾਜ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਭਾਰਿਆ ਸੀ ਪਰ ਕੱਚਘਰੜ ਗੋਰੇ ਸਰਦਾਰਵਾਦ ਲਈ ਵੀ ਉਹ ਲੜਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਕੈਦਖ਼ਾਨਿਆਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹੀ ਜਾਲ ਵਿਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਰਿਚਰਡ ਟੋਈ ਦੇ ਨਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚਰਚਲ‘ਜ਼ ਐਂਪਾਇਰ’ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਸ ਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ‘ਓਵਲ ਆਫਿ਼ਸ’ ਵਿਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਜਾਰਜ ਵਾਕਰ ਬੁਸ਼ ਨੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿਚਲੇ ਆਪਣੇ ਮੇਜ਼ ਉਤੇ ਚਰਚਿਲ ਦਾ ਛੋਟਾ ਬੁੱਤ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਹੜਾ ਉਹ ਜੰਗੀ ਨੇਤਾ ਦੇ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਵਿਰੁਧ ਪੈਂਤੜੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੇ ਯਤਨ ਵਜੋਂ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਗਿਆ ਸੀ। 

ਛੈਣੀਂ ਵਰਗੀ ਅਵਾਜ਼ ਦਾ ਮਾਲਕ ਬਾਈ ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ.......... ਸ਼ਬਦ ਚਿੱਤਰ / ਸਿ਼ਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ


ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਪਤਾ ਹੋਵੇ, ਦੱਸ ਦੇਵਾਂ ਕਿ ਬਾਈ ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ ਦਾ ਬਚਪਨ ਦਾ ਨਾਂ 'ਲਤੀਫ਼ ਮੁਹੰਮਦ' ਹੈ! 15 ਨਵੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਜਲਾਲ, ਜਿਲ੍ਹਾ ਬਠਿੰਡਾ ਪਿਤਾ ਨਿੱਕਾ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਘਰ ਜਨਮੇ ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ ਨੇ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਦੇ ਬੜੇ ਕੌੜੇ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਹੰਢਾਏ ਹੋਏ ਨੇ! ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਭਰਾ ਸਦੀਕੀ ਅਤੇ ਰਫ਼ੀਕ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਜਲਾਲ ਵਿਚ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਨਾਲ਼ “ਇੱਕ ਨੱਢੀ ਸ਼ਹਿਰ ਭੰਬੋਰ ਦੀ” ਹਿੱਕ ਦੇ ਜੋਰ ‘ਤੇ ਗਾਉਣ ਵਾਲ਼ਾ ਕੇਵਲ ਜਲਾਲ ਉਸ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਹੈ! ਮਾਣਕ ਦੇ ਵੱਡ-ਵਡੇਰੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਦੇ ਹਜ਼ੂਰੀ ਰਾਗੀ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਮਾਣਕ ਨੂੰ ਗਾਉਣ ਦੀ ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਪੁਰਖਿ਼ਆਂ ਕੋਲੋਂ ਹੀ ਨਸੀਬ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਗਾਇਨ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਰਹਿੰਦੇ 'ਗੁਰ' ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਸਤਾਦ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਮੁਹੰਮਦ ਕਵਾਲ ਕੋਲੋਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤੇ। ਸੋਲ਼ਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਾਸਟਰ ਉਸ ਕੋਲ਼ੋਂ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਵੀ ਗੀਤ ਸੁਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ। ਮਰਹੂਮ ਹਰਚਰਨ ਗਰੇਵਾਲ਼ ਨਾਲ ਵੀ ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਸਟੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾ ਸੀਮਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਦੋਗਾਣਾ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਬਜੀਤ ਨਾਲ਼ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਮਾਣਕ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹੋਏ, ਬੇਟੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਯੁੱਧਵੀਰ! ਦੋਨੋਂ ਹੀ ਵਿਆਹੇ ਵਰੇ ਅਤੇ ਰੰਗੀਂ ਵਸਦੇ ਹਨ! ਮਾਣਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ ਸੀਮਾਂ ਨਾਲ਼ "ਜੀਜਾ ਅੱਖੀਆਂ ਨਾ ਮਾਰ ਵੇ ਮੈਂ ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਕੁੜੀ" ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਸ. ਬਾਬੂ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਮਰਾੜਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਮਰਹੂਮ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੇ ਲਿਖੇ ਗੀਤ ਵੀ ਗਾਏ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਤਲਖ਼ ਹਕੀਕਤਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਸੀ.ਡੀ. ਜ਼ਜਬੇ.......... ਸੀ.ਡੀ. ਰਿਲੀਜ਼ / ਸੁਨੀਲ ਚੰਦਿਆਣਵੀ


ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਗੀਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਤਲਖ਼ ਹਕੀਕਤਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਵਾਰਤਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਵੀਂ ਐਲਬਮ ‘ਜ਼ਜਬੇ’ ਅਤੇ ਪੁਸਤਕ ‘ਮਰੁੰਡੀਆਂ ਡਾਲਾਂ’ ਦੇ ਸੈਂਕਿੰਡ ਐਡੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰੀਲੀਜ਼ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਰਾਹੁਲ ਤਿਵਾੜੀ ਨੇ ਕਹੇ। ਖਚਾਖਚ ਭਰੇ ਹਾਲ ਵਿਚ ਜਿਥੇ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਉਥੇ ਪੰਜਾਬੀ ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਪ੍ਰੋ. ਗੁਰਭਜਨ ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੀਦਾ ਸ਼ਾਇਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮਨੁੱਖ ਹੈ ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਅਫ਼ਸਰ ਹੁੰਦਿਆ ਹੋਇਆ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ਜਬਾਤ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਤੇ ਲੋਕ ਮਨ ਦੀ ਵੇਦਨਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਵਿੰਦਰ ਭੱਠਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੁਰਜ਼ੋਸ ਆਵਾਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਹਲੂਣਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਨ ’ਚ ਹਲ ਚਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਬੋਲ ਮਨ ਨੂੰ ਤਾਜਗੀ ਵੀ ਬਖਸ਼ਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕੁਰੇਦਦੇ ਵੀ ਹਨ ਇਹ ਔਰਤ ਦੇ ਜਿਸਮ ਦੀ

ਭਿੰਦਰ ਜਲਾਲਾਬਾਦੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ “ਬਣਵਾਸ ਬਾਕੀ ਹੈ” ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ‘ਚ ਲੋਕ ਅਰਪਿਤ


ਐਡੀਲੇਡ (ਬਿਓਰੋ) : ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਐਡੀਲੇਡ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਭਰਵੇਂ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ, ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾ ਭਿੰਦਰ ਜਲਾਲਾਬਾਦੀ ਦੇ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਬਣਵਾਸ ਬਾਕੀ ਹੈ” ਨੂੰ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਟ੍ਰੇਡਰਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਬਿੱਕਰ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਕਰ ਕਮਲਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਘੁੰਡ ਚੁਕਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਟ੍ਰੇਡਰਜ਼ ਵੱਲੋਂ ਆਏ ਹੋਏ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਲਈ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਿਤਾਬ ਰਿਲੀਜ਼ ਮੌਕੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਬਿੱਕਰ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦਾ ਇਕ ਲੰਮਾ ਹਿੱਸਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਗੁਜਾਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਜੋ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦੀ ਮਹਿਕ ਭਿੰਦਰ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉਹ